کودکان کار قربانیان کوچک فقر
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ کودکان کار شامل کودکانی است که به واسطه فقر، مشکلات اقتصادی، فرهنگی و سایر مسائل به کار گرفته می‌شوند.
بیشتر بخوانید
امروزه ما در کوچه و خیابان‌ها شاهد کودکانی هستیم که به جای شادی و بازی که لازمه زندگی آن‌ها است درگیر کار در چهارراه‌ها و یا کارگاه‌ها می‌شوند، کودکانی که با هدف گشودن مشکلات زندگی به کار کردن روی می‌آورند.
کار کردن و حضور کودکان در این مکان‌ها علاوه بر اینکه آنان را در معرض انواع آسیب‌ها و مشکلات مختلف جسمی، روحی و روانی قرار می‌دهد، باعث می‌شود که کودکان به جای حضور در جمع گرم خانه و مدرسه در راستای انجام کار در مکان‌هایی حاضر می‌شوند و از تحصیل و بسیاری از امکانات زندگی به دور مانده و کارهایی دشوار انجام می‌دهند، فعالیت‌ها و کارهایی که نتایج آن روزهای پیش‌روی این کودکان را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد و ممکن است آینده آنان را تباه کرده و با شکست رو به رو سازد.
.jpg)
وجود کودکان کار ریشه در مشکلات مختلف دارد
یوسف بیانلو، جامعه‌شناس در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: وجود کودکان کار یکی از آسیب‌های اجتماعی است که به دلیل درست نپرداختن به مسائل مختلف ایجاد شده است.
وی با بیان اینکه مسئله کودکان کار می‌تواند ریشه‌های اقتصادی، خانوادگی، فرهنگی و حتی ریشه‌های سیاسی داشته باشد، افزود: کودک کار مولد جامعه‌ای است که در آن خانواده و بخش‌های دیگر که می‌توانستند در تامین کودک نقش داشته باشند، وظایف خود را به درستی انجام نداده‌اند.
این جامعه‌شناس تصریح کرد: کودکان کار یک آسیب اجتماعی و فرهنگی هستند و عوامل مختلفی در به وجود آمدن این آسیب‌ها موثر هستند.
وی با بیان اینکه اگر جامعه به لحاظ اجتماعی و فرهنگی پوشش لازم برای بخش‌های مختلف ایجاد کند، به نوعی می‌تواند کمبودهای اقتصادی و مادی موجود از خانواده را تأمین کند تا کودکان به سمت این مسائل کشیده نشوند که این امر در جوامع در حال توسعه، کاهشی است.
بیانلو با بیان اینکه این آسیب‌ها وقتی با وجود قوانین و مقررات به درستی کنترل شوند در جامعه گسترش پیدا نمی‌کنند، عنوان کرد: در این شرایط جامعه دچار آسیب‌های دیگر نمی‌شود.
کودکان کار در پی تامین نیازهای مادی
وی با اشاره به اینکه کودک کار کودکانی هستند که در جامعه بلاتکلیف بوده و دست به اقداماتی می‌زنند که نیازهای مادی و اولیه خود را تامین کنند، گفت: اما وجود کودکان کار خود مسئله بسیار مهمی در جامعه است.
این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: به لحاظ استانداردهای جهانی، مواردی که سازمان بهداشت جهانی WHO و سازمان ملل بخش یونیسف تعیین می‌کند، این است که افراد زیر ۱۸ سال نباید کار کنند و این افراد زیر سن قانونی بوده و باید کودکی کرده و آموزش ببینند و نیازهای اولیه زندگی آنان به لحاظ عاطفی و رشد اجتماعی برای جامعه‌پذیر شدن آن‌ها انجام شود.
وی با تاکید بر اینکه کودکان کار فقط کودکان حاضر در چهارراه‌ها و میادین نیستند، افزود: در برخی موارد کودکانی هستند که به دلیل تامین نیازهای اقتصادی و مادی مجبور هستند که در شرکت‌های تولیدی و مراکز دیگر با حقوق پایین و شرایط سخت کار کنند.
بیانلو ادامه داد: تبعات وجود کودکان کار این است که امنیت فضای جامعه کاهش پیدا می‌کند و می‌تواند زمینه‌ساز آسیب‌های اجتماعی دیگر مثل اعتیاد، سرقت، جرم کودک‌آزاری و سایر موارد شود.
وی تصریح کرد: راه چاره این است که به لحاظ علمی و دقیق باید برنامه‌ریزی کرد و برای سر و سامان دادن به این کودکان و برای ایجاد فضای خوب در جامعه حتماً اقدامات درستی وجود داشته باشد.
وجود کودکان کار مشکلی جهانی است
ابوالفضل شاهمرادی کارشناس علوم تربیتی و حوزه تخصصی راهنمایی و مشاوره کودک در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: کودکان کار، به گروهی از کودکان گفته می‌شود که به کار در بیرون از خانه اشتغال دارند.
وی با بیان اینکه آسیب‌های اجتماعی ناشی از کار کودکان مشکلی جهانی است و پیشینه مطالعاتی وسیعی دارد، افزود: تعریف کودکان کار در کشورهای مختلف یکسان نیست به گونه‌ای که در برخی کشورهای آسیایی کار افراد در گروه سنی هشت تا ۱۳ ساله در زمره کار کودکان قرار می‌گیرد.
مدرس دانشگاه ابراز کرد: اما عمده تعریفی که شامل بیشتر کشورهای جهان از جمله ایران می‌شود اشتغال کودکان زیر ۱۵ سال است.
وی با تاکید بر اینکه در ایران نیز مسئله کار کودکان در خیابان‌ها، از دهه هفتاد در شهرهای بزرگ کشور رواج یافته، عنوان کرد: این موضوع مورد توجه مسئولان و پژوهشگران قرار گرفته است.
شاهمرادی یادآور شد: کودکان کار به چند دسته تقسیم می‌شوند که دسته‌ای از آن‌ها در خیابان‌ها کار می‌کنند و آخر شب‌ها به خانه بازمی‌گردند و احتمالاً به مدرسه می‌روند و لزوماً در دام بزه نمی‌افتند.
وی با اشاره به اینکه گروهی دیگر از رفتن به مدرسه و تجربه دوران کودکی بی‌بهره هستند و ارتباطشان با خانواده در شرف قطع شدن است، اظهار کرد: سلامت روحی و جسمی آن‌ها تهدید می‌شود و زمینه بزهکاری برای این دسته فراهم‌تر است.
مدرس دانشگاه گفت: گروهی دیگر به مدرسه نمی‌روند و همراه خانواده خود در خیابان‌ها زندگی می‌کنند و گروه دیگر هم از اساس بی‌خانواده هستند و در خیابان رشد می‌کنند و ناگزیر تن به کار می‌دهند.
چالش‌های فراوان پیش‌روی کودکان کار
وی با بیان اینکه چالش‌های پیش روی کودکان کار نسبت به سایر کودکان و افراد بزرگسال بیشتر است و در معرض آسیب زیادی قرار دارند، خاطرنشان کرد: به همین دلیل، کودک کار را می‌توان در ذیل مفهوم کودک آسیب در نظر گرفت.
شاهمرادی افزود: چالش‌های اقتصادی فرهنگی، اجتماعی، روحی، فیزیکی، جسمی از جمله چالش‌های پیش‌روی کودکان کار است.
وی با بیان اینکه یکی از راه حل‌های اساسی برای رفع این معضل، ایجاد فرصت‌های آموزشی برای کودکانی است که از تحصیل بازمانده‌اند، بیان کرد: با مجموعه برنامه‌های کوتاه مدت و بلندمدت می‌توان با این معضل مقابله کرد.
مدرس دانشگاه یادآور شد: شناسایی کودکان خیابانی و برقراری ارتباط با آن‌ها، ایجاد سرپناه مناسب برحسب وضعیت کودکان خیابانی و خانواده‌های آنان، تدوین قوانین مورد نیاز برای حمایت کودکان خیابانی، مشخص کردن سازمان مسئول حمایت، شامل اقدامات کوتاه مدت است.
تاثیرات وجود کودکان کار در آینده جامعه
فاطمه محمدی، روانشناس و مشاور خانواده در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: حضور کودکان کار در جامعه یکی از معضلات بسیار جدی است که می‌تواند تاثیرات جدی در آینده فرد و طبیعتاً در آینده جامعه نیز داشته باشد.
وی افزود: این کودکان به دلیل اینکه در شرایط اقتصادی و اجتماعی نامطلوب قرار دارند، از امکانات اولیه زندگی از جمله تحصیل، بازی و تفریح محروم می‌شوند.
این روانشناس با بیان اینکه کودکانی که در محیط اجتماعی کار می‌کنند، بسیار زودتر از زمان مقرر وارد بازار کار می‌شوند، عنوان کرد: این افراد معضلاتی از جمله فشار روانی را متحمل می‌شوند و استرس‌های موجود و ترس‌هایی که پیش می‌آید از دیگر آسیب‌های موجود است.
وی تصریح کرد: تحصیل نکردن این افراد باعث می‌شود از فرصت‌های موجود برای پرورش استعدادهای خود دور می‌مانند و نمی‌توانند به حیطه استعدادیابی نزدیک شوند و با توجه به اینکه کودکان آینده جامعه را می‌سازند، وجود این شرایط می‌تواند تاثیر منفی در آینده فرد و جامعه به وجود بیاورد.
محمدی با اشاره به اینکه شرایط سخت زندگی و نبود حمایت‌های اجتماعی ممکن است افراد را به سمت یک مجموعه بزهکاری‌ها گرایش بدهد و رفتارهای ناهنجار از خودشان نشان بدهند، مطرح کرد: این شرایط ممکن است عوارض نامطلوبی در سال‌های سال داشته باشد.
کاهش کودکان کار با حمایت اقتصادی
وی خاطرنشان کرد: کودکان برای تهیه موارد و ملزومات زندگی، تَن به انجام کارهایی می‌دهند که ممکن است کارهای بزهکارانه باشد.
این روانشناس با تاکید بر اینکه کودکان کار از تحصیل دور می‌مانند و نمی‌توانند استعدادهای خود را درخشان کنند و در آینده شغل مناسبی داشته باشند، ادامه داد: این چرخه معیوب ادامه پیدا می‌کند و یک فقر پایدار در زندگی فرد ادامه پیدا می‌کند.
وی افزود: از مجموعه اقداماتی که می‌توان در این زمینه انجام داد این است که به خانواده‌ها و افراد آگاهی بخشی در زمینه حقوق کودکان داده شود.
محمدی گریزی به اقتصاد نابسامان برخی خانواده‌ها زد و گفت: افرادی که در وضعیت اقتصادی نامناسب قرار دارند با حمایت اقتصادی و تامین چرخه اقتصادی خانوار توسط نهادهای مربوطه می‌توان مانع ورود این افراد به بازار کار شوند و از آسیب‌های آن جلوگیری کرد.
انتهای خبر/