شالیزار‌های شهرستان طارم آب می‌روند/ استان زنجان پیشینه طولانی در کشت برنج دارد
به گزارش موج رسا; شهرستان طارم به لحاظ برخورداری از آب و هوای مطلوب با رطوبت مناسب و همجواری با رودخانه قزل‌اوزن یکی از مستعدترین مناطق استان به لحاظ تولید محصولات کشاورزی است. این در حالی است که برنج طارم و زیتون این منطقه تقریبا بین اغلب ایرانیان شناخته شده است و حتی هندوستان ایران را بیشتر مردم با این دو محصول خاص می‌شناسند.
طبق نظر کارشناسان کیفیت برنج تولیدی در شهرستان طارم به لحاظ بهره‌مندی از موقعیت مناسب جغرافیایی همانند ارتفاع از دریا، وجود رطوبت در حد مطلوب و نبود بیماری‌های قارچی، بالا بوده و تمام این امور سبب می‌شود تا بازار پسندی بالایی در سطح کشور نیز داشته باشد.
با این حال این شهرستان قطب تولید زیتون در کشور نیز محسوب می‌شود و با تولید سالانه قریب به 45 هزار تن محصول جایگاه ویژه‌ای در سبد اقتصادی استان و کشور دارد چرا که طبق نظر کارشناسان جهاد کشاورزی قریب به نیمی از زیتون تولیدی وارد فاز فراوری و روغن‌کشی شده و این محصول پا را فراتر از مرز‌ها گذشته و به کشور‌های دیگر صادر می‌شود.
با وجود دو محصول شاخص زراعی و باغی در این شهرستان که هر دو وجود آب کافی را پیش‌نیاز برای حفظ آوازه خود می‌دانند اما خشکسالی رودخانه قزل‌اوزن را تشنه‌تر از همیشه کرده این رفتار خشن طبیعت دامن برنج و زیتون و در نهایت زارعان و باغداران را گرفت‌ه است. به طوری که اگر آب از سد آیدوغموش به رودخانه قزل‌اوزن رهاسازی نشود سرنوشت شلتوک‌های کشت شده و باغات زیتون هم چیزی جز عطش و خشکی نخواهد بود.
با تمام این‌ها دسترسی به آب یکی از مهم‌ترین معضلات زارعان و باغداران طارمی است. شاید نخستین نکته‌ای که به نظر برسد این باشد که طبق ابلاغیه‌ای از هیئت دولت که در سال 97 اعلام شد کشت برنج به غیر استان‌های گیلان و مازندران ممنوع بود و در سال 99 استان خوزستان نیز مجوز کشت گرفت، اما 13 اسفند 99 اعلام شد که به شرط موافقت شورای آب هر استان ممنوعیت کشت برنج در سال 1400 لغو می‌شود، حال با این شرایط چرا با اینکه استان زنجان پیشینه دور و درازی در کشت برنج دارد نتوانسته موافقت شورای آب برای کشت این محصول را کسب کند؟ چرا با وجودی که استان زنجان سهم بالایی را از حوزه سفید رود دارد نتوانسته در تخصیص آب موفق عمل کند؟ چرا نباید استان زنجان نیز همچون گیلان بتواند از آب رودخانه قزل اوزن برای کشت برنج استفاده نماید؟
در این راستا، روح‌الله حسنی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در گفت‌وگو با خبرنگار موج‌رسا اظهار داشت: برنج یک محصول ریشه‌دار در استان زنجان است به طوری که طبق اولین سرشماری در سال ۱۳۵۲ انجام شده زنجان رتبه ۷ تولید برنج در کشور را داشته است.
وی با بیان اینکه در عکس‌های هوایی سال ۱۳۳۴ نیز تصاویر کشت برنج در استان به ثبت رسیده است، افزود: به واسطه توپوگرافی، بافت خاک و غیره حاشیه رودخانه‌ها به ویژه قزل اوزن و زنجانرود فقط مناسب کشت برنج هستند و کشت جایگزین که بتواند در این بافت خاک انجام شود و به لحاظ درآمدی همانند برنج باشد، وجود ندارد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان گفت: طبق اعلام نظر هیئت وزیران در طول سال‌های اخیر کشت برنج به جز گیلان، مازندران و گلستان در سایر استان‌ها ممنوع است، طبیعتا درخواست استان زنجان این است که در جاهایی که تولید وجود دارد و از آب‌های سطحی استفاده می‌کند و زنجان نیز جزو همین تولیدکنندگان است در لیست کشت‌کنندگان برنج قرار گیرند چراکه به هیچ وجه آب زیر سطحی برای کشت برنج مناسب نمی دانیم و همه اقدامات لازم برای جلوگیری از این کار را نیز انجام داده و خواهیم داد.
وی عنوان کرد: در سند سازگاری با کم‌آبی مصوب شده است تا همه ساله ۵۰ هکتار از اراضی کشت برنج کم شود و کشت‌های جایگزین اختصاص داده شود در این راستا سطح شالیزار‌های استان از ۳ هزار ۲۰۰ هکتار در سال ۹۷ به ۲ هزار و ۵۰ هکتار رسیده است.
حسنی ابراز داشت: طبیعتا درخواست مردمی که پیشینه طولانی در کشت برنج دارند و از آب‌های سطحی استفاده می‌کنند این است که استان زنجان نیز همانند ۳ استان مذکور مشمول این طرح شود چراکه درست نیست ذکر شود اگر زنجان از آب رودخانه قزل‌اوزن برای کشت برنج استفاده کند تاثیر منفی دارد اما اگر گیلان استفاده کند تاثیر مثبت خواهد بود.
وی با تاکید بر اینکه باید این درخواست بحق کشاورزان طارمی محقق شود، گفت: البته با توجه به ابلاغی که وجود دارد هیچ نوع خدماتی به برنج‌کاران داده نمی‌شود و محدودیت‌هایی که قانون لحاظ کرده براب کشت برنج اعمال می‌شود اما پیگیر رفع این موانع و قرار گرفتن زنجان در لیست استان‌های کشت کننده برنج و تخصیص کافی آب هستیم.
با این حال اسماعیل افشاری، مدیر‌عامل شرکت آب منطقه‌ای استان زنجان در گفت‌وگو با موج رسا; اظهار داشت: بازنگری تخصیص میزان آب به استان را پیگیری هستیم تا شرایط متعادل شود اما در شرایطی که کل ایران در حال خشک شدن است نمی‌توان برای ایجاد سد جدید مجوزی گرفت.
مدیر‌عامل شرکت آب منطقه‌ای استان زنجان گفت: وزرات نیرو و منابع آب کشور، سال گذشته به عنوان راهکار موقت تامین آب شالیزار‌های شهرستان طارم خرید آب از سد آیدوغموش میانه را پیشنهاد و عملی کرد و در طول دو ماه که آب رودخانه قزل‌اوزن خشک شد به طور موقت آب شالیزار‌ها تامین شد.
وی با اشاره به اینکه اگر امسال نیز شرایط سال گذشته تکرار شود و رودخانه قزل‌اوزن خشک شود چاره‌ای جز خرید آب از سد آیدوغموش برای آبیاری شالیزار‌های طارم نیست، تصریح کرد: اما انجام این امر نیز شرایطی دارد چراکه مشخص نیست این سد نیز آب به اندازه کافی داشته باشد یا خیر؟ آنچه که مشهود است ورودی آب این سد نیز امسال کاهش یافته است.
افشاری ادامه داد: با چنین شرایط آبی نباید برنج‌کاری در شهرستان طارم انجام شود اما در این خصوص حتی جهاد کشاورزی نیز قانونی برای عدم کشت این محصول ندارد و اگر قانونی هم تصویب شده باشد ضمانت اجرایی ندارد تا مانع از انجام کشت این محصول شود.
وی خاطر‌نشان کرد: هر کیلوگرم برنج در حاضر دارای قیمتی برابر با ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان است، پیشنهادی که توسط جهاد برای کشت جایگزین وجود دارد محصول کلزا است که قیمتی بسیار پایین‌تر از برنج دارد، بنابراین هرچه به کشاورز توصیه عدم کشت هم شود باز هم مسیر خود را خواهد رفت.
مدیر‌عامل شرکت آب منطقه‌ای استان زنجان گفت: اگر آب سد آیدوغموش برای شالیزار‌ها امسال اختصاص نیابد، محصول قطعا خشک خواهد شد و همین موضوع باغات زیتون را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد.
با تمام این‌ها آنچه که نمود کامل دارد این است که شهرستان طارم در تخصیص آب مورد نهایت بی‌عدالتی و ظلم واقع شده است و این مطالبه همواره توسط ساکنان این شهرستان مطرح و تا حال حاضر راه به جایی نبرده است.
از سویی دیگر آنچه که مشهود است این موضوع می‌باشد که پیشینه کشت برنج در استان زنجان و شهرستان طارم طولانی است و باید با رایزنی مسئولان استانی این استان نیز همسو با گیلان، مازندران و گلستان کشت برنج را انجام دهد چراکه همچون گیلان؛ طارم نیز از رودخانه قزل‌اوزن برخوردار بوده و می‌تواند با استفاده از آب این رودخانه در کشت استفاده نماید اما مشخص نیست چرا تا حال حاضر موافقت در این راستا صادر نشده است و روز به روز از وسعت شالیزار‌های برنج طارم کاسته می‌شود که البته بی‌اثر در اقتصاد مردم منطقه و استان هم نیست!
اما خواسته به حق مردم استان زنجان و خصوصا شهرستان طارم تخصیص آب کافی به این شهرستان سرسبز در راستای کشت برنج و آبیاری باغات زیتون؛ طلای سبز این منطقه است./ب
انتهای خبر/