وقتی سنت های هنری و تزئینی زنجانی گردهم می آیند/ بنای خدیوی زنجان شناسنامه معماري منطقه

به گزارش موج رسا; بنای خدیوی در ضلع شمال غربی خانه ذوالفقاری و در ضلع شرقی و منتهی الیه خیابان هفت تیر به خیابان سعدی وسط قرار دارد.

 بنای خدیوی در محله ای معروف به دالان آلتی و در ضلع جنوبی خیابان فعلی هفت تیر واقع شده است و نظر به اینكه هیچگونه كتیبه و یا نوشته ای كه دال به زمان ساخت بنا باشد بدست نیامده زمان دقیق ساخت بنا مشخص نیست اما با توجه به سبك و نوع سنگ،به نظر می رسد در اوائل دوران پهلوی ساخته شده است.

خانه خدیوی از جمله بناهایی است که متاثر از الگوهای رایج از غرب با حفظ سنتهای هنری و تزئینی ایرانی و ملهم از شیوه های محلی بوده است،این عمارت  بصورت دو اشكوبه ساخته شده است كه كاربری و اهمیت هر بخش از بنا با به حداكثر رساندن تزئینات مشخص شده است، بنا در حال حاضر بصورت مسکونی بوده و در اختیار مالك ( آقای خدیوی ) است.

بنای خدیوی را می توان یك نمونه كامل از نظر تزئیناتی دانست كه در اوائل پهلوی در این استان ساخته شده است و از جمله تزئینات این بنا می توان به آجرکاری های نما، گچ بری های زیبا در  ستون ها و نماها، لمبه کاری با نقوش متنوع، وجود ایوان که برروی شش ستون چوبی با پوشش گچی استوار شده و همچنین په وجود نرده های تزئینی اشاره کرد.

 از آنجائیكه بنای مزبور از جمله بناهای زیبا با تزئینات حائز اهمیت بوده و نظر به اینکه مالکین آن نیز در زمینه حفظ آن همکاری لازم را داشته لذا میراث فرهنگی در زمینه برداشت نقشه و همچنین عکسبرداری و تهیه تاریخچه و مستند سازی آن اقدامات مقتضی را معمول داشته است.

با عنایت به اینکه بنای مزبور از نظر سبك ساخت و تزئینات حائز اهمیت بوده و با توجه به اینکه اینكه این بنا در داخل بافت قدیمی و نزدیك به بناهای ثبت شده از جمله خانه ذوالفقاری و همحنین بنای رختشویخانه قرار گرفته و از آنجائیکه شهرداری در نظر دارد خیابان ضلع شمالی بنای خدیوی (خ هفت تیر) را عریض کند که قطعا موجب تقویت آن می شود، لذا بمنظور حفظ بنا، ثبت آن درفهرست آثار تاریخی ضروری است.

این اثر در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۹۶۸ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

يحيي رحمتي در گفت و گو با خبرنگار موج رسا، اظهار داشت: عمارت تاريخي خديوي به صورت 5 ساله در اختيار اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري زنجان قرار گرفته است.

وی با بیان اینکه این اداره کل نسبت به احيا و مرمت بنا اقدامات لازم را انجام می دهد، خاطرنشان کرد: بررسي و ايجاد كاربري مناسب با موافقت و مساعدت مالكين انجام می شود.

این مسئول با اشاره به اینکه اين عمارت در فهرست آثار ملي قرار دارد و از نظر دوره تاريخي  متعلق به اواخر قاجاريه و اوايل پهلوي اول است،خاطرنشان کرد: اين بنا در دو طبقه در مساحت 400 متر مربع احداث شده است.

 مديركل ميراث فرهنگي،صنایع دستی و گردشگری استان زنجان ادامه داد: این بنا از جمله بناهايي است كه شناسنامه معماري منطقه زنجان را مي تواند، حفظ كند.

رحمتی با اشاره به اینکه حفظ، نگهداري و احيا آن مي تواند در معرفي دوره تاريخي احداث اين بنا و همچنين بعنوان يك شناسنامه شهري مورد توجه متخصصان و گردشگران قرار گيرد،افزود: این بنا به این دلیل که ساليان متمادي به صورت اصولی نگهداري نشده است، نياز به مرمت اساسي، مقاوم سازي و رطوبت زدايي دارد.//ن