کمبود پرستار تهدید خاموشی برای سلامتی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی راه‌دانا؛ نیروی پرستاری به عنوان یکی از ارکان اساسی نظام بهداشت و درمان در هر کشور، نقش غیرقابل‌انکاری در تأمین سلامت جامعه و ارتقای کیفیت خدمات درمانی ایفا می‌کند؛ با وجود تلاش‌های فراوان، بحران کمبود پرستار در کشور به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های نظام سلامت تبدیل شده است؛ این مشکل نه تنها بر کیفیت خدمات بهداشتی اثر مخرب می‌گذارد، بلکه باعث مهاجرت نیروی انسانی متخصص به کشورهای دیگر و فرسودگی شغلی پرستاران فعال نیز می‌شود.
بیشتر بخوانید
بر اساس تحقیقات و آمارهای موجود، تعداد پرستاران فعال در کشور حدود ۲۵۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود؛ این رقم در مقایسه با نیاز واقعی کشور به شدت پایین است؛ به طوری که نسبت پرستار به تخت بیمارستانی در کشور به طور میانگین ۰.۹۵ پرستار به ازای هر تخت است که بسیار پایین‌تر از استانداردهای جهانی است؛ این وضعیت به‌خصوص در مناطق محروم و روستایی مشهودتر است، جایی که این نسبت حتی به کمتر از یک پرستار برای هر تخت بیمارستانی می‌رسد.
کمبود پرستار منجر به افزایش فشار کاری بر پرستاران موجود، کاهش کیفیت مراقبت از بیماران و در نهایت فرسودگی شغلی آن‌ها شده است؛ پرستاران با حجم بالای کار، ساعات طولانی و تعداد زیاد بیماران دست‌وپنجه نرم می‌کنند که باعث خستگی روحی و جسمی آن‌ها می‌شود؛ این فشار کاری می‌تواند به سطوح بالای استرس و در نتیجه کاهش کارایی و افزایش خطر خطاهای پزشکی منجر شود.
یکی از عوامل کلیدی بحرانی، شرایط اقتصادی و معیشتی ضعیف پرستاران است؛ پایین بودن حقوق و عدم وجود مزایای کافی، انگیزه ادامه کار در کشور را کاهش داده است. این مسئله به مهاجرت گسترده پرستاران به کشورهای خارجی، به‌ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس که شرایط بهتر و حقوق بالاتری ارائه می‌دهند، انجامیده است.
عدم تناسب میان تعداد فارغ‌التحصیلان رشته پرستاری و نیازهای واقعی بازار کار یکی دیگر از مسائل مهم است؛ دانشگاه‌ها سالانه تعداد زیادی دانشجوی پرستاری تربیت می‌کنند، اما نبود برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگ میان نظام آموزش عالی و نظام بهداشت باعث شده تا این فارغ‌التحصیلان یا به بازار کار جذب نشوند، یا به دلیل شرایط کاری نامناسب به مهاجرت و یا حتی ترک حرفه روی آورند.
توزیع نابرابر نیروی پرستاری در مناطق مختلف کشور نیز دیگر چالش نظام سلامت ایران است؛ در مناطق محروم و روستایی نسبت پرستار به بیمار به شدت پایین است، در حالی که در برخی مناطق شهری نیروهای بیشتری موجود است. این عدم توزیع منصفانه، منجر به کاهش کیفیت خدمات درمانی در مناطق محروم و افزایش مشکلات بهداشتی می‌شود.
ضرورت توجه بیشتر به بهبود شرایط اقتصادی پرستاران
احمد آریایی‌نژاد، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفتگو با راه دانا به مشکلات کلیدی نظام سلامت و عدم تناسب در آموزش و کار پرستاران اشاره کرده و گفته است که امروزه، باوجود نیاز به پرستار، تأمین بودجه برای استخدام دشوار است؛ این وضعیت به دلیل رعایت نکردن شاخص‌های درست و ضعف در تولید کشور به وجود آمده است.
وی تاکید کرده است که باید به سمت رفع این عدم تناسب حرکت کنیم و توجه بیشتری به بهبود شرایط اقتصادی پرستاران داشته باشیم.
اضافه شدن حداقل ۱۲ هزار پرستار به بدنه پرستاری
احمد نجاتیان رئیس کل سازمان نظام پرستاری نیز در این باره گفته است: با پدیده پرستاران غیرمجاز مواجه هستیم و در برخی بخش‌های غیردولتی همکاران از بخش‌های دیگر و غیر از پرستاری، به ارائه خدمات پرستاری مشغول هستند.
وی افزود: یکی از خواسته‌های مهم پرستاران افزایش مبلغ اضافه کار است؛ در خیلی از استان‌ها پرستاران اعلام کرده‌اند که دیگر در اضافه کاری اجباری حاضر نخواهند شد.
نجاتیان گفت: همچنین پرستاران خواستار استخدام هستند و مجوز استخدامی تا یک ماه آینده به وزارت بهداشت داده می‌شود تا حداقل ۱۲ هزار پرستار را به بدنه پرستاری اضافه کنیم.
با وجود تمام این چالش‌ها، جذب و استخدام ۱۲ هزار نیروی پرستاری جدید به‌عنوان یک راهکار مطرح شده، اما کارشناسان معتقدند که این تعداد کافی نیست و نیازمند تغییرات ساختاری عمیق‌تر است.
برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که تا زمانی که مشکلات اساسی نظیر شرایط کاری نامناسب و حقوق پایین حل نشود، بحران ادامه خواهد داشت؛ علاوه بر این، باید به توزیع متناسب نیروی پرستاری توجه شود؛ چرا که در مناطق محروم نسبت پرستار به بیمار به شدت کمتر از استانداردهای جهانی است.
در نهایت، برای حل کمبود پرستار در کشور، لازم است به بهبود شرایط کاری، افزایش حقوق و مزایا، جذب نیروهای جدید و اجرای برنامه‌های حمایتی توجه شود؛ اجرای یک رویکرد چندجانبه و هماهنگ می‌تواند از ادامه این بحران جلوگیری کند و کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی را بهبود بخشد.
انتهای خبر/