طلاق توجیه سطحی مشکلات است
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ طلاق به معنی جدا شدن زوجین از یکدیگر و پایان دادن به زندگی مشترکی است که زن و مرد با هم داشته‌اند و در پی آن حقوق و تکالیف متقابلی که بین زوجین در هنگام ازدواج وجود داشته از میان می‌رود و هیچ یک از آن‌ها دیگر وظیفه‌ای در مقابل هم ندارند.
بیشتر بخوانید
دلایل و عوامل متعددی می‌تواند زمینه اختلاف و ناسازگاری زوجین با یکدیگر شده و در نتیجه به طلاق منجر شود.
فردگرایی تعهد اجتماعی را کاهش می‌دهد
یحیی حمدی، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه فرهنگیان در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: طلاق رابطه عمیقی با تغییر زیست جهان ایرانی دارد.
وی با بیان اینکه اواخر دوره قاجار سرآغاز ورود مدرنیته به ایران است، افزود: اما تا پیش از انقلاب این جریان با کندی بوده و بعد از انقلاب اسلامی سرعت بیش‌تری به خود گرفته است.
جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه عنوان کرد: هرچه به سمت روزگار امروزی پیش می‌رویم جامعه ما مدرن‌تر می‌شود و مرکز ثقل مدرنیته پدیده‌ای است که آن فردگرایی نام دارد.
وی با بیان اینکه در فردگرایی هیچ چیزی غیر از خود فرد اعتبار ندارد، خاطرنشان کرد: در این بُعد فرد بر این باور است که من اصل هستم و هر چیزی غیر از من فرع است و اعتبار ندارد، در چنین شرایطی من نباید مشکلات و سختی‌ها را تحمل کنم.
حمدی عنوان کرد: این فردگرایی را در هر جا که تعهد اجتماعی هست می‌توان دید، هر جا که پروسه مدرنیزاسیون تقویت شده، تعهد اجتماعی تضعیف شده و کم‌رنگ می‌شود.
وی ادامه داد: برای مثال در این شرایط سنت و ميزان ازدواج کم شده چون ازدواج تعهد به دیگری است، وقتی من اصیل هستم چرا باید خود را به دیگری متعهد کنم؟ و به همین ترتیب هم طلاق‌های توافقی افزایش پیدا می‌کند چون فردگرایی عمل می‌کند و چون فرد اصل است در این شرایط وقتی مشکلی وجود دارد چرا باید من تحمل کنم.
جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه امر طلاق از فردگرایی متأثر است، عنوان کرد: در این شرایط هر چه به روزگار کنونی نزدیک می‌شویم تاثر از مدرنیته شخص را فردگراتر می‌کند.
وی یادآور شد: طبیعتاً در جامعه فردگرا طلاق افزایش پیدا می‌کند و بحث دیگر در گذشته انسان‌ها تکلیف‌محور بودند ولی در شرایط کنونی حقوق‌محوری گسترش داشته است.
طلاق در جامعه امروزی حق تلقی می‌شود
وی با بیان اینکه طلاق در گذشته امری بد تلقی می‌شد، گفت: اما این امر در جامعه کنونی از جانب افراد حق تلقی می‌شود و این نگرش‌ها در جامعه تغییر پیدا کرده و در چنین شرایطی طلاق در جامعه افزایش پیدا می‌کند و این فرایندی که تشریح شد و منجر به تغییر زیست جهان ایرانیان شده است.
حمدی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد که جلوی شتاب و سرعت این پروسه گرفته شود، به این معنی که در مقابل این شتاب سرعت‌گیر‌های وجود داشته باشد تا جامعه در رویارویی با آن دچار شوک نشود.
وی مطرح کرد: به‌طور کلی این تغییرات در جامعه در بلند مدت طبیعی است اما آن دسته از تغییرات جامعه را متأثر می‌کند که در اثر شتاب و یک دفعه و در زمان کم صورت پذیرد در این حالت جامعه را دچار شوک و مشکل می‌کند.
این جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه جامعه ما اکنون بر اثر سرعت این تحولات اجتماعی ممکن است با شوک مواجه شود، بیان کرد: افزایش طلاق با این روند طبیعی است اما افزایش سرعت آن و شتاب روز‌افزون آن سبب غیرطبیعی بودن آن است که باید با ایجاد سرعت‌گیر‌ها از شتاب آن کم کرد تا جامعه بتواند خود و سنت‌ها را با آن تطبیق دهد.
وی ادامه داد: نباید انتظار داشته باشیم که ساختار جامعه را به سمت مدرنیته هدایت کنیم و ازدواج و تعهد اجتماعی افزایش پیدا کند.
حمدی با بیان اینکه در حال حاضر ما با وضعیتی مواجه هستیم که در جامعه ما، میزان ازدواج کاهش يافته، عنوان کرد: با وجود این شرایط سن ازدواج بالا رفته، تجرد قطعی افزایش پیدا کرده است.
وی افزود: از نظر فردی نیز مهارت‌هایی برای افراد لازم است که یاد بگیرند و درست انتخاب کنند (انتخاب همسان) و تاب‌آوری‌شان را ارتقاء دهند و در نهایت انسان‌هایی باشند که بر روی دوش خود مسئولیت احساس کنند و دارای حس مسئولیت‌پذیری و تعهد اجتماعی باشند.
طلاق غم‌انگیزترین پدیده اجتماعی
محمد افشاری، روانشناس و مشاوره خانواده مرکز مشاوره شمیم خانواده و کلینیک روانشناسی مهر زنجان در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: طلاق به معنای جدا شدن زن و مرد و رها‌شدن از قید و بند، نکاح و زناشویی است.
وی با بیان اینکه طلاق در زمره غم‌انگیزترین پدیده اجتماعی به شمار می‌آید، افزود: با وجود این عمل فروپاشی کانون خانواده و پیامدهای سنگینی در جامعه به وجود می‌آید.
روانشناس و مشاوره خانواده خاطرنشان کرد: اما مطلب بسیار ناراحت‌کننده که وجود دارد این است که طلاق به‌عنوان متداول‌ترین راه حل برای رهایی از ازدواج ناموفق و مشکلات تبدیل شده است.
طلاق متاثر از دلایل متعدد است
وی با اشاره به اینکه گاهی حتی زوجین فرصت کوتاهی برای مطرح کردن موضوع به یکدیگر نمی‌دهند، تصریح کرد: در این حال زوجین متداول‌ترین راه را انتخاب می‌کنند.
افشاری خاطرنشان کرد: دلایل فردی، اجتماعی و خانوادگی سه دلیل عمده جدایی زوجین هستند که هر کدام نیز مسائل مربوط به خود را شامل می‌شوند.
وی با بیان اینکه علل اجتماعی متعددی می‌تواند سبب مشکلات در خانواده و طلاق منجر شود، اظهار کرد: از جمله این علل می‌توان به اعتیاد، ارتکاب جرم، مشکلات اقتصادی و فساد اخلاقی اشاره کرد.
روانشناس و مشاوره خانواده گریزی به ویژگی‌های فردی موثر در زمینه طلاق زد و گفت: اختلاف سنی زوجین، بداخلاقی، بی‌‌کاری و تجمل‌گرایی و موضوعات مهم دیگر اشاره کرد.
وی با بیان اینکه شغل یکی از ستون‌های پایداری خانواده است، بیان کرد: کارکردن روشی برای تامین نیازهای زندگی و یکی از دلایل ایجاد اعتماد به نفس است.
افشاری با تاکید به اینکه عدم تناسب سنی نیز یکی از دلایل منجر به طلاق است، عنوان کرد: وجود اختلاف سنی زیاد سبب دوری افکار و روحیه زوجین از همدیگر می‌شود و بحث سن به خصوص در سنین میان‌سالی دارای اهمیت است.
وی با بیان اینکه مشکلات اقتصادی از دیگر دلایل اختلافات فردی است، گفت: زوجینی که تحت تاثیر مشکلات اقتصادی هستند با انواع مسائل در حال مبارزه بوده و در طول مدت کنار هم بودن فشارهای مالی ارتباط زوجین را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
روانشناس و مشاوره خانواده ادامه داد: وجود این فشارهای مالی باعث گوشه‌گیری و فشار عاطفی، کاهش عزت‌نفس مرد نیز می‌شود در نتیجه زمینه بروز واکنش‌های مأیوس‌کننده به همدیگر و مسائل زناشویی و در نتیجه منجر به طلاق می‌شود.
وی با بیان اینکه وجود انتظارات نامعقول زوجین نیز از عوامل مشکل‌ساز است، تاکید کرد: توقعات زوجین باید مشخص و در حد توان باشد، چراکه بلند‌پروازی‌های نامعقول در هر زمینه‌ای که باشد باعث اختلاف شدید و در نتیجه به طلاق منجر خواهد شد.
افشاری با بیان اینکه برای کاهش طلاق باید علل را مورد برسی قرار داد، گفت: با برسی و حل مشکلات خانواده‌ها گرفتار نتایج آثار زیان‌بار طلاق خواهند شد.
وی عنوان کرد: البته مسئولان باید با برنامه‌ریزی‌های اساسی و مهندسی‌شده به این مسأله توجه داشته باشند.
بی‌توجهی زوجین از دلایل ایجاد طلاق
روانشناس و مشاوره خانواده با اشاره به اینکه بی‌توجهی به خواسته‌های یکدیگر یکی از مسائل ایجاد طلاق است، تصریح کرد: این بی‌توجهی به این شکل است که تعداد فراوانی نیاز در انسان وجود دارد که خداوند رفع برخی از آن‌ها را در طرف مقابل قرار داده است و بی‌توجهی به این نیازها سبب بروز اختلاف می‌شود.
وی بیان کرد: امام صادق (ع) در این زمینه می‌فرماید: سزاوار نیست که زن خود را برای شوهرش بی‌زیور و بی‌پیرایه کند و از طرف دیگر بر مرد دستور داده شده است که باید نیازهای عاطفی همسر خود را با نشستن در کنار او برطرف کند.
افشاری ابراز کرد: پیامبر اکرم (ص) نیز در این باره می‌فرمایند: نشستن مرد در کنار زن و فرزندش نزد خداوند متعال از اعتکاف در مسجد محبوب‌تر به حساب می‌آید و این امر نشان‌دهنده ارزش و اهمیت خانواده است.
وی با بیان اینکه اخلاق خوب نعمتی است که خداوند به بندگان خود عطا کرده است، گفت: بد اخلاقی زوجین نسبت به یکدیگر از دلایل اختلاف و طلاق است.
روانشناس و مشاور خانواده خاطرنشان کرد: امام علی (ع) می‌فرماید: آنکه بد اخلاق باشد خانواده‌اش از او دلتنگ و بیزار می‌شوند.
وی ادامه داد: طبیعی است که بسیاری از این بیزاری‌ها در نهایت به طلاق و جدایی منجر شود مگر اینکه جبران شود و آن هم به بهترین شکل ممکن.
افشاری با بیان اینکه بداخلاقی در منزل علاوه بر آثار سوئی که بر زندگی مشترک می‌گذارد می‌تواند مجازات الهی را هم به دنبال داشته باشد، گفت: از این‌رو باید بر خوش‌اخلاقی و برخورد مناسب نیز بسیار توجه شود و بداخلاقی در خانواده منع شده است.
وی اظهار کرد: پرخاشگری انسان که ناشی از واکنش فرد در برابر ناکامی‌های زندگی است گاهی در درون طرف سرکوب می‌شود که از نظر سلامت روان بسیار نامطلوب و خطرناک است و گاهی به شکل انتقادهای شدید بروز می‌کند و بر اثر عدم شناخت طرفین سبب اختلاف و طلاق می‌شود.
انجام بیش‌ترین طلاق‌ها در سال‌های اول زندگی
روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه بیشتر طلاق‌ها در سال‌های ابتدایی زندگی رخ می‌دهد، گفت: که اگر طرفین همدیگر را به طور کامل بشناسند و درک کنند و مشکلات را ریشه‌‌یابی کنند مسائل به مرور زمان برطرف شده و منجر به طلاق نخواهد شد.
وی با بیان اینکه مسائل جنسی یکی از اساسی‌ترین نیازهای انسان به خصوص در سال‌های ابتدایی زندگی است که باید مورد توجه قرار بگیرد، یادآور شد: توجه به این امر صمیمیت بین زوجین را بالا می‌برد و از وجود درگیری‌های اضافی بین طرفین می‌کاهد و بداخلاقی‌های رایج زوجین را کم می‌کند.
افشاری عنوان کرد: یکی از دلایل دیگر سبب طلاق می‌شود وجود بیماری‌های جسمی است که با توجه به رأفتی که در خانواده‌های مسلمان وجود دارد تداوم‌بخش زندگی‌های افراد است، به‌خصوص اگر بیمار شوهر باشد زن نهایت گذشت و مهربانی را نشان می‌دهد ولی گاه فقر شدید نیز مانع گذشت می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه بر اساس آمار تعداد بالایی از طلاق‌ها نیز بر اثر نازایی به وجود می‌آید، گفت: عطوفت و گذشت زن اغلب مانع از تقاضای طلاق می‌شود اما در مورد مردان این مسئله کم‌تر صدق می‌کند حتی دیده شده است، مردان به خاطر فرزند ازدواج مجدد انجام می‌دهند که غرور زن مانع ادامه این زندگی می‌شود.
روانشناس و مشاور خانواده با تاکید بر اینکه اعتیاد نیز مسئله خیلی مهمی است که می‌تواند زمینه‌ساز جدایی شود، تشریح کرد: اعتیاد شوهر به الکل و موادمخدر باعث می‌شود که علاوه بر سلامت جسمی سلامت روحی و اخلاقی فرد از دست رفته و باعث تزلزل در کانون خانواده شده و به مرور زمان منجر به اختلافات و طلاق منجر شود.
وی تاکید کرد: از دیگر مسائل فردی که می‌تواند منجر به اختلاف و در نتیجه طلاق شود می‌توان به فقدان مبانی اعتقادی زن و شوهر، مشاجرات لفظی، تجمل‌گرایی هوس‌رانی، توجه نامشروع به خواسته‌های نفسانی، تغییر ارزش‌ها و نگرش‌ها، لجبازی زن و شوهر، عدم استقلال فرهنگی و سایر موارد دیگر اشاره کرد.
وی گریزی به وجود دلایل و مشکلات خانوادگی در زمینه ایجاد طلاق زد و گفت: دخالت خانواده‌ها و جانبداری از هر کدام از زوجین سبب وجود مشکلات و اختلافات و در نتیجه طلاق می‌شود.
روانشناس و مشاور خانواده ادامه داد: فساد اخلاقی، مشکلات اجتماعی، اقتصادی صدمات روحی و فرار از خانه و موارد بسیاری که می‌تواند از پیامدهای طلاق باشد.
سلامت جامعه در گرو سلامت خانواده
سکینه عباسی، مدرس حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: از طلاق به عنوان منفورترین حلال‌ها در اسلام نام برده شده است و زمانی که راه حلی برای مشکلات و مسائل وجود نداشته باشد طلاق انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه طلاق آسیب‌های متعددی برای زوجین، فرزندان و خانواده آن‌ها و جامعه دارد، افزود: در این آسیب‌ها که بیشتر زوجه مورد ضربه قرار می‌گیرد.
مدرس حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: از جمله آسیب‌هایی که زنان جامعه در معرض آن قرار دارند ایجاد فشار روانی، مشکلات مسکن و اقتصادی، احساس گناه به دلیل آینده فرزندان و اختلالات عاطفی و افسردگی می‌توان اشاره کرد.
وی با اشاره به اینکه طلاق به وجود خانواده صدمه وارد می‌کند، یادآور شد: این صدمات در بعضی زمینه‌ها مردان نیز می‌شود که در این مورد می‌توان به اعتیاد، مشکلات اقتصادی در زمینه پرداخت مهریه، ناراحتی و بیماری‌های جسمی که مردان را دچار تاثیر قرار می‌دهند نام برد.
عباسی با تاکید بر اینکه طلاق بر فرزندان نیز تاثیر‌های زیادی دارد، مطرح کرد: اضطراب و افسردگی، افت تحصیلی، پرخاشگری از محیط خانه به مدرسه و احساس ناامنی و آشنایی با دوستان ناباب تهدیداتی است که فرزندان طلاق را درگیر خود می‌کند.
وی با اشاره به اینکه وجود طلاق مشکلاتی در سلامت جامعه ایجاد می‌کند، عنوان کرد: سلامت جامعه در گروه سلامت خانواده‌ها است.
مدرس حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: انجام طلاق سبب تزلزل در خانواده‌های زوجین نیز می‌شود و تبعات منفی برای خانواده‌ها در پی دارد.
وی با بیان اینکه بهترین راه حل برای پیشگیری از طلاق آموزش مهارت‌های زندگی قبل از ازدواج به زوجین است، گفت: علاوه بر این آموزش، کودکان باید از ابتدا این مهارت را فرا بگیرند و با مسائلی چون نحوه صحبت کردن، کنترل عصبانیت، افزایش آستانه صبر و مواردی مشابه این امر آشنا شوند.
عباسی با تاکید بر اینکه افراد باید آستانه صبر خود را افزایش دهند و در این زمینه آموزش ببینند گفت: زوجین نباید در برابر مشکلات احساس کنند که باید صورت مسئله پاک شود و طلاق در نوع خود پاک کردن است.
وی با اشاره به اینکه در گذشته از جانب خانواده‌ها حکمی تعیین می‌شود تا در زمان وجود مشکلات راهنما و کمک کننده باشند، مطرح کرد: در شرایط کنونی نیز علاوه بر اینکه خانواده‌ها باید مهارت‌های لازم را آموزش دهند، آموزش و پرورش نیز در این زمینه نقش کلیدی دارد.
انتخاب آگاهانه با مشاوره قبل ازدواج
مدرس حوزه و دانشگاه یادآور شد: مشاوره قبل از ازدواج می‌تواند در انتخاب مناسب کمک کند و نداشتن انتخاب صحیح منجر به امر طلاق می‌شود و وجود حکم و مشاوره می‌تواند در انتخاب آگاهانه راهنما باشند.
وی با اشاره به اینکه خانواده‌ها باید مراقب زوجین باشند، خاطرنشان کرد: در صورت بروز مشکلات و سردی زوجین در این زمینه جستجو و علت‌یابی کرده و از سردی و ایجاد مسائل پیشگیری کنند.
عباسی مطرح کرد: باید مهارت و سواد اجتماعی را در فرزندان خود افزایش دهیم تا بتوانند طرف مقابل را بهتر بشناسند و به تفاوت زن و مرد پی ببرند و در تقابل به همدیگر احترام بگذارند.
وی خاطرنشان کرد: زوجین باید بدانند که گفتگو و پی بردن به مشکلات تاثیر مهمی در حل آنان داشته و از بروز بسیاری از اتفاقات از جمله طلاق پیشگیری می‌کند.
طلاق علاوه بر اینکه از دلایل متعددی از جمله مسائل اجتماعی، فردی و خانوادگی تأثیرپذیر است به همان میزان نیز بر عوامل دیگر تاثیر گذاشته و آثار و تبعات منفی به دنبال دارد.
علاوه بر این تاثیرپذیری از فضای مجازی از جمله دلایل دیگر در خصوص افزایش طلاق در جامعه است چراکه این فضا کاملاً به حال خود رها شده و نظارتی بر این فضا نیست، در صورتی که می‌طلبد مسئولان و ارگان‌های ذیربط برای بهتر شدن شرایط در جامعه به موضوع ورود کنند و گام مثبتی در این راستا بردارند.
انتهای خبر/