سهم ۱۵ درصدی کشاورزی در اقتصاد استان زنجان/ نیروهای بکارگرفته شده در مرکز تحقیقات کشاورزی یک دهم نیاز مرکز است

به گزارش موج رسا; نادر عباسی امروز در نشست خبری با خبرنگاران استان زنجان به مناسبت هفته پژوهش برگزار شد، اظهار داشت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی به منظور گسترش فرهنگ پژوهش در جامعه و به منظور ارج نهادن به پژوهشگران، ۲۵ آذر ماه به عنوان روز پژوهش انتخاب شد.

وی با بیان اینکه به لحاظ تولید علم کشور ایران در سال ۲۰۱۲ در رتبه ۱۷ و به لحاظ فناوری در رتبه ۱۱۳ قرار داشت، افزود: این رتبه در سال ۲۰۲۲ ارتقا یافته و به ۱۵ در تولید علم و ۵۳ در حوزه فناوری رسید.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان در ادامه با اشاره به اینکه استان زنجان دارای ۲.۲ میلیون هکتاری زمین است، گفت: ۱.۱ درصد از این سطح مراتع، ۰.۸۴ کشاورزی و ۰.۱۱ جنگل است.

وی با بیان اینکه ۳۳۸ هزار هکتار از اراضی استان مختص کشت، دیم است یاداور شد: ۱۰۶ هزار هکتار از اراضی استان مختص کشت آبی است و در این بین باغات آبی بارور نیز ۵۸ هزار هکتار را به خود اختصاص داده‌اند.

عباسی اذعان کرد: هر یک از شهرستان‌های استان در تولید محصول خاصی، آوازه داشته و شرایط آب و هوایی منطقه مستعد کشت محصولی خاص و تولیدی خاص است.

وی گفت: خدابنده در کشت گندم، جو، سیب‌زمینی، ماهنشان در تولید زردآلو، دام سبک و تولید ماهی سردآبی، طارم در تولید زیتون، ابهر در تولید لوبیا و انگور، خرمدره در تولید انگور و زنجان در تولید سیب در استان آمار بالایی دارند و پراکندگی تولید این محصولات در شهرستان‌های مذکور سالانه تکرار می‌شود.

سهم ۱۵ درصدی کشاورزی در اقتصاد استان زنجان

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان با اشاره به اینکه سهم استان زنجان در اشتغال ۳۲ درصد است، بیان کرد: اما سهم استان کشاورزی در اقتصاد استان ۱۵ درصد است.

وی با بیان اینکه سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی در استان زنجان ۱۴.۹ درصد است خاطر‌نشان کرد: این رقم در کشور ۱۲.۵ درصد می‌باشد.

عباسی با اشاره به اینکه در مجموعه مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان ۱۰۰ نفر پرسنل مشغول به کار هستند، گفت: این تعداد پرسنل در ۸ بخش تحقیقاتی، ۳ بخش آموزشی، ۶ ایستگاه تحقیقاتی، ۵ آزمایشگاه و مراکز رشد فعالیت می‌کنند.

وی عنوان کرد: این مرکز ۲۰ هئیت علمی، ۱۳ محقق، ۲۸ کارشناس و ۳۷ نفر عضو پشتیبانی دارد.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان یکی از ماموریت‌های مهم مرکز تحقیقات کشاورزی را تامین امنیت غذایی برشمرد و گفت: امنیت غذای زیربنای امنیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هر کشوری است.

امنیت غذایی از مهمترین حقوق فرد و جامعه محسوب می‌شود

وی اذعان کرد: امنیت غذایی از منظر ارزش‌های بنیادین یکی از مهمترین حقوق فرد و جامعه محسوب می‌شود. با این وجود در تامین امنیت غذایی در استان علاوه بر سازمان جهاد کشاورزی، مردم نیز دخیل هستند.

عباسی با بیان اینکه برخی امور امنیت غذایی را تهدید می‌کنند گفت: افزایش روز افزون جمعیت و نیاز به غذا، محدود بودن نهاده‌های کشاورزی، تغییر اقلیم، بروز بحران‌های زیست محیطی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و شرایط ناپایدار اقلیمی از جمله عوامل تهدید کننده است. 

وی یاداور شد: اصولی‌ترین راه سازگاری با شرایط موجود افزایش تولید و کاهش استفاده از منابع است.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورری استان زنجان با اشاره به اینکه مرکز تحقیقات زنجان دارای زمینی به مساحت ۱۳۰ هکتار با تمام تجهیزات آبیاری تحت فشار است، گفت: این مجموعه دارای گلخانه به مساحت ۲۰۰۰ متر است.

باغ پسته مرکز تحقیقات استان زنجان حال و روز خوبی ندارد

وی در ادامه به وجود ۲۲.۴ هکتار باغ پسته مرکز تحقیقات در شهرستان ماهنشان اشاره و اذعان کرد: با اینکه این باغ در راستای امکان سنجی باغ پسته در استان، تامین پیوندک، و سایر امور ایجاد شده اما در حال حاضر شرایط و اوضاع خوبی ندارد.

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان با اشاره به دستاورد‌های اخیر مرکز تحقیقات کشاورزي، عنوان کرد: این مرکز مشارکت مستقیم در معرفی ارقام جدید گندم آبی و دیم، جو آبی و دیم، کلزا، گلرنگ و لوبیا، زیتون، و عدس رقم سنا داشته است.

وی با بیان اینکه تصور غلطی که وجود دارد این موضوع می‌باشد که محصولی مثل هندوانه دارای بیشترین میزان مصرف آب است گفت: طبق تحقیقات و براوردی که وجود داشته است میزان مصرف آب در مقایسه بین چند محصول به ترتیب بیشترین میزان در پیاز، گوجه‌فرنگی، یونجه، سیب‌زمینی، زیتون، لوبیا، کلزا، انگور، گردو، خیار و در نهایت هندوانه بوده است.

میزان مصرف آب در هندوانه کمتر از پیاز و گوجه فرنگی است

عباسی یاداور شد: برخلاف تصور عموم میزان مصرف آب در تولید محصولی همچون هندوانه بسیار پایین تر از محصول پیاز و گوجه فرنگی است.

عباسی در ادامه با اذعان به اینکه این مرکز دارای رویکرد‌های کلان برای تامین امنیت غذایی است، تصریح کرد: حفاظت از منابع پایه و تعادل زیست‌بوم‌ها، افزایش ضریب نفوذ دانش در عرصه‌های تولیدی، ترویج نظام کلان‌نگر و تفکر سیستمی، توجه به مدیریت پایدار تولید، تمرکز بر ارتقا بهره‌وری و اصلاح الگوی مصرف است.

حقوق ارایه شده در قبال کارهای پژوهشی بسیاربسیار ناچیز است

وی در پاسخ به سوالات خبرنگار موج‌رسا مبنی بر اینکه آیا با ۱۰۰ نفر پرسنل و با دریافت بودجه مشخص برای پرداخت حقوق کارکنان آیا موفقیت‌هایی که در مرکز تحقیقات حاصل شده، توانسته رضایت‌مندی را در کشور و استان ایجاد کند یا خیر اظهار کرد: ارزیابی انسانی نیروهای به کارگرفته در مرکز تحقیقات به لحاظ تامین مالی مهم است. 

وی با بیان اینکه زمان در بخش‌های خصوصی بسیار مهم است ادامه داد: ماهیت کارهای تحقیقاتی با کارهای اجرایی یکی نیست، و برای محققان کار تحقیقاتی زمان نمی شناسد و همه محققان در همه زمان‌ها در طول شبانه روز در حال فعالیت و کار پژوهشی هستند. 

رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان ادامه داد: حقوقی که در قبال کارهای پژوهشی که در مجموعه ارائه می‌شود بسیار بسیار ناچیز است به عبارتی پژوهش در ظاهر هزینه کرد است اما یک سرمایه‌گذاری برای کشور محسوب می‌شود.

وی در پاسخ به دیگر سوال موج‌رسا مبنی بر اینکه آیا از کشاورزان پیشرو که در استان وجود دارد مرکز تحقیقات استفاده کار بردی داشته است یا خیر، گفت: کشاورزان پیشرو از همین مراکز رشد یافته و پیشرو شده‌اند. به عبارتی اغلب کشاورزانی که موفقیت های چشمگیری به لحاظ تجربه داشته‌اند به نحوی از علم مرکز تحقیقات در مناطق مختلف در سطح استان استفاده کرده‌اند. به عبارتی کشاورز پیشرو نتایج کاربرد داده‌های مرکز تحقیقات و اطلاعات مقاله‌ها را به کار گرفته و پیشرو شده است.

نتایج تحقیقات در کلاسهای آموزشی به تولیدکنندگان انتقال می‌یابد

وی در پاسخ به این سوال که عنوان می‌شود در استان محصولات مقاوم به سرما تولید شده است چرا این محصولات دست کشاورزی نرسیده است، گفت: در این راستا ارقام مختلفی همچون رقم سنا در عدس تولید و به کشاورزان نیز معرفی شده است که اتفاقا این تحقیقات بعد از ۱۵ سال نتیجه داده و این رقم یک رقم مقاوم به سرما در زمینه محصول زراعی است. همین طور سایر محصولات از جمله ارقام گندم، دانه‌های روغنی نیز تولید و به کشاورزان معرفی شده است.

وی گفت: بسیاری از نتایج اقدامات پژوهشی مرکز تحقیقات استان ممکن است بعد از ۱۰ یا ۲۰ سال نتیجه داده و کاربردی شود. بنابراین نمیتوان در یک بازه زمانی مشخص انتظار به نتیجه رسیدن تمام پژوهش ها را داشت.

در این مورد محرم عین‌اللهی، رئیس بخش اقتصادی، اجتماعی و ترویج مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان نیز یادآور شد: سال گذشته یک پروژه ملی ارزیابی اقتصادی مراکز تحقیقاتی در کل کشور انجام شد که خوشبختانه اقدامات انجام شده در مرکز تحقیقات استان سوداور بود و نسبت تولید به هزینه رقم بیشتر از یک شد و این مرکز توجیه اقتصادی داشت. 

رئیس بخش اقتصادی، اجتماعی و تحقیقات استان زنجان در ارتباط سوالی مبنی بر اینکه نتایج تحقیقات این مرکز و داده‌های بدست آمده کجا منتشر و توسط چه کسانی استفاده می‌شود، گفت: معاونت اموزش مرکز، نتایج این تحقیقات را به گلخانه‌داران، کشاورزان، بهره‌برداران، مزرعه‌داران انتقال می‌دهد اما هیچ سندی در این راستا ارایه نمی دهد چراکه وظیفه ذاتی، ملی و استانی این است که باید آموزش‌ها انجام و نتایج تحقیقات منتقل شود. با این حال یکی از بحث‌های اصلی ما در روزهای پیشرو انتقال فنی دانش به مزرعه است.

تعداد نیروهای بکار گرفته شده در مرکز تحقیقات کشاورزی یک‌دهم نیاز است

با این حال در خصوص سموم تقلبی و اینکه چرا قبل از اینکه این سموم به دست مصرف کنندگان برسد و ایجاد ضررو زیان برای تولید کنندگان کند؛ مرکز تحقیقات اقدامی انجام نمی‌دهد، شمس‌الله نجفی سرپرست مرکز رشد واحد‌های فناوری کشاورزی مرکز تحقیقات یادآور شد: کشور ما با بسیاری از کشورهای معتبر تولید کننده سموم دنیا ارتباط ندارد.

وی افزود: در کل کشور مشکل دسترسی به ماده موثره سموم وجود دارد و این امر باعث شده است که سموم بی‌کیفیت شده و بحث تقلب به دلیل گرانی سموم بالا رود.

سرپرست مرکز رشد واحد‌های فناوری کشاورزی مرکز تحقیقات با بیان اینکه بهترین سموم شرکت‌های معتبر نیز گاها بی اثر است و علت آن عدم رعایت دوره کارنس است، گفت: با این وجود امکان تحقیق بر روی کلیه سموم و اثر گذاری آن و عدم تقلبی بودن آن وجود ندارد.

وی ادامه داد: این امر کار تحقیقاتی بزرگی بوده و یک کار حاکمیتی است که فراتر از توان محققان این مرکز است با این وجود نظارتی که باید در تولید محصول سالم با سموم اصل وجود داشته باشد وجود ندارد. با این که تحقیقات لازم در مرکز تحقیقات انجام و آماده شده است اما نظارت لازم به دلیل نبود نیروی مورد نیاز امکان پذیر نیست.

نجفی اذعان کرد: این امر نیازمند نیروها و پرسنل با تعداد بالایی است و مرکز تحقیقات تنها یک دهم نیروی مورد نیاز را دارا است و این موضوع در خصوص نیروهای جهاد کشاورزی نیز صادق است. با اینکه در کشور ایران اقتصاد کشاورزی مهم است باید یک انقلاب در این امر انجام گیرد اما نیروی مورد نیاز بکارگیری نشده است./ب