به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ با فرا رسیدن ماه محرم، پرچم‌های عزا بار دیگر بر فراز بام‌ها، خیابان‌ها و دل‌های مردم زنجان به اهتزاز درآمده‌اند. در این ایام، استان زنجان نه فقط به مثابه یک جغرافیا، بلکه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین خاستگاه‌های شعور حسینی در ایران، تجلی‌گاه عشق، وفاداری و آئین‌های دیرپای سوگواری می‌شود؛ آئین‌هایی که هر سال در تاسوعا و عاشورا، با اوج‌گیری شور و شعور حسینی، جلوه‌ای از یک ملت عاشق را بازتاب می‌دهد.
بیشتر بخوانید
با آغاز ماه محرم، بار دیگر دل‌های عاشقان حسین بن علی(ع) به تپش افتاده‌اند و کوچه‌ها و خیابان‌های زنجان رنگ ماتم گرفته‌اند. این ماه، تنها یک تقویم دینی برای مردم این دیار نیست، بلکه یک هویت فرهنگی و اعتقادی بوده که با جان و دل آنان درآمیخته است. از نخستین روز محرم، پرچم‌های مشکی بر بلندای مناره‌ها، سر در خانه‌ها و مغازه‌ها، و در میان میدان‌ها برافراشته می‌شود؛ گویی تمام شهر زنجان تبدیل به یک حسینیه می‌شود، یک خیمه بزرگ که هر ساکن آن خادم و عزادار سیدالشهدا (ع) است.
زنجان، این دیار سرشار از معرفت و ارادت، هر سال در محرم چهره‌ای دیگر به خود می‌گیرد؛ چهره‌ای که روایت‌گر تاریخ مقاومت و بصیرت است. مردم این خطه، که «یوم العباس» در رگ‌های غیرتشان جریان دارد، نام خود را با خادمی درگاه اباعبدالله الحسین (ع) عجین کرده‌اند. لقب «یوم العباس» نه یک تعبیر شاعرانه، بلکه حقیقتی عمیق است که از ایثار و فداکاری مردمان زنجان در سوگ علمدار کربلا حکایت دارد.
مراسم عزاداری تاسوعا و عاشورا در زنجان، تنها یک اجتماع مذهبی نیست؛ این مراسم یکی از عظیم‌ترین گردهمایی‌های مردمی ایران در سوگواری سید و سالار شهیدان است. روز هشتم و نهم محرم، زنجان به نقطه‌ای از تجلی ارادت تبدیل می‌شود که چشم‌ها را خیره می‌سازد و دل‌ها را دگرگون می‌کند. دسته عزاداری حسینیه اعظم زنجان، که از نظر گستردگی و جمعیت در جهان اسلام بی‌نظیر است، هر سال میلیون‌ها چشم را متوجه زنجان می‌کند.
علم‌های برافراشته، نوای هماهنگ «یا حسین»، لباس‌های مشکی و کفن‌پوشی مردمی که گام‌به‌گام با اشک، سینه می‌زنند، صحنه‌ای خلق می‌کند که در ذهن و دل هر بیننده حک می‌شود.
زنجانی‌ها از کودکی با عشق حسین (ع) رشد می‌کنند و از جوانی، علم در دست می‌گیرند و تا پیری، زنجیر بر شانه می‌زنند. در محرم، تمام شهر تعطیل نمی‌شود، بلکه وقف می‌شود؛ وقف امام حسین (ع) و قیامش. مغازه‌ها، خانه‌ها، حتی کارخانه‌ها، بخشی از سرمایه و توان خود را صرف تدارک نذری، اطعام عزاداران و خدمت به هیأت‌ها می‌کنند.
در کنار شور حسینی، شعور و نظم در مراسم عزاداری زنجانی‌ها مثال‌زدنی است. این مراسم همواره بدون کوچک‌ترین ناهماهنگی، با برنامه‌ریزی دقیق و مشارکت خودجوش مردم برگزار می‌شود؛ گویی یک ساختار نانوشته اما عمیق و ریشه‌دار، سال‌هاست که این همدلی را به میراث گذاشته است.
در این ایام، شهر زنجان فقط میزبان عزاداران بومی نیست، بلکه دل‌های عاشقی از سراسر کشور و حتی کشورهای دیگر به این شهر کشانده می‌شود تا در اقیانوس ارادت زنجانی‌ها غرق شوند. تصاویر هوایی از حرکت دسته‌های عزاداری، گواهی بر شکوه و عظمت ایمان ملتی که هنوز پس از قرن‌ها، صدای «هل من ناصر ینصرنی» امام حسین (ع) را با گوش جان می‌شنوند.
ماه محرم در زنجان، ماهی برای احیا، نه تنها احیای سنت‌ها، بلکه احیای دل‌ها. فرصتی‌ست برای بازگشت به اصل خویش، به انسانی که آزادگی، شجاعت و کرامت را از مکتب عاشورا می‌آموزد. در این ماه، هر قطره اشک بر گونه‌ها، همانند جرعه‌ای از آب فرات است که در عطش ارادت نوشیده می‌شود و هر نَفَس، روضه‌ای خاموش در دل محزون عزادار.
بی‌شک، محرم زنجان را نمی‌توان فقط دید؛ باید آن را حس کرد، باید میان عزاداران راه رفت، نذر چای و آش گرفت، به نغمه طبل‌ها گوش سپرد و در سکوت بغض‌آلود شب‌هایش، زمزمه لبیک گفت. در این شب‌ها و روزها، پرچم عزا تنها بر بام‌ها نیست؛ در قلب مردمان این استان برافراشته شده است.
در پایان باید گفت: محرم زنجان، ترجمان بی‌صدای عشق است؛ آیینه‌ای از یک ملت که در سوگ امام حسین (ع)، هویت خویش را بازمی‌یابد و عهدش را با شهید کربلا هر سال تازه می‌کند.
در این میان، یکی از زیباترین و پراحساس‌ترین جلوه‌های محرم در زنجان، برپایی خیمه‌ها توسط کودکان، نوجوانان و جوانان است. در کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی شهر، خیمه‌هایی ساده اما سرشار از معنا، توسط دستان کوچک و دل‌های بزرگ نسل نو ساخته می‌شود؛ خیمه‌هایی که یادآور خیمه‌گاه اهل بیت (ع) در دشت نینواست. این حرکت نمادین، تنها یک آیین کودکانه نیست، بلکه آموزش بی‌واسطه‌ای از عشق، ارادت و استمرار سنت‌های عاشورایی است که نسل به نسل در دل فرزندان این شهر کاشته می‌شود.
کودکی که با دستان خود طناب خیمه را می‌بندد، نوجوانی که پرچم مشکی «یا حسین» را بر سردر آن می‌کوبد، و جوانی که شب‌ها کنار آن شمع روشن می‌کند، همه و همه گواهی‌ست بر تداوم میراثی که قرن‌هاست با خون دل پاس داشته شده. زنجان، تنها شهری نیست که در آن برای امام حسین (ع) عزاداری می‌کنند، بلکه خیمه‌گاهی است برای تربیت نسلی عاشورایی؛ نسلی که نه‌تنها بر مصائب امام می‌گرید، بلکه راه او را می‌شناسد و آن را بازآفرینی می‌کند.
یادداشت: حسین عباسی، فعال رسانه‌ای
انتهای خبر/