میادین انقلاب، مسگرها و ورك چي ها جزو آثار میراثی زنجان/ مسگرها قديمي ترين ميدان زنجان

به گزارش موج رسا; مديركل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري زنجان گفت: با موافقت شوراي ثبت سازمان ميراث فرهنگي كشور، ميدان انقلاب شهر زنجان، متعلق به دوره پهلوي اول، در فهرست آثار ملي جاي گرفت .

میدان انقلاب یکی از نخستین میادین شهر زنجان است که در جریان توسعه شهر در زمان رضا شاه پهلوی ساخته شده است، با احداث این بنا در دوره پهلوی اول تحول مهمی در شهر سازی زنجان رخ داد.

در این دوره با احداث خیابان‌های اصلی شهر، زنجان تا حدودی از حالت یک شهر سنتی با معابر باریک و نامنظم خارج شده و شبکه معابر عمومی نسبتا منظمی جایگزین آن شد.

 شهرسازان دوره پهلوی با احداث دو خیابان اصلی در جهت شمال به جنوب و شرق به غرب که امروزه به نام‌های خیابان سعدی و خیابان امام معروف هستند، قسمت‌های مختلف شهر را به یکدیگر متصل کردند.

 دو خیابان امام و سعدی شهر، را به چهار بخش تقسیم و در مرکز شهر به یکدیگر می‌رسید و از همان ابتدا محل تقاطع دو خیابان تبدیل به میدان شده و بدنه پیرامون آن در دوره پهلوی اول شکل گرفت.

در خصوص تغییرات بنا در طی سالیان پس از ساخت عنوان کرد: در دوره قبل و بعد از انقلاب، این میدان سیمای سنتی خود را حفظ کرد و آسیب جدی به آن وارد نشد.

نام میدان پیش از انقلاب اسلامی میدان پهلوی بود و پس از انقلاب اسلامی به میدان انقلاب تغییر نام یافت، با این وجود هنوز بسیاری از مردم زنجان میدان انقلاب را ،چهار راه می‌خوانند.

*میدان مسگرها

صنعت مسگری تداعی کننده نام زنجان و بازار مسگران است زنجان- صنعت مسگری زنجان دارای بیش از یکهزار سال پیشینه تاریخی است.

هنر مسگری یکی از رشته های اصیل، تاریخی و ماندگار شهر زنجان به شمار می رود و به نقل از برخی منابع، قدمت استفاده از مس بر اساس مدارک و شواهد باستانشناسی به 9500 ق.م می رسد و تا قبل از هزاره ق.م(کشف ذوب مس) بصورت خالص بکار رفته و از شیوه چکش کاری سرد برای شکل دادن به آن استفاده می شده است. 

امروزه با استناد به مدارک غیرقابل انکار که از گوشه کنار ایران یافت شده می توان شمال و مرکز ایران را جزء قدیمی ترین مراکز فلزکاری جهان و نیز فلزکاران ایران از پیشگامان کشف ذوب مس در جهان باستان دانست که فراوانی معادن مس در ایران ، موید این نکته است. 
با توجه به کشف کوره ذوب مس در سگز آباد قزوین واقع در (تپه قبرستان) و نزدیک بودن این منطقه از لحاظ جغرافیایی به زنجان، که احتمالا اولین کوره ذوب مس می باشد نیز وجود معادن بزرگ مس در منطقه نظیر معدن مس (رشید آباد) را می توان به قدمت استفاده از این فلز در زنجان پی برد.

 اوج هنر فلزکاری دوره اسلامی مربوط به سلجوقیان است که در این دوره زنجان در کنار مراکزی چون خراسان، موصل، همدان، ری و اصفهان یکی از مهمترین قطب های فلزکاری محسوب می شده و در این دوره نیز زنجان بعنوان یکی از مهمترین مراکز تهیه ظروف مرصع کاری شده، مطرح بوده است.

در دوره ایلخانی با توجه به نزدیکی پایتخت حکومت ایلخانان به زنجان و توجه حکمرانان ایلخان به فلزکاری و نیز وجود گویهای مرصع نقره کوب، مربوط به این دوره که نام سلطان اولجایتو در آن حک گردیده می توان موقعیت فلزکاری در دوره مذکور را تصور نمود. 
در دوران معاصر و اندکی قبل از آن شنیدن واژه مس و مسگری در اذهان عموم تداعی کننده زنجان و بازار مسگران آن بوده است ظروف مسی در زمان حاضر با استفاده از ورق مس و روش چکش کاری گرم و سرد ساخته می شود.

به گفته کارشناس صنایع دستی استان زنجان در زمان حاضر با اقدامات صورت گرفته شمار مسگری های شهر زنجان از 10 مغازه به 150 مغازه مسگری افزایش یافته است. 

يكي از قديمي ترين ميادین زنجان ميدان مسگرها دربازار پايين است كه صنعت مسگري همچنان فعال است.

*ميدان "ورك چي ها"

ميدان "ورك چي ها" يكي از ميادين قديمي بازار زنجان است

نام ورك چي ميدان برگرفته از بوته خار است كه در قديم برای سوخت در نانوايي ها حمام و منازل مورد استفاده بود. محل فروش و توزيع اين محصول ميدان  "ورك چي ها" بوده كه يكي از ميادين قديبمي بازار زنجان است كه شما مي توانيد ازدحام چرخچي ها را در آنجا ببينيد.

 معمولا چرخچي ها در چند ميدان از ميادين بازار تجمع مي كنند تا كسي اگر براي حمل و نقل بار خود احتياج به چهار چرخه داشت، بتواند خبرشان كند. در انتهاي ميدان مسگرهاي بازار پايين نيز محلي براي تجمع چرخچي ها وجود دارد.//ن