زنجان در حال سقوط به فروچاله جمعیتی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ فرزندآوری یکی از مهم‌ترین عوامل پایداری و توسعه هر جامعه‌ای است. جوانی جمعیت به معنای وجود نیروی کار فعال، نوآوری و پیشرفت اقتصادی در کشور است. جوامعی که از نظر جمعیت‌شناختی جوان هستند، ظرفیت بالاتری برای رشد و تحول دارند. این امر باعث افزایش بهره‌وری و توسعه همه‌جانبه خواهد شد.
بیشتر بخوانید
کاهش نرخ فرزندآوری در بسیاری از کشورها منجر به پیری جمعیت شده که مشکلات اقتصادی و اجتماعی بسیاری را به همراه دارد. با کاهش نیروی کار جوان، فشار بیش‌تری بر سیستم‌های بهداشتی وارد می‌شود. این مسئله می‌تواند توسعه اقتصادی را کند کرده و توان رقابت کشورها را در عرصه بین‌المللی کاهش دهد.
خانواده‌ها با فرزندآوری نه تنها به رشد و پویایی جامعه کمک می‌کنند، بلکه باعث تقویت پیوندهای اجتماعی و افزایش حس همبستگی می‌شوند. کودکان امروز، رهبران، دانشمندان و کارآفرینان فردا هستند که آینده را می‌سازند. سیاست‌های حمایتی از خانواده‌ها در جهت فرزندآوری می‌تواند نقش مهمی در ایجاد انگیزه برای افزایش تعداد فرزندان داشته باشد.
علاوه بر این، فرزندآوری نقش مهمی در حفظ فرهنگ، زبان و ارزش‌های ملی دارند. نسل‌های جدید می‌توانند فرهنگ بومی را زنده نگه داشته و آن را به نسل‌های بعدی منتقل کنند. جامعه‌ای که به فرزندآوری اهمیت می‌دهد، در واقع به بقای خود فکر می‌کند و برای آینده‌ای بهتر برنامه‌ریزی می‌کند.
کاهش ۴ درصدی ولادت‌ها در زنجان
در این میان مهدی ژاله‌چیان مدیرکل ثبت احوال زنجان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری موج‌رسا با بیان اینکه آمار وقایع حیاتی در ۹ ماهه سال جاری تعداد ۹ هزار و ۹۳۷ واقعه ولادت در استان زنجان به ثبت رسیده است، اظهار کرد: این آمار نشان‌دهنده کاهش ۴ درصدی ولادت‌ها نسبت به مدت مشابه سال گذشته است.
وی با بیان اینکه از مجموع ولادت‌های ثبت شده، تعداد ۵ هزار و ۲۰۱ نوزاد پسر و ۴ هزار و ۷۳۶ نوزاد دختر بوده است، افزود: نسبت جنسی این ولادت‌ها ۱۱۰ اعلام شده که نشان می‌دهد به ازای هر ۱۰۰ دختر، ۱۱۰ پسر در استان زنجان متولد شده است.
مدیرکل ثبت احوال زنجان عنوان کرد: این نسبت، الگوی معمول در بسیاری از مناطق کشور را منعکس می‌کند و بیانگر برتری نسبی ولادت پسران در مقایسه با دختران است.
وی با اشاره به اینکه کاهش ۴ درصدی میزان ولادت‌ها نسبت به سال گذشته می‌تواند نشان‌دهنده تغییراتی در نرخ باروری، شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی باشد، گفت: این روند کاهشی مشابه الگوهای مشاهده شده در سایر استان‌های کشور است که نشان از تغییرات کلی در رشد جمعیت دارد.
ژاله‌چیان ادامه داد: از سوی دیگر، بررسی دقیق این آمارها می‌تواند به برنامه‌ریزان و مسئولان استان زنجان کمک کند تا سیاست‌های مناسب‌تری برای تشویق فرزندآوری و حمایت از خانواده‌ها اتخاذ کنند.
وی گفت: همچنین، ارائه مشوق‌های اجتماعی و اقتصادی برای جوانان و زوج‌های جوان می‌تواند تأثیر مثبتی بر روند ولادت‌ها داشته باشد.
مدیرکل ثبت احوال زنجان افزود: ولادت یکی از مهم‌ترین شاخص‌های حیاتی جمعیت است که تأثیر مستقیمی بر برنامه‌های توسعه‌ای استان دارد. افزایش یا کاهش ولادت‌ها در بلندمدت می‌تواند بر حوزه‌های مختلفی از جمله آموزش، بهداشت و برنامه‌ریزی شهری تأثیرگذار باشد.
وی ادامه داد: در مجموع، با توجه به روند کاهشی ولادت‌ها در استان زنجان، لازم است که سیاست‌گذاران و مسئولان با بررسی دقیق‌تر عوامل مؤثر بر این کاهش، راهکارهایی جهت بهبود وضعیت باروری و افزایش نرخ ولادت ارائه دهند تا ضمن حفظ تعادل جمعیتی، مسیر توسعه پایدار استان نیز هموار شود.
ضعیف اقتصادی، فرزندآوری را کاهش می‌دهد
در ادامه عاطفه رجبی کارشناس ارشد مشاور مامایی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری موج‌رسا با بیان اینکه تمایل به فرزندآوری در ایران در سال‌های اخیر کاهش یافته است و عوامل متعددی در این روند تأثیرگذار هستند، اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین عواملی که مانع فرزندآوری شده، مسائل اقتصادی است. فشارهای مالی که بر خانواده‌ها تحمیل می‌شود، باعث شده بسیاری از زوج‌های جوان از داشتن فرزند یا افزایش تعداد فرزندان خود صرف‌نظر کنند. افزایش هزینه‌های زندگی، بالا رفتن قیمت مسکن، تورم، و نبود ثبات اقتصادی از جمله چالش‌هایی هستند که خانواده‌ها با آن رو به رو هستند.
وی با بیان اینکه این شرایط موجب شده که حتی خانواده‌هایی که از درآمد مناسبی برخوردارند، نیز در تصمیم‌گیری برای فرزندآوری دچار تردید شوند، گفت: در جامعه امروز ایران، جوانان با آگاهی بیش‌تری ازدواج می‌کنند و نسبت به مسائل مالی و آینده اقتصادی خود حساسیت بیش‌تری نشان می‌دهند.
کارشناس ارشد مشاور مامایی عنوان کرد: این آگاهی باعث شده که بسیاری از آن‌ها پیش از تصمیم به فرزندآوری، شرایط مالی و امکانات خود را به دقت ارزیابی کنند.
وی با اشاره اینکه همچنین، هزینه‌های مرتبط با تربیت فرزند، از جمله هزینه‌های تحصیل، بهداشت و تفریح، از دیگر عواملی هستند که خانواده‌ها را به تأمل وامی‌دارند، ابراز کرد: علاوه بر این، بسیاری از زوج‌ها فاقد مسکن شخصی هستند و اجاره‌نشینی یکی از دغدغه‌های بزرگ آن‌هاست.
رجبی ادامه داد: کشورهای دیگر نوزادانی که به دنیا می‌آید دولت از زمان تولد حساب شخصی برای آن باز می‌کنند و این امر مشوقی برای آتیه فرزند است.
وی گفت: بسیاری از خانواده‌ها علاقه زیادی به داشتن فرزند و تربیت او دارند، اما مشکلات اقتصادی مانعی جدی برای تحقق این خواسته است.
کارشناس ارشد مشاور مامایی اضافه کرد: نکته مهم دیگری که در این میان وجود دارد، مراجعه خانواده‌ها به مشاوران و مراکز روانشناسی است. در جلسات مشاوره، بسیاری از خانواده‌ها از علاقه خود به فرزندآوری سخن می‌گویند، اما به دلیل تورم و گرانی، از این امر صرف نظر می‌کنند.
رجبی گفت: اگرچه تمایل به داشتن فرزند در بسیاری از خانواده‌ها وجود دارد، اما مشکلات اقتصادی و اجتماعی مانع از آن شده است که این تمایل به واقعیت تبدیل شود.
فرزندآوری ضامن پیشرفت و سلامت جامعه است
در این میان الهه حدادیان کارشناس مامایی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری موج‌رسا با بیان اینکه در جامعه امروز، مشکلات متعددی سبب شده‌اند که بسیاری از بانوان علاقه کم‌تری به فرزندآوری داشته باشند. این مشکلات شامل ترس از ناکارآمد شدن به‌عنوان مادر، نگرانی از دست دادن زیبایی، و دغدغه‌های اقتصادی برای تأمین هزینه‌های فرزند است، اظهار کرد: علاوه بر این، فضای مجازی به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در نگرش خانواده‌ها نسبت به فرزندآوری نقش مهمی ایفا می‌کند.
وی با بیان اینکه فضای مجازی با نفوذ به افکار و باورهای خانواده‌ها، به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم آن‌ها را تشویق می‌کند که به داشتن فرزند کم‌تر بسنده کنند، گفت: بسیاری از بانوان با تأثیرپذیری از این فضا، به داشتن یک فرزند اکتفا می‌کنند و از تجربه فرزندآوری بیشتر خودداری می‌کنند.
کارشناس مامایی عنوان کرد: در حالی که نقش فضای مجازی در ایجاد این طرز فکر غیرقابل انکار است، می‌توان با کنترل و مدیریت صحیح آن، در برابر این افکار ایستادگی کرد، ابراز کرد: امروز، موضوع فرزندآوری بیش از گذشته برای جامعه اهمیت دارد، زیرا فرزندآوری نه‌تنها برای بقای نسل، بلکه به‌عنوان سدی محکم در برابر چالش‌های ناشی از پیری و از کارافتادگی جامعه عمل می‌کند.
وی با اشاره به اینکه کاهش نرخ فرزندآوری می‌تواند در بلندمدت مشکلات جدی برای کشور ایجاد کند و روند توسعه پایدار را با خطر مواجه سازد، افزود: یکی دیگر از موانع مهم، ایده‌آل‌گرایی و چشم و هم‌چشمی میان خانواده‌هاست.
کارشناس مامایی ادامه داد: بسیاری از خانواده‌ها تمایل دارند فرزندانی ایده‌آل با شرایط اقتصادی، تحصیلی و شغلی مناسب داشته باشند و از توجه به توانایی‌های فردی فرزندان خود غافل می‌شوند. در چنین شرایطی، خانواده‌ها بیش از آنکه به کیفیت تربیت توجه کنند، به دنبال کسب جایگاه و اعتبار در جامعه از طریق فرزندان خود هستند.
حدادیان افزود: افزایش آگاهی عمومی، ارائه حمایت‌های اقتصادی و فرهنگی از خانواده‌ها و ایجاد فضای مثبتی که نقش فرزندان در رشد جامعه را برجسته کند، می‌تواند به تغییر این نگرش کمک کند.
وی گفت: فرزندآوری نه‌تنها یک مسئولیت فردی، بلکه ضرورتی اجتماعی است که می‌تواند ضامن پیشرفت و سلامت جامعه باشد.
فرزندآوری از منظر فردی و اجتماعی اهمیت دارد
در ادامه فرزانه قاسملو روانشناس عمومی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری موج‌رسا با بیان اینکه فرزندآوری یکی از عوامل کلیدی در حفظ پویایی و جوانی جمعیت است و از دیدگاه روانشناسی، این امر تأثیر قابل‌توجهی بر سلامت روان و کیفیت زندگی جامعه دارد، اظهار کرد: روانشناسان معتقدند که فرزندآوری علاوه بر تقویت بنیان خانواده، می‌تواند حس معنا و هدف را در زندگی والدین افزایش دهد و به ایجاد پیوندهای عاطفی عمیق‌تر منجر شود.
وی با بیان اینکه کاهش نرخ فرزندآوری و افزایش سن ازدواج می‌تواند به بحران پیری جمعیت منجر شود، گفت: این بحران به معنای افزایش تعداد سالمندان در مقابل جمعیت جوان است که پیامدهای متعددی برای جامعه دارد.
روانشناس عمومی ادامه داد: از جمله این پیامدها می‌توان به کاهش نیروی کار، افزایش هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و کاهش نرخ رشد اقتصادی اشاره کرد.
وی با اشاره به اینکه روانشناسان اجتماعی هشدار می‌دهند که در جوامعی که پیری جمعیت شدت می‌گیرد، حس انزوا و افسردگی در سالمندان افزایش می‌یابد و نسل جوان با فشار بیش‌تری برای تأمین هزینه‌های بازنشستگی مواجه می‌شود، بیان کرد: فرزندآوری به‌عنوان یک راه‌حل برای این بحران، نیازمند فرهنگ‌سازی و حمایت اجتماعی است.
روانشناس عمومی اضافه کرد: روانشناسان بر این باورند که ایجاد سیاست‌های حمایتی از والدین، مانند مرخصی زایمان، حمایت مالی و تسهیل دسترسی به خدمات آموزشی و بهداشتی برای کودکان، می‌تواند مشوقی برای جوانان باشد.
قاسملو ابراز کرد: ایجاد تعادل بین کار و زندگی شخصی از طریق انعطاف‌پذیری شغلی، نقش مهمی در افزایش انگیزه فرزندآوری دارد.
فرزندآوری نه‌تنها از منظر فردی بلکه از منظر اجتماعی اهمیت دارد و سیاست‌گذاران باید به طور جدی به ایجاد شرایطی بپردازند که فرزندآوری را به‌عنوان یک ارزش اجتماعی تقویت کنند تا از بحران پیری جمعیت جلوگیری شود.
انتهای خبر/