مردمی‌سازی تنها راه نجات اقتصاد کشور است
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «موجرسا»؛ در آغاز سال جاری، به همت جمعی از علاقمندان به رشد و توسعه شهرهای منطقه ابهررود، تقویم رومیزی حاوی تصاویر و پوسترهایی از جاذبه‌های گردشگری و با معرفی بزرگان منطقه طراحی، چاپ و منتشر شد.
بیشتر بخوانید
خبرنگار موجرسا به این بهانه با مبتکر این طرح فرهنگی مصاحبه‌ای انجام داده است که متن ذیل مشروح این مصاحبه است.
موجرسا: هدف از طراحی این تقویم چه بود؟
بهزاد آهنگری، کارشناس مسائل مدیریت شهری، حداقل در یک دهه اخیر بر همگان مسجل شد که مشکل اصلی کشور، ضعف شدید در اقتصاد است. بسیاری از بزرگان کشور به‌خصوص مقام معظم رهبری، راهکارهای اساسی در رفع مشکلات اقتصادی را مطرح فرمودند که شاه‌کلید آن، مردمی‌سازی اقتصاد است.
ایشان بارها در این خصوص تذکر دادند و برای نمونه در ابتدای سال ۱۴۰۲ فرمودند: «شاید بشود گفت مهم‌ترین مشکل اقتصاد ما تصدی‌گری دولتی است. بیش‌ترین توجه ما در دهه ۶۰ به این مسئله بود که کلید اقتصاد کشور را به دولت بسپریم این به اقتصاد ما ضربه زد این مربوط به خود ما است، ما خودمان کردیم. شاید مهم‌ترین نقطه‌ضعف اقتصاد ما تصدی‌گری افراطی دولت است. وقتی که مردم از مدیریت اقتصادی و فعالیت اقتصادی کنار می‌مانند، کارهای بزرگ، شرکت‌های مهم، تولیدهای ثروت‌ساز برای کشور در اختیار دولت قرار می‌گیرد و در اختیار فعالان اقتصادی از مردم قرار نمی‌گیرد، همین مشکلات پیش می‌آید که ما امروز در اقتصادمان مشاهده می‌کنیم. مهم‌ترین مشکل ما دولتی بودن اقتصاد است».
«ما آن روزی که همه سررشته کارها را دست دولت دادیم، به این نیت این کار را کردیم که عدالت اقتصادی برقرار بشود و عدالت اقتصادی برقرار نشد. به خطا خیال می‌کردند که اگر چنانچه کلید اقتصاد دست دولت باشد، عدالت اقتصادی به‌وجود می‌آید این اشتباه بود و چنین چیزی اتفاق نیفتاد. دولت تصدی‌گری را بایستی کم کند، نظارت را باید زیاد کند. دخالت را کم کند. یکی از عیوب بزرگ اقتصاد ما، شاید بزرگ‌ترین عیب اقتصاد ما این است، این را به هر کدام از دولت‌های متعدد که سرکار آمدند سفارش شده که واگذار کنید؛ این واگذاری‌ها بعضی انجام نگرفت، بعضی‌ها به شکل غلط انجام گرفت. به جای اینکه به سود مردم واگذار بشود، در مواردی به ضرر مردم واگذار شد. این موجب شد که این کار انجام نگیرد. امروز هم یکی از کارهای اساسی که دولت باید انجام بدهد، این است که با دقت، با مراقبت، با نظارت لازم مدیریت‌های اقتصادی را به خود مردم بسپارد».
طبق فرموده ایشان، کاستن از دخالت دولت در اقتصاد و تحویل آن به مردم (بخش خصوصی) راهکار اساسی در رونق اقتصاد کشور است.
موجرسا: ارتباط مقوله مردمی‌سازی اقتصاد با این طرح فرهنگی چیست؟
آهنگری: در حدود ۳۰ سال قبل انواع راهکارها و راهبردهای خرد و کلان (استراتژی‌های مختلف) برای برون‌رفت از چالش‌های اقتصادی در کشور مطرح شد. در ابتدای انقلاب دو دیدگاه چپ (متمایل به دخالت حداکثری دولت در اقتصاد) و دیدگاه راست (متمایل به عدم دخالت دولت در اقتصاد و ایجاد بازار آزاد) در کشور وجود داشت.
در دوران جنگ نظر غالب، چپ‌گراها بودند و پس از جنگ، راست‌گراها. اما به دلیل برخی قوانین اساسی و کلان، آنچه که بر کشور حاکم بود دخالت دولت در اقتصاد بود.
به هر ترتیب اکنون با گذشت بیش از ۴۵ سال از انقلاب، مشکلات عظیم دخالت دولت در اقتصاد نمایان شده و اندک‌اندک همگان بر لزوم کاهش تصدی‌گری دولتی واقف می‌شوند.
ولی این تغییر ریل از اقتصاد دولتی به مردمی (خصوصی واقعی) سهل‌الوصول نیست.
تغییرات بسیار بزرگ، مهارت‌های مدیریت تغییر و تحول لازم دارد، زمان‌بر است و احتمال ضرر و زیان و حتی شکست این طرح (در صورت عدم کنترل تبعات ان) وجود دارد.
از لازمه‌های تحویل اقتصاد از دولت به مردم، ایجاد شرایط و زمینه‌های رشد و توسعه اقتصاد مردم‌محور است.
آنچه که علم مدیریت و اقتصاد بیان می‌دارد، در هر کشور، شهر و سازمان، مدیریت مالی، مدیریت دارایی‌های فیزیکی، مدیریت دارایی‌ها و منابع انسانی و همچنین مدیریت منابع علمی و دانشی باعث ایجاد ثروت و رشد و توسعه آن می‌شود.
در بسیاری از رشته‌های تحصیلی، دوره‌های آموزشی، کتب تخصصی و مقالات، موارد مربوط به توسعه و تولید ثروت در سازمان‌ها و شرکت‌ها بیان شده ولی کم‌تر اتفاق افتاده که مسائل مدیریت و اقتصادی در مورد یک شهر بیان شود.
موجرسا: پس طرح فرهنگی معرفی جاذبه‌های شهر و بزرگان منطقه، در راستای مدیریت شهری و رشد و توسعه اقتصاد شهری است؟
آهنگری: بله، اگر شهر را به منزله یک سازمان بزرگ و البته پیچیده در نظر بگیریم، همانند هر سازمان دیگر اولاً نیازمند مدیریت درست و بخردانه است و درمانی لازمه مدیریت اثربخش، رونق اقتصادی شهر است.
به عبارتی، شهر ثروتمند، شهر پررونقی است که قادر است علاوه بر رفع نیازهای روزمره خود (مدیریت پسماند، مدیریت فضای سبز و پارک‌ها، مدیریت آرامستان‌ها، مدیریت ترافیک) توانایی لازم در رشد و توسعه همه جانبه انسان، فرهنگی، اقتصادی، زیرساخت‌های اساسی (اتوبان، زیرگذر، مترو، زیرساخت‌های انرژی) را رونق بخشد.
شهر ثروتمند، در درجه نخست دارای بودجه متناسب با نیازهای فعلی و آینده است و سرانه بودجه (کل بودجه تقسیم بر جمعیت شهر) از خط فقر شهری بالاتر است و در درجه دوم سهم بودجه عمرانی بیش از بودجه جاری آن شهر است.
موجرسا: طرح ابتکاری تقویم بزرگان شهر، در کدام جزو از اجزای مدیریت و اقتصاد شهری است؟
آهنگری: همان‌طور که عرض شد، مدیریت و اقتصاد شهری، در عین حال که می‌خواهند وضعیت موجود و تجهیزات و تأسیسات و زیرساخت‌ها و در کل، وضعیت موجود ثروت شهرها را حفظ کنند، خواهان رشد و توسعه دارایی‌ها و ثروت شهر در گذر زمان و به‌خصوص در شرایط تورم هستند.
شهرداری‌ها به عنوان دولت‌های محلی و شوراهای شهر به‌عنوان مجلس‌های قانون‌گذار محلی، بر خلاف دولت ملی، جزو بخش‌های خصوصی هستند و تقریباً از بودجه کشور مجزا هستند.
در حال حاضر، بودجه شهرداری‌ها از دو بخش عمده درآمدهای شهرداری (عوارض‌های گوناگون) و نیز قدرالسهم مالیات بر ارزش افزوده تأمین می‌شود.
اما اگر بر اخبار نگاهی داشته باشیم، بسیاری از شهرداری‌های کشور در شرف ورشکستگی هستند، چون درآمدهای خود را صرفاً وابسته به عوارض‌ها و مالیات ارزش افزوده کردند، با بررسی بودجه شهرداری‌ها، دو شاخص مهم اقتصادی یعنی سرانه شهری و نیز درصد بودجه عمرانی و جاری، وضعیت خوبی ندارد.
راه سوم در افزایش درآمدهای شهرداری‌ها و در کل درآمد مردم شهرها، که از جمله شاه‌کلیدهای توسعه شهرها محسوب می‌شود، ایجاد ثروت از راه «گردشگری» است.
گردشگری از نوع ابتدایی آن یعنی بازدید از جاذبه‌های طبیعی و بناهای قدیمی و باستانی مختلف و همچنین فروش محصولات کشاورزی، دامی و فرآورده‌های آن‌ها، انواع صنایع‌دستی، جاذبه‌های تفریحی همانند شهربازی‌ها، بوستان‌ها و پارک‌ها و ورزشگاه‌ها و حتی جاذبه‌های گردشگری نوین همانند گردشگری پزشکی.
رونق گردشگری نیز خود وابسته به برخی زیرساخت‌های فیزیکی و فرهنگی است.
زیرساخت‌های فیزیکی همانند راه‌ها، سیستم حمل و نقل عمومی، ترمینال‌ها، هتل‌ها، رستوران‌ها، مجتمع‌های خدماتی بین‌راهی، همچنین زیرساخت‌های فرهنگی شامل «برندسازی»، تبلیغات گسترده در سطح شهر و استان و حتی کشور، تبلیغات فیزیکی در بنرها و نیز در فضای مجازی، برپایی همایش‌ها، جشن‌های محلی، آئین‌های مذهبی و بومی است.
موجرسا: این طرح فرهنگی نیز جزو زیرساخت‌های فرهنگی در برندسازی شهری است؟
آهنگری: درست است، داشته‌های یک شهر علاوه بر دارایی‌های فیزیکی و طبیعی همانند طبیعت زیبا، باغات و مزارع، بناهای قدیمی، دارای دارایی‌های معنوی، فرهنگی و انسانی است، همانند بزرگان، ادبا، دانشمندان، شهدا و ایثارگران.
ولی آنچه مهم است این است که دارایی‌های معنوی و مادی باید برای نسل جدید شهروندان و به‌خصوص گردشگران و مسافران غیربومی شناسانده شود.
بسیاری از داشته‌های شهر، به‌خصوص دارایی‌های معنوی و فرهنگی از دید نسل جدید مغفول مانده است.
در این طرح فرهنگی که در قالب یک تقویم رومیزی ارائه شده، هم جنبه‌های طبیعی منطقه ابهررود معرفی شده و هم سرمایه‌های معنوی و انسانی شامل بزرگان شاخص منطقه.
امیدواریم در گام‌های بعدی این طرح فرهنگی توسعه‌یافته و با پشتیبانی سازمان‌هایی همانند شهرداری و نیز بخش‌های خصوصی مرتبط با مدیریت شهری همانند مراکز گردشگری و صنایع‌دستی، بتوان با ساخت محصولات رسانه‌ای همانند کلیپ‌های زیبا، روال معرفی جاذبه‌های مادی و معنوی منطقه ابهررود را توسعه داد.
موجرسا: افراد شهیر منطقه کم نیستند، انتخاب افراد معرفی شده در این طرح، دارای چه شاخص‌هایی است؟
آهنگری: بله منطقه از لحاظ دارایی‌های معنوی و انسانی به قدری غنی است که می‌توان یک سررسید با معرفی ۳۶۵ فرد از بزرگان شهر و منطقه طراحی کرد، ولی به جهت کمبود امکانات و محدودیت مالی، ناچار به معرفی حدود ۱۲ فرد شاخص پرداختیم.
ویژگی‌های انتخاب این بزرگواران، این بود که همگی دارای نشان‌های ملی و یا شهرت ملی باشند.
سعی شده افراد برگزیده از صنوف متنوع و البته دارای چهره‌های مردمی باشند.
همچنین تصاویر مربوط به مناطق طبیعی و بناهای قدیمی را از سه عکاس نسل جدید و حرفه‌ای شهر (حامد رزاقی، محمد آهنگری و آرمین سرابی) تهیه کردیم که ایشان نیز بدون هیچ چشم‌داشت و دستمزدی آثار فاخر خود را به این طرح اهدا کردند.
موجرسا: برنامه‌های دیگری در آینده از این طیف از فعالیت‌های فرهنگی خواهید داشت؟
در صحبت‌های قبلی به برخی برنامه‌ها اشاره شد اما نکته مهم که باید عرض کنم، همکاری جمعی کثیری از علاقه‌مندان به مسائل شهری در این طرح بود.
از حدود سال ۱۳۹۵ با برخی همشهریان و نیز برخی دوستان علاقه‌مند به مسائل مدیریت شهری در پنج شهر منطقه ابهررود (ابهر، خرمدره، هیدج، صائین‌قلعه و سلطانیه) نشست‌های دوستانه تشکیل شد که مطالبه‌گری و ارائه راهکارها و ایده‌ها به مسئولان شهرداری‌ها و شوراهای شهر محقق شد.
شاخصه اصلی این نشست‌ها، بررسی اصول علمی، تئوری‌های روز دنیا، بومی‌سازی اصول مدیریت شهری مدرن، شناخت پتانسیل‌های فکری و دعوت از آن‌ها به جلسات، تألیف مقالات علمی و کاربردی، تألیف کتب تخصصی، طراحی ایده‌ها در زمینه زیرساخت‌های شهری، ارائه مشاوره تخصصی به شوراها و شهرداری‌ها، تشکیل کلاس‌ها و دوره‌های آموزش تخصصی، اردوهای شهرداری داخل استانی و خارج استانی بود.
و از جمله آخرین دستاوردهای دوستان، طراحی و ارائه طرح فرهنگی معرفی مشاهیر و جاذبه‌های منطقه در قالب تقویم رومیزی بود.
موجرسا: بودجه تألیفات و چاپ کتاب‌ها و این تقویم چگونه تأمین شد؟
آهنگری: در تمامی طرح‌های فرهنگی طبیعتاً یک اسپانسر مالی تأمین‌کننده هزینه‌ها است، ولی در چاپ کتاب و این تقویم علی‌رغم تلاش‌های گسترده در جهت یافتن اسپانسر، در نهایت با هزینه شخصی بیش از ۲۰ نفر از دوستان تأمین مالی انجام شد.
به قول یکی از دوستان:
کَرَم‌داران عالم را دِرَم نیست
دِرَم‌داران عالم را کَرَم نیست!
البته تأمین هزینه چاپ و نشر کتاب «مدیریت شهری به زبان ساده» علی‌رغم اینکه تمایل داشتیم توسط یکی از شهرداری‌های منطقه و یا استان انجام شود، سرانجام با مشارکت شهرداری کرج چاپ و منتشر شد.
برای سال ۱۴۰۴ هم تقویم جدیدی برای برندسازی منطقه ابهررود در حال طراحی هستیم که طبیعتاً از اسپانسرها دعوت به همکاری خواهیم کرد.
موجرسا: باتشکر از شما بابت این گفتگو اگر چنانچه در پایان، صحبتی دارید بفرمایید.
آهنگری: ضمن تشکر از شما بابت ایجاد این فرصت، لازم می‌دانم از همراهان همیشگی انجمن مدیریت شهری تشکر و قدردانی کنم، هرچند نام حقیر در این مصاحبه مطرح شد ولی باید دانست این طرح کار جمعی بیش از ۳۰ نفر از عزیزان بوده که بیش از هفت سال است باهم توانسته‌ایم «تمرین کنیم و بیاموزیم» تا به دور از اختلاف‌نظرها و اختلاف‌سلیقه‌ها و بدور از هرگونه کار سیاسی و جناحی، کار گروهی مفيد برای شهر انجام دهیم که این خود برای بنده جای بسی خوشبختی است.
اما این پایان کار نیست و برای توسعه و پیشرفت شهر راه درازی در پیش داریم.
هنوز مطالب بسیاری است که باید آموزش ببینیم و تمرین کنیم و بیاموزیم.
از تمام عزیزانی که علاقه‌مند به کار علمی و حرفه‌ای و البته به‌دور از هر حاشیه و سیاست‌زدگی هستند دعوت می‌کنیم که به جمع علمی و حرفه‌ای ما بپیوندند.
ما نخست سعی می‌کنیم «هم‌نشینی» را فرا بگیریم، سپس «کارگروهی» انجام دهیم.
ما معتقدیم برای شوراهای بعدی باید نیرو پرورش داد، «شهردار» تربیت کرد، مدیر شهری ساخت، با احترام به همه شهرداران، معتقدیم منطقه ابهررود، خود دارای پتانسیل‌های فراوان انسانی برای برعهده‌گیری شهرداری‌ها است.
معتقدیم همه شهرهای منطقه دارای پتانسیل فراوان رشد و توسعه اقتصادی و مادی و معنوی هستند ولی شرایطش باید فراهم شود و در رأس همه معتقدیم هر رشد و توسعه و پیشرفت، مقدمه‌ای برای ظهور صاحب عصروالزمان، حضرت مهدی (عج) است.
انتهای خبر/