هویت مذهبی زنجان گمشده در پس اِلمان‌ها
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ شهر زنجان سال‌هاست به واسطه آئین‌‌های باشکوه و شورانگیز مذهبی‌اش به‌عنوان «پایتخت شور و شعور حسینی» در کشور شناخته می‌شود و مراسم یوم‌العباس این نمایش عظیم دلدادگی به اهل بیت علیهم‌السلام، هر ساله با حضور پرشور مردم برگزار می‌شود و غرور مذهبی و فرهنگی خاصی را به نمایش می‌گذارد و همچنین یاد و خاطره غواصان دریادل، این اسطوره‌های دفاع مقدس که جان بر کف برای حفظ میهن اسلامی جنگیدند، در دل مردم این دیار جایگاه ویژه‌ای دارد.
بیشتر بخوانید
با وجود این گنجینه عظیم فرهنگی و اعتقادی، تاکنون اقدام مناسبی برای تجلی پایدار این مفاهیم ارزشمند در کالبد شهر زنجان صورت نگرفته است و المان‌ها، نمادها و نشانه‌های شهری، نه تنها جلوه‌ای از هویت یک شهر هستند، بلکه بستری برای انتقال فرهنگ و ارزش‌های عمیق آن به نسل‌های آینده و زائران و گردشگران به شمار می‌روند.
شهر زنجان نیازمند آن است که شور حسینی، دلاوری غواصان و عظمت یوم‌العباس را در سیمای شهری خود به نمایش بگذارد و تا به امروز علی‌رغم اهمیت بی‌بدیل این موضوع هیچ حرکتی که متناسب با جایگاه زنجان در این عرصه‌ها باشد به چشم نخورده است در واقع نه میدان شاخصی به نام یوم‌العباس داریم نه نماد ویژه‌ای برای پایتخت شور و شعور حسینی، و نه یادمانی شایسته از رشادت غواصان دریادل که همه برای زنجان و معرفی فرهنگ غنی، باصلابت و مذهبی آن لازم است.
این در حالی است که شهرهایی با داشته‌های فرهنگی بسیار کم‌تر، با بهره‌گیری از المان‌های شهری توانسته‌اند هویت خود را به زیبایی به نمایش بگذارند و افتخارآفرینی کنند و جای خالی این نمادها در زنجان یک نقصان فرهنگی آشکار است که باید هرچه سریع‌تر برای آن چاره‌اندیشی شود.
مسئولان شهری، شوراهای اسلامی، هنرمندان، معماران و تمامی دلسوزان فرهنگ این شهر باید با عزمی جدی وارد میدان شوند و با طراحی و اجرای المان‌های فاخر، هویت زنجان را در سطح ملی و جهانی تثبیت کنند و تجلیل از یوم‌العباس، پاسداشت شور و شعور حسینی و گرامیداشت یاد غواصان دریادل، تنها به برگزاری مراسم محدود نشود. این ارزش‌ها باید در سیمای شهر، در میدان‌ها، معابر و فضاهای عمومی تجلی یابند و امروز بیش از هر زمان دیگری زنجان نیازمند نهضتی برای ثبت و نمایش این مفاهیم در چهره شهر است.
حرکت نکردن در این مسیر ظلمی آشکار به هویت فرهنگی و اعتقادی مردم زنجان خواهد بود. باید با مطالبه‌گری مردمی و همراهی نهادهای مسئول این مهم را به یک اولویت اصلی در مدیریت شهری بدل کرد و افتخارات این شهر را به شکلی ماندگار و شایسته به تصویر کشید.
خلاء نبود المان پایتخت شور حسینی
مهدی طالب، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر زنجان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری موج‌رسا با بیان اینکه با توجه به اینکه شهر زنجان به‌عنوان پایتخت شور و شعور حسینی شناخته می‌شود و هرساله در ایام محرم و صفر، شاهد برگزاری مراسم‌های باشکوه و پرشور عزاداری و آئین های مذهبی بسیار گسترده‌ای است، اظهار کرد: تاکنون در سطح شهر المانی شاخص و درخور شأن این جایگاه مهم طراحی و نصب نشده است.
وی با بیان اینکه این در حالی است که وجود یک المان ویژه با محوریت «زنجان، پایتخت شور و شعور حسینی» می‌تواند هویت مذهبی و فرهنگی شهر را بیش از پیش به نمایش بگذارد و به‌عنوان یک نماد ماندگار برای شهروندان و زائران مطرح شود، بیان کرد: لزوم طراحی و نصب چنین المانی موضوعی مهم و ضروری به شمار می‌رود و باید مورد توجه ویژه مدیران شهری، مسئولان فرهنگی و سایر دست‌اندرکاران مرتبط قرار گیرد.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر زنجان با اشاره به اینکه تاکنون این مسئله به طور جدی در برنامه‌های شهری لحاظ نشده اما پیشنهاد آن می‌تواند به‌عنوان یک حرکت مثبت در راستای تقویت هویت مذهبی زنجان و ارتقاء جلوه‌های فرهنگی شهر تلقی شود، عنوان کرد: مطرح شدن این ایده در جلسات تخصصی و بررسی کارشناسانه آن بدون شک می‌تواند زمینه‌ساز برداشتن گامی مؤثر در راستای تحقق این امر مهم باشد.
وی با تأکید بر اینکه ایجاد یک نماد شهری در شأن شور و شعور حسینی مردم زنجان علاوه بر ارزش معنوی می‌تواند جذابیتی خاص برای گردشگران مذهبی نیز ایجاد کند و زنجان را به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی عزاداری‌های حسینی در سطح کشور و حتی در ابعاد بین‌المللی مطرح می‌کنند، بیان کرد: این اقدام نه‌تنها به پاسداشت فرهنگ عاشورایی مردم این خطه کمک می‌کند بلکه فرصتی خواهد بود تا تاریخ و باورهای دینی مردم زنجان به نسل‌های آینده منتقل شود.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر زنجان با بیان اینکه با توجه به اهمیت این موضوع امید است در جلسات آینده این پیشنهاد به صورت جدی‌تر مطرح شده و مراحل کارشناسی، طراحی، انتخاب مکان مناسب و اجرای آن با همکاری دستگاه‌های ذیربط آغاز شود تا شاهد تحقق یکی از خواسته‌های بحق مردم مؤمن و ولایتمدار زنجان باشیم، عنوان کرد: وجود چنین المانی قطعاً به تثبیت جایگاه زنجان به‌عنوان پایتخت شور و شعور حسینی کمک شایانی خواهد کرد.
وجود المان پایتخت شور حسینی الزامی است
در ادامه مجید دوستی رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری زنجان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری موج‌رسا با بیان اینکه طی سه سال اخیر تحولی چشم‌گیر در حوزه طراحی و نصب المان‌های شهری در زنجان صورت گرفته است، اظهار کرد: به اندازه کل المان‌هایی که تا پیش از این در سطح شهر وجود داشت سازمان سیما و منظر شهری زنجان اقدام به نصب المان‌های جدید هویتی و فرهنگی کرده است.
وی با بیان اینکه این اقدام نه‌تنها جلوه‌ای تازه به سیمای شهری بخشیده بلکه به معرفی هویت تاریخی، فرهنگی و مذهبی زنجان کمک شایانی کرده است، عنوان کرد: از جمله المان‌های مهم و شاخصی که در این بازه زمانی در سطح شهر نصب شده‌اند می‌توان به المان مهر مادری در میدان آنا، ورکچی، گله آهو، انگشتر، ملیله و چندین نماد دیگر اشاره کرد.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری زنجان با اشاره به اینکه این المان‌ها نه‌تنها جلوه‌های زیبایی‌شناختی شهر را ارتقاء داده‌اند، بلکه بیانگر ریشه‌های فرهنگی، تاریخی و صنعتی زنجان نیز هستند، بیان کرد: به‌عنوان مثال، نصب المان ملیله در سبزه‌میدان با الهام از صنایع‌دستی فاخر زنجان، نقش مهمی در معرفی این هنر اصیل به شهروندان و گردشگران دارد.
وی ادامه داد: همچنین در بازار تاریخی زنجان نیز المان‌هایی نصب شده که با هدف معرفی فرهنگ و هویت بومی شهر طراحی شده‌اند. حضور این نمادها در فضاهای پررفت و آمد شهری موجب افزایش آگاهی عمومی درباره پیشینه تاریخی و ظرفیت‌های فرهنگی زنجان شده است
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری زنجان تأکید کرد: شعار معروف زنجان به‌عنوان «پایتخت شور و شعور حسینی» یکی از مؤلفه‌های اصلی هویت معنوی این شهر است.
دوستی با بیان اینکه وظیفه سازمان سیما و منظر شهری نیز در همین راستا تعریف شده است و حفظ، معرفی و تبیین این شعار در قالب نمادها و المان‌های شهری است به همین منظور طراحی و نصب المانی با مضمون «پایتخت شور و شعور حسینی» نیز در دستور کار سازمان قرار خواهد گرفت.
وی گفت: هرگونه نام‌گذاری و طراحی المان‌های شهری ابتدا در کمیته سیما و منظر شهرداری زنجان مطرح می‌شود. در این جلسات مطالعات تخصصی انجام گرفته طرح‌های پیشنهادی بررسی شده و با مشارکت کارشناسان طراحان و متخصصان، بهترین طرح‌ها انتخاب و اجرا می‌شوند.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری زنجان بیان کرد: همچنین تمامی اقدامات حقوقی مربوط به اجرا و نصب این المان‌ها در چارچوب قوانین و مقررات شهرداری صورت می‌گیرد.
دوستی گفت: تا به امروز ۱۲ المان شاخص با رویکرد هویتی و فرهنگی در مناطق مختلف شهر زنجان نصب شده‌اند. این اقدام نشان‌دهنده توجه ویژه مدیریت شهری به مقوله زیباسازی، هویت‌بخشی و توسعه فرهنگی فضاهای عمومی است.
دوستی عنوان کرد: تداوم این روند می‌تواند نقش مهمی در ارتقاء حس تعلق شهروندان، جذب گردشگر و شناساندن زنجان به‌عنوان شهری با اصالت، فرهنگ و معنویت ایفا کند.
وجود المان یوم‌العباس در زنجان ضروری است
محمد منصوری از ساکنان شهر زنجان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری موج‌رسا با بیان اینکه زنجان همواره به‌عنوان پایتخت شور و شعور حسینی در سطح کشور و حتی جهان شناخته می‌شود و این عنوان ارزشمند نتیجه سال‌ها برگزاری مراسم‌های پرشور، منظم و خالصانه مردم این دیار در ایام محرم و صفر است، اظهار کرد: علاوه بر آن زنجان به واسطه تقدیم شهدای بزرگی، به ویژه غواصان دریادل، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ دفاع مقدس دارد که همواره موجب افتخار هر هموطن و به خصوص هر زنجانی است. با این وجود، جای تأسف است که تاکنون هیچ المان شاخص، درخور و ماندگاری در سطح شهر برای نمایش این هویت عمیق و ارزشمند طراحی و اجرا نشده است.
وی با بیان اینکه در ماه محرم زنجان میزبان مهمانان بی‌شماری از شهرها و کشورهای مختلف است که با عشق و ارادت به ساحت مقدس اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام) در مراسمات عظیم این شهر حضور پیدا می‌کنند، ابراز کرد: تجمعات عظیم یوم‌العباس و دسته‌های عزاداری زنجان شهرتی جهانی یافته‌اند و همه ساله نگاه رسانه‌های داخلی و خارجی را به خود جلب می‌کنند.
این شهروند زنجانی با اشاره به اینکه با این وجود نبود المانی در خور شأن این مراسم بزرگ و روحانی کمبودی محسوس در چهره شهری زنجان ایجاد کرده که شایسته این جایگاه و این عشق و ارادت مردمی نیست، بیان کرد: المان‌هایی با محوریت شور و شعور حسینی و همچنین تقدیر از رشادت‌های غواصان شهید می‌توانند علاوه بر حفظ این میراث معنوی، باعث ارتقاء سیمای فرهنگی شهر، ایجاد هویت بصری منسجم و همچنین جذب بیشتر گردشگران مذهبی شوند.
وی با تأکید بر اینکه طراحی چنین نمادهایی باید به گونه‌ای باشد که در شأن حماسه‌های حسینی و ایثارگری‌های رزمندگان زنجانی باشد و ارزش‌های فرهنگی و مذهبی این دیار را به شکلی هنرمندانه و تاثیرگذار بازتاب دهد، گفت: تاکنون این ضرورت از سوی مدیران شهری و متولیان فرهنگی مورد توجه جدی قرار نگرفته و علی‌رغم برگزاری جلسات و نشست‌های مختلف در حوزه ارتقاء فضای شهری، اقدام عملی مشخص و مؤثری در این خصوص مشاهده نشده است.
اهالی شهر زنجان با بیان اینکه این کمبود باعث شده است که زنجان با تمام عظمت آئینی و تاریخی خود در حوزه نمادسازی شهری دچار ضعف جدی باشد و نتواند جایگاه حقیقی خود را در عرصه ملی و بین‌المللی از طریق المان‌های شهری تثبیت کند، ادامه داد: به‌عنوان یک همشهری دلسوز و دغدغه‌مند انتظار می‌رود که مسئولان با درک اهمیت این موضوع در اولین فرصت اقدام به بررسی کارشناسی، طراحی و اجرای المان‌هایی فاخر و در شأن زنجان نمایند.
منصوری گفت: امید است که این اقدام گامی مؤثر در راستای پاسداشت هویت مذهبی و ایثارگری مردم زنجان باشد و چهره‌ای درخور از این شهر مقدس به جهانیان ارائه کند.
با توجه به جایگاه ممتاز زنجان به عنوان «پایتخت شور و شعور حسینی»، ضرورت طراحی و اجرای المان‌های شاخص و فاخر امری اجتناب‌ناپذیر است. تحقق این مهم علاوه بر پاسداشت هویت مذهبی و ملی به زیبایی و اعتبار سیمای شهری زنجان کمک شایانی خواهد کرد. امید است که این مطالبه بحق مردم، در آینده نزدیک عملی شود.
انتهای خبر/