مراقبت از رفتارها لازمه جلوگیری از آتش‌سوزی مراتع/ آموزش از محورهای اساسی در حفاظت از محیط زیست است
به گزارش موج رسا; آتش‌سوزی، یکی از فجایع و قدیمی‌ترین بلایای زیست‌محیطی است که انسان همواره با آن مواجه بوده و به‌ویژه در چنین ایامی که مراتع، مستعد آتش‌سوزی هستند در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌تواند بیشترین خسارت‌های جانی، مالی و آسیب به سرمایه‌های اجتماعی را در پی داشته باشد. وقوع آتش‌سوزی در مناطق مختلف دنیا می‌تواند جنگل‌ها و مراتع را از بین ببرد و خطر و تهدید بزرگی برای منابع طبیعی و محیط زیست به شمار می‌رود و کشورمان نیز مستثنی از این قاعده نیست و طبیعی است که متعاقب ان استان زنجان نیز در معرض خطر آتش‌سوزی مراتع قرار دارد و سالانه چندین بار این رخداد و حادثه اتفاق می‌افتد که باید با اقدامات پیشگیرانه از جمله آموزش مردم از وقوع چنین خطری جلوگیری کرد. به دلیل قرارگرفتن ایران در کمربند خشکِ کره زمین و ناحیه پُرفشار جنب حاره‌ای، شرایط جوّی و جغرافیایی لازم جهت وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع فراهم است و از طرف دیگر، عوامل انسانی از قبیل بی‌احتیاطی افراد و حتی در مواردی به دلیل غیرعمدی بودن برخی کارها سبب ایجاد حریق و آتش‌سوزی می‌شود که بعضاً خسارت‌های جبران‌ناپذیری هم به وجود می‌آورد.
در فصول گرم سال قرار گرفته‌ایم و از طرفی به دلیل پدیده خشکسالی، شدت گرمای هوا بیشتر است و حتی در ایام فصل بهار نیز احتمال وقوع آتش‌سوزی بسیار زیاد است. بررسی دلایل آتش‌سوزی در مناطق مختلف کشور نشان داده که انسان و افزایش دما 2 عامل و مقصر آتش‌سوزی و ایجاد حریق در جنگل‌ها و مراتع بوده و سهم انسان در وقوع آتش‌سوزی‌ها که منجر به نابودی بخش زیادی از منابع طبیعی می‌شود حدود 90 درصد است همچنین افزایش دما به دلیل خشکسالی نیز از مهمترین دلایل حریق است چرا که هر یک درجه افزایش دما نیاز آبی را 17 درصد افزایش می‌دهد.
* علل آتش‌سوزی مراتع و جنگل‌ها
همانطور که گفته شد به‌طور کلی علل آتش‌سوزی‌ها به 2 دسته تقسیم می‌شوند که یکی از آن‌ها عامل انسانی (عمدی یا غیرعمدی) و دیگری، عامل طبیعی (افزایش دما، صائقه، رعد و برق و...) است که دلایل عمدی و عوامل انسانی می‌تواند شامل ایجاد فضا برای فعالیت‌های ساختمانی، کشاورزی و دامپروری، اختلافات قومی و محلی، فعالیت اشرار و قاچاقچیان، اقدام عمدی تعدادی از مردم که منافع آن‌ها در تعارض با منابع طبیعی است و تبدیل اراضی جنگلی به زراعت دیم از طریق آتش زدن درختان باشد.
خاموش نکردن آتش توسط رهگذران و مسافران در زمانی که به مقصد تفریح یا مسافرت صورت می‌گیرد، پَرت کردن ته سیگار یا کبریت خاموش‌نشده در کنار جاده‌های مجاور جنگل و یا عبور موتورسیکلت‌ها و خروج جرقه از لوله اگزوز آن‌ها در فصول خشک سال و یا انداختن قوطی کنسرو یا ته شیشه و بطری و انعکاس نور و ذره‌بینی شدن نیز می‌تواند از جمله دلایل غیرعمدی آتش‌سوزی از سوی انسان باشد.
* آموزش از محورهای اساسی در حفاظت و حراست از محیط زیست است
محمدرضا یافتیان، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان، آتش‌سوزی مراتع را یکی از خطرات اصلی محیط زیست و تخریب منابع طبیعی برشمرد و گفت: با توجه به فرا رسیدن فصل گرما و به‌ویژه تیرماه، احتمال آتش‌سوزی در مراتع بسیار زیاد است.
وی با بیان اینکه آتش‌سوزی‌ها معمولاً در تیرماه اتفاق می‌افتد، خاطرنشان کرد: امسال 3 دستگاه پهپادی در اختیار یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان قرار گرفته و تلاش بر این است تا در مناطقی که آتش‌سوزی اتفاق می‌افتد، کمتر به حضور فیزیکی عوامل محیط زیست نیاز باشد.
یافتیان با بیان اینکه شعار سازمان حفاظت محیط زیست، «محیط زیستِ مردم‌پایه، هوشمند و فناورانه» است، اظهار داشت: مردم‌پایه بودن محیط زیست یعنی آموزش و مشارکت دادن مردم در حفظ محیط زیست است.
* فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط به عنوان همیاران محیط زیست استفاده می‌شوند
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان با بیان اینکه سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی می‌تواند فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط را به عضویت خود دربیاورد، گفت: در راستای حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از وقوع حوادث و خطرات به دنبال این هستیم که فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط با محیط زیست که عضو نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی هستند را آموزش داده و از آن‌ها به عنوان همیاران محیط زیست در آموزش عموم مردم استفاده کنیم.
وی افزود: همچنین به دنبال طرحی هستیم که محیط‌یار را در مدارس ایجاد کنیم و برای هر مدرسه به‌ویژه دبستان‌ها یک محیط‌یار تعریف و انتخاب کنیم تا نماینده حفاظت محیط زیست در مدارس باشند.
یافتیان با بیان اینکه آموزش به دلیل شیوع ویروس کرونا طی 2 سال گذشته در حالت رکود بود و امکان حضور همکاران در مدارس وجود نداشت، خاطرنشان کرد: آموزش، یکی از محورهای اساسی در حفاظت و حراست از محیط زیست و نگهداری آن برای آیندگان است که خیلی می‌تواند موثر باشد.
* طرح آموزشی یک ساعت با محیط‌بان در سطح مدارس اجرا می‌شود
اسماعیل قلی‌زاده، فرمانده یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت: طرح آموزشی با عنوان «یک ساعت با محیط‌بان» که از تکالیف حوزه یگان حفاظت است در سطح مدارس اجرا می‌شود.
وی با بیان اینکه بیشترین تمرکز این طرح بر مدارس روستایی به‌ویژه مناطق حفاظت‌شده است، در این طرح، آموزش‌های لازم در خصوص لزوم حفاظت از محیط زیست به دانش‌آموزان ارائه می‌شود تا از هم‌اکنون حفاظت و حراست از محیط زیست را فرا بگیرند.
قلی‌زاده خاطرنشان کرد: یک نفر از محیط‌بانان یا کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست در مناطق تحت مدیریت با اولویت مناطق حفاظت‌شده، حضور پیدا کرده و ارزش‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی محیط زیست و منابع طبیعی را به دانش‌آموزان مدارس اعلام می‌کند.
فرمانده یگان حفاظت اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان تصریح کرد: البته این طرح فقط مختص مدارس روستاها نیست و در سطح شهرها نیز اتفاق خواهد افتاد.
* مراقبت از رفتارها در کنار آموزش، لازمه جلوگیری از خطرات زیست‌محیطی از جمله آتش‌سوزی است
همانطور که گفته شد انسان، عامل 90 درصد آتش‌سوزی‌ها است و باید مراقب رفتارهای خود در برابر منابع طبیعی و محیط زیست باشد چرا که استفاده از میحط زیست، لازم است اما در کنار استفاده باید از ان حفاظت و حراست نیز کرده و برای نسل‌های آینده نگهداری شود.
در فصول بهار و تابستان که به دامن طبیعت می‌رویم باید توجه داشته باشیم که کوچکترین خطای ما می‌تواند منجر به وقوع خطرات جبران‌ناپذیر شده و سلامت خود و اطرافیان و سلامتی محیط زیست و منابع طبیعی را به خطرر بیندازد. پس وقتی به دامن طبیعت می‌رویم یا آتش روشن نکنیم و یا حتما آن را خاموش کرده و هنگام خروج از طبیعت از خموش بودن آتش مطمئن شویم، آتش را در جوار مراتع خشک و یا مزارعی که محصولات آن دپو شده، روشن نکنیم، زباله‌ها به ویژه کنسرو، بطری و شیشه را در طبیعت رها نکنیم چرا که بر اثر گرما و آفتاب احتمال ذره‌بینی شدن و وقوع آتش وجود دارد. همگان باید بدانیم در کنار استفاده از محیط زیست باید از ان حفاظت هم بکنیم تا هم از تخریب محیط پیرامون جلوگیری شده و هم آیندگان نیز بتوانند از این نعمت‌ها بهره‌مند شوند.// آ
انتهای خبر/