غفلت از ظرفیت های بخش کشاورزی در توسعه اقتصادی کشور/ امید کشاورزان برای اصلاح الگوی کشت در دولت رئیسی

به گزارش موج رسا; بخش کشاورزی در کشورهای در حال توسعه مهمترین بخش رشد و توسعه اقتصادی به شمار می‌رود. کشورهای در حال توسعه برای تقویت اقتصاد کشور بایستی به سراغ بخش کشاورزی خود رفته و ضمن تلاش برای گسترش تولیدات کشاورزی در تفکر آن باشند که این بخش را با تکنولوژی‌های پیشرفته آمیخته و موجب تقویت اقتصاد کشور خود شوند.

بخش کشاورزی به علت ظرفیتی که نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی دارد می‌تواند با رشد خود زمینه تولید ثروت، ایجاد بازار و ارز آوری و همچنین رشد صنعت را فراهم کند.

بنابراین کشورهای در حال توسعه برای برون رفت از بحرانهای اقتصادی باید بخش کشاورزی را از ارکان اصلی توسعه اقتصادی به شمار آورند.

براساس نظریات کارشناسان کشاورزی در کشور ما بخش کشاورزی هنوز از روش سنتی خارج نشده و تداوم این حالت باعث عقب ماندن بخش کشاورزی شده در حالی که این بخش می‌توانست در اقتصاد کشور بسیار تاثیرگذار باشد.

در حوزه کشاورزی با مشکلات زیادی از تولید گرفته تا حوزه صادرات مواجه بوده و به دلیل عدم توجه به این حوزه شاهد یک نابسامانی و از دست رفتن سرمایه‌ها و منابع کشور از جمله منابع آبی که در شرایط اقلیمی مهمترین و اصلی‌ترین منابع کشور به حساب می‌آید، هستیم.

الگوی کشت محصولات کشاورزی در هشت سال گذشته همواره شعار مسئولان سازمان جهاد کشاورزی بوده اما تا به امروز اقدامی در این حوزه نشده و همچنان الگوی کشت حلقه مفقوده در تولید محصولات کشاورزی است.

افزایش هزینه‌های تولید باعث شده کشاورز تنها به فکر افزایش تولید محصولات خود باشد و برای اینکار از هیچ کاری دریغ نمی‌کند و برخی از کشاورزان نیز برای افزایش میزان برداشت خود از سموم و کود شیمیایی بیش از حد استاندارد تعریف شده استفاده می‌کنند تا بتوانند کمبود‌های خود را از این طریق جبران کنند در حالی که هیچ کنترلی نیز بر میزان مصرف سموم محصولات کشاورزی وجود ندارد.

استفاده بیش از حد از کودشیمیایی و سموم در تولید محصولات کشاورزی از جمله مهمترین مواردی است که متاسفانه در بخش کشاورزی از آن غفلت شده است.

حالا محصولات تولیدی سرشار از کود شیمیایی و سموم کشاورزی بدون هیچ گونه کنترلی وارد بازار مصرف می‌شود که این کار علاوه براینکه سلامت جامعه را به مخاطره می‌اندازد بلکه محصولات تولیدی در مبادی صادرات توسط برخی از کشورها بازگردانده می‌شود و نتیجه آن تخلیه کامیون‌های حامل محصولات کشاورزی فاسد شده در گمرکات و مرزهای کشور شده که این امر یعنی استفاده نابه جا از منابع و ثروت کشور است.

این نابسامانی‌ها نشان می‌دهد که مسئولان جهادکشاورزی در هشت سال گذشته تا به امروز هیچ اقدام موثری در حوزه تولید محصولات کشاورزی انجام ندادند و تا به امروز هر موضوعی را در مورد بهبود وضعیت تولید محصولات کشاورزی مطرح کردند در حد شعار باقی مانده است.

اما این انتظاری که از دولت جدید و وزارت جهادکشاورزی وجود دارد این است که راهکاریهای عملی برای کنترل مصرف میزان سموم و کودشیمیایی در تولید محصولات اتخاذ کرده و همچنین الگوی کشت تولید محصولات کشاورزی را در کشور عملیاتی کند.

اما مشکلات زیرساختی و حمل و نقل نیز از دیگر موارد غلفت شده در بخش کشاورزی است که در این بخش نیز اقدامات دولتمردان نمره قابل قبولی نداشته است چرا که در این بخش نیز در سطح استان زنجان اقدام موثری انجام نشده و مشکلات زیادی نیز وجود دارد.

عدم توجه به تنوع تولید محصولات کشاورزی

مهدی رنگرونا رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی زنجان در گفت‌وگو با موج رسا با بیان اینکه بخش کشاورزی در استان زنجان از حوزه سنتی خارج نشده است و محصولات کشاورزی در استان بدون توجه به نیاز بازار فروش تولید می‌شود تصریح کرد: تغییر الگوی سطح زیر کشت محصولات کشاورزی نخستین گامی است که باید در این حوزه مورد توجه قرار گیرد.

رنگرونا با اشاره به اینکه تنوع بخشی به تولید محصولات کشاورزی مورد توجه قرار نمی‌گیرد که در تولید زیتون نیز تنوع تولید از ارقام مختلف وجود ندارد گفت: تنوع‌بخشی در تولید باید در نظر گرفته شود.

وی با اشاره به اینکه اصلاح روش‌ها و رویه‌های تولید مهمترین موضوعی است که باید در حوزه کشاورزی مورد توجه قرار گیرد ابراز کرد: این باید در همه بخش‌های تولید محصولات کشاورزی اتفاق بیفتد.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی زنجان با بیان اينکه تنوع‌بخشی به تولید محصولات کشاورزی باید اتفاق بیفتد و همچنین تولید باید براساس نیاز بازار باشد عنوان کرد: دومین مورد در حوزه تولید محصولات کشاورزی که باید به جد مورد توجه قرار گیرد کنترل میزان مصرف کودشیمیایی و سموم است که امروز به یکی از معضلات این حوزه تبدیل شده است.

عدم کنترل استفاده از سموم در تولید محصولات کشاورزی

وی با بیان اینکه متاسفانه در برخی از اقلام محصولات کشاورزی شاهد استفاده بیش از حد مجاز سموم هستیم گفت: اگر اصلاح رویه و اصلاح سطح زیر کشت باشد میزان سموم و کودشیمیایی که در تولید محصولات کشاورزی استفاده می‌شود براساس اصول خواهد بود.

رنگرونا با تاکید براینکه توجه به استفاده از محصولات کم آب‌بر در تولید محصولات کشاورزی نیز از دیگر مواردی است که باید همواره مورد توجه قرار گیرد ادامه داد: این مورد نیز در حال حاضر در چند سال اخیر که با مشکل منابع آبی مواجه هستیم مورد توجه قرار نگرفته است.

وی با تاکید براینکه متاسفانه هنوز از روش سنتی در حوزه کشاورزی خارج نشدیم و تولیدات ما به روش سنتی اتفاق می‌افتد بیان داشت: خارج شدن از این روش سخت بوده اما امکانپذیر است.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی زنجان با اشاره به اینکه در حوزه کشاورزی باید قدر منابع خود را بدانیم ادامه داد: متاسفانه در این حوزه به دلیل وجود نابسامانی‌ها تولیدات براساس میزان مصرف منابع اتفاق نمی‌افتد و در واقع در برابر میزان مصرف منابع به ویژه آب تولیدات بسیار کمتری را داریم.

نبود الگوی کشت بزرگترین مشکل جامعه کشاورزی ایران

عباس حسنلو کارشناس و کشاورز نمونه ملی در گفت‌وگو با خبرنگار موج رسا با اشاره به اینکه اولین و بزرگترین مشکل جامعه کشاورزی ایران نبود الگوی کشت است اظهار کرد: الگوی کشت وقتی در کار نباشد و هر کسی به دلخواه هر محصولی که می‌خواهد می‌کارد باعث از بین رفتن اکوسیستم کشاورزی می‌شود.

وی با اشاره به اینکه این کار باعث می‌شود کنترل آفت‌های کشاورزی نیز مشکل باشد ابراز کرد: اگر الگوی کشت رعایت شود و تولیدات کشاورزی براساس برنامه‌ریزی باشد 50 درصد مشکلات حوزه کشاورزی از تولید تا فروش برطرف می‌شود.

این کشاورز نمونه استان زنجان با تاکید براینکه اجرای طرح الگوی کشت کاملا امکانپذیر است اگر برنامه‌ای در کار باشد افزود: متاسفانه جهادکشاورزی برای این کار برنامه‌ای ندارد.

مسئولان کشاورزی همتی برای کار ندارند

وی با بیان اینکه مسئولان حوزه کشاورزی همتی برای کار و رفع مشکلات کشاورزی ندارند افزود: اگر همتی باشد رفع خیلی از  مشکلات امکانپذیر است.

حسنلو در مورد مشکلات استفاده از سموم کشاورزی افزود: از زمانی که در ایران بخش خدمات و صنعت با مشکل مواجه شد فعالان این صنعت به سمت کشاورزی هجوم آوردند و برای اینکه این افراد میزان برداشت محصولات خود را افزایش دهند از انواع کود‌های شیمیایی بدون هیچ کنترلی استفاده می‌کنند.

وضعیت اسف بار استفاده از کودشیمیایی و سموم در محصولات

وی با اشاره به اینکه تنها راهکار حل این مشکل این است که میزان مصرف کودشیمیایی توسط اداره حفظ نباتات کشاورزی کنترل شود ادامه داد: متاسفانه در بخش حفظ نباتات مافیای کودشیمیایی تشکیل شده و هیچ کنترلی هم نسبت به میزان مصرف کودشیمیایی انجام نمی‌شود.

این کارشناس حوزه کشاورزی در مورد وضعیت استان زنجان در میزان مصرف کودشیمیایی گفت: برای مصرف بیش از حد کودشیمیایی در استان زنجان کلمه‌ای جز اسف بار بودن نمی‌توانم پیدا کنم.

وی خاطرنشان کرد: به طور مثال در تولید محصولات گوجه فرنگی سم و کودشیمیایی را با آب مخلوط شده و در مزارع استفاده می‌کنند.

حسنلو گفت: متاسفانه زمین‌های کشاورزی به دلیل استفاده بیش از حد از سموم و کودشمیایی مسموم شدند.

وی با اشاره به اینکه بنده به هیچ عنوان از کودشیمیایی در محصولات تولیدی خود استفاده نکردم و برای اثبات این کار، حاضرم محصول تولیدی خود را به پیشرفته‌ترین آزمایشگاه هم تحویل دهم افزود: با این وجود بیشترین محصول را از زمین‌های کشاورزی خود برداشت می‌کنم.

کشاورز نمونه ملی با تاکید براینکه بیشترین مصرف من برای تولید محصولات کشاورزی استفاده از کودهای دامی است خاطر نشان کرد: اگر همتی در کار باشد بدون کودشیمیایی تولید محصول در حد بالاتر از نرم کشوری هم امکانپذیر است.

وی با اشاره به اینکه علت استفاده بیشتر از کودشیمیایی در تولید محصولات کشاورزی نبود آگاهی است افزود: آموزش‌های لازم به کشاورزان به هیچ عنوان انجام نمی‌شود.

حسنلو خاطر نشان کرد: ترویج کشاورزی عملکردی مناسبی ندارد و آموزش‌های کشاورزی در استان زنجان در حد صفر است.

سازمان کشاورزی مسئول کنترل سموم باقی مانده در محصولات نیست

نبی‌الله بختکی مسئول امور حفظ نباتات جهادکشاورزی استان زنجان نیز در مورد کنترل میزان سموم و کودشیمیایی استفاده در محصولات کشاورزی استان زنجان گفت: جهادکشاورزی در تولید دخالت دارد و در تامین سموم مورد نیاز کشاورزان برای مبارزه با آفات کشاورزی و کودشیمیایی کشاورزان مسئول است اما در خصوص آزمایش و کنترل میزان سموم باقی مانده در محصول وظیفه‌ای ندارد.

وی با اشاره به اینکه سازمان‌های مربوطه در این راستا باید پاسخگو باشند افزود: در این حوزه فقط می‌توانم بگویم در تامین کود مورد نیاز کشاورزان مشکلی وجود ندارد.

بختکی خاطر نشان کرد: آموزش‌های لازم در خصوص میزان استفاده از سموم برای کشاورزان داده می‌شود و این را هم قبول داریم که خیلی از کشاورزان استاندارد تعیین شده در میزان استفاده از سموم و کودشیمیایی در تولید محصولات کشاورزی را رعایت نمی‌کنند.

مصرف کودشیمیایی در استان کنترل شده است

جواد تاراسی رئیس جهادکشاورزی استان زنجان در گفت‌وگو با خبرنگار موج رسا در مورد میزان مصرف کودشیمیایی در تولید محصولات کشاورزی برخلاف نظر کارشناسان کنترل شده دانست و اظهار کرد: این احتمال وجود دارد که برخی از کشاورزان نسبت به استاندارد تعیین شده در مصرف میزان کودشیمیایی و سم را رعایت نکنند.

وی با بیان اینکه آمار میزان مصرف کودشیمیایی و سم در استان زنجان موجود است افزود: میزان مصرف کودشیمیایی و سموم در استان زنجان پایین‌تر از نرم کشوری است.

رئیس جهادکشاورزی استان زنجان با تاکید براینکه گاها میزان سموم برخی از محصولات مورد آزمایش قرار می‌گیرد عنوان کرد: اگر موارد مشکوکی در استان زنجان وجود داشته باشد که در تولید آن از کودشیمیایی یا سموم بیشتری استفاده شده مورد آزمایش قرار می‌گیرد.

برخلاف ادعای مسئولان کشاورزی استان خیلی از کارشناسان و فعالین حوزه کشاورزی میزان مصرف کودشیمیایی و سموم را در استان نامطلوب می‌دانند و نظر اکثریت براین است که کنترلی در میزان مصرف کودشیمیایی و سموم در تولید محصولات کشاورزی استان زنجان وجود ندارد.

استفاده بیش از حد از سموم و کودشیمیایی با سلامت مردم در ارتباط است اما متاسفانه در استان زنجان در این حوزه اقدامی وجود ندارد که نشان دهد میزان سموم و کودشیمیایی در محصولات کشاورزی کنترل می‌شود.  

حالا از این موضوع بگذریم باید نسبت به حل مشکلات حوزه کشاورزی به آینده امیدوار باشیم که مسئولان حوزه کشاورزی در دولت جدید نسبت به جبران کم کاریهایی هشت سال گذشته در کشور اقدام کنند./ع