بی‌کفایتی دولت با عدم توانایی در کنترل بازار شب عید، نمایان شد/کارشناسان چه می گویند؟
به گزارش موج رسا; هر چیزی نیاز به تنظیم و همسان سازی دارد که یکی از مهمترین آن‌ها بازار و وجود اقلام اساسی به اندازه کافی و با قیمت مناسب جهت دسترسی تمام اقشار جامعه است که متاسفانه با به روی کار آمدن دولت اطوکشیده تدبیر و امید هر از گاهی، یک کالا در بازار با مشکل مواجه شده و اکنون در آستانه اتمام دوره دوم ریاست جمهوری، شخص اول اجرایی کشور، نبود وزارت بازرگانی را بهانه‌ای برای بی‌کفایتی خود در تامین اقلام مورد نیاز مردم قرار می‌دهد.
ایران، کشوری پهناور و دارای منابع و ظرفیت‌های غنی در بخش‌های مختلف به‌ویژه کشاورزی و تامین اقلام خوراکی است اما تولید و توزیع اقلام، نیازمند مدیریت صحیح است که متاسفانه مشاهده نشد و نبود وزارت بازرگانی، بهانه‌ای بیش نیست چرا که همین وزارتخانه با ادغام در وزارت صنایع و معادن به عنوان یک معاونت، شکل گرفته و تفاوتی در وظایف آن پدید نیامده است.
مرغ، یکی از اقلامی است که طی 3 سال گذشته همواره در بازه‌هایی با افزایش قیمت و البته کمبود مواجه شده و شهروندان علی‌رغم حضور طولانی‌مدت در صف‌ها از دسترسی به آن محروم مانده‌اند در حالی که معاون اقتصادی استاندار زنجان به خبرنگار موج رسا؛ گفته بود مصرف روزانه مرغ در استان زنجان 30 تُن بوده و در آخرین روزهای سال 99 روزانه بیش از 90 تن مرغ گرم در استان توزیع می‌شود اما وجود صف‌های طولانی در سطح شهر، حکایت دیگری داشت.
روغن، تخم‌مرغ، شکر و میوه نیز قصه‌های مشابهی دارند و یا پیدا نمی‌شوند یا مانند میوه، فراوان اما گران هستند که مردم توان خرید آن را ندارند.
ستاد تنظیم بازار، عنوان جلسه‌ای است که در سطح کشور و متعاقب ان در استان‌ها برای کنترل و تنظیم بازار برگزار می‌شود اما این کارگروه یا ستاد نیز نتوانست راهگشای مشکل بازار باشد تا اینکه مردم و شهروندان تا اخرین لحظات سال 99 با مشکلات عدیده مواجه شده و به اصطلاح، سفره‌شان کوچک و کوچک‌تر شد.
* منشا تمام مشکلات بازار، ارز 4200 تومانی است
حسین محمودی‌اصل، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار موج رسا؛ در خصوص سوءمدیریت دولت که سبب ایجاد مشکل در بازار و آزرده‌خاطر شدن مردم شد، گفت: ما باید از اصول مبرهن اقتصادی پیروی کنیم.
وی اظهار داشت: الان در هیچ اقتصاد پویا و مدعی و حتی اقتصاد همسطح یا پایین‌تر از ایران، چنین شیوه مدیریت که یک کالا 2 قیمت داشته باشد، منسوخ است.
محمودی‌اصل خاطرنشان کرد: وقتی کالا 2 قیمت دارد یعنی با ارز 4200 تومانی عرضه شود، مازاد تقاضا ایجاد می‌شود.
کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه بارها گفته شده که مازاد تقاضا باعث می‌شود که عرضه با قیمت پایین‌تر (بر مبنای ارز 4200 تومانی) سهمیه شود، گفت: این خودش بازار را تحریک می‌کند که قیمت چندبرابری ایجاد شود و منشا تمام این مشکلات، ارز 4200 تومانی است.
وی تصریح کرد: مشکلات، یک روزه ایجاد نشده‌اند و مشکل توزیع مرغ در بازار به توزیع نهاده‌های دامی برمی‌گردد چرا که نهاده‌ها خوب مدیریت و توزیع نشدند و بسیاری از تولیدکنندگان گفتند که به اسم ما نهاده، خریداری شده اما بعد از چند ماه تازه فهمیدیم.
محمودی‌اصل خاطرنشان کرد: بنابراین وقتی دلال‌بازی در نهاده‌ها اتفاق می‌افتد و به عنوان رانت، تلقی می‌شود طبیعی است که تولیدکننده واقعی به منابع ارزان، دسترسی ندارد.
وی افزود: از طرفی نیز ستاد تنظیم بازار بر اساس همان نهاده‌های توزیعی با ارز 4200 تومانی، قیمت مرغ را تعیین می‌کند و به دلیل اینکه تولیدکننده به نهاده‌ها دسترسی ندارد در این حالت، میزان تولید کاهش پیدا می‌کند چون مقرون به صرفه نیست و در صورت تامین نهاده از بازار آزاد، مرغ برایش گران تمام می‌شود و نمی‌تواند به قیمت تنظیم بازار بفروشد.
کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: در نتیجه تولیدکننده یا یک خط تولید خود را تعطیل کرده و یا به اندازه‌ای که سهمیه نهاده دریافت می‌کند، تولید می‌کند. برای مثال؛ در تهران روزانه بیش از 1000 تُن مرغ، لازم است که 200 تن توزیع می‌شود و این کمبود ناشی از عدم مدیریت ارز 4200 وتمانی است که الان خودش را نشان داده است.
وی تاکید کرد: اقتصاد، حساب و کتاب دارد و بازار، هوشمند است و وقتی دلال‌بازی باشد عرضه، کم و با قیمت‌های خاص صورت گرفته و این اتفاقات می‌افتد.
محمودی‌اصل با بیان اینکه باید رویکردها را تغییر دهیم، اظهار داشت: از ابتدا هم بارها گفته شد که ارز 4200 تومانی را حذف کنید حتی اگر به‌موقع و در وقتی که ارز آزاد 7 هزار تومان بود نیز ارز 4200 تومانی حذف می‌شد، مطمئناً هم قیمت دلار به امروز نمی‌رسید و هم بازار می‌توانست به راحتی تنطیم شود.
وی خاطرنشان کرد: بخش دیگری از مشکلات هم این است که ارز 4200 تومانی به نهاده می‌دهیم و روغن تولید می‌کنیم اما با توجه به اینکه مرز خاکی ما 6 هزار کیلومتر و مرز دریایی ما 2 هزار کیلومتر است و کسی نمی‌تواند این را کنترل کند، بنابراین قاچاق معکوس به وجود می‌آید و بخشی از کالاها به صورت قاچاق از کشور خارج می‌شود و طبیعی است که این مشکلات به وجود می‌آید.
کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه بهترین حالت برای حل مشکل این است که یارانه‌ای که قرار است به مردم بدهیم را مستقیم و در قالب کارت‌های اعتباری به خودشان بدهیم، گفت: در این صورت، خودشان خرید می‌کنند و ارز 4200 تومانی هم حذف می‌شود و اگر به اندازه یارانه، اعتبار داشته باشد اقلام را در ظاهر شاید گران اما در عمل به قیمت یارانه‌ای می‌خرد چون یارانه در کارت اعتباری شهروندان شارژ شده است و در این صورت یارانه، مستقیم به مصرف‌کننده نهایی می‌رسد.
وی افزود: ضمنا اگر 2 قیمت حذف شود و کالا و ارز به یک قیمت در بازار باشد، تمام مشکلات برطرف می‌شود.
محمودی‌اصل با بیان اینکه باید مازاد عرضه را حذف کنیم، خاطرنشان کرد: راه حل آن، تک‌نرخی بودن تمام کالاها است که در این صورت هم جلوی قاچاق و هم جلوی رانت‌خواری گرفته می‌شود و هم می‌توانیم با هدایت منابع به مصرف‌کننده نهایی که مردم هستند، رانت را حذف کنیم و منابع به صورت مستقیم در دسترس مردم قرار گیرد.
* مشکل اصلی در تخصیص ارز 4200 تومانی است که مجلس قصد حذف ان از بودجه امسال را داشت
مصطفی طاهری، نماینده مردم زنجان و طارم و عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار موج رسا؛
اظهار داشت: چند ماه قبل که مشکل نهاده‌ها و قیمت تمام‌شده مرغ به وجود آمد، پیش‌بینی می‌شد که مشکلات امروز حاصل شود و نمایندگان مجلس نیز این تذکر را داده بودند.
وی اظهار داشت: مشکل نهاده‌ها باعث شد که برخی تولیدکنندگان، جوجه‌های خود را کشتند چون نهاده‌ها به قیمت ارزان وارد شده بود اما کامل به دست مصرف‌کننده نمی رسید و با قیمت بالا می‌رسید و قیمت‌تمام شده بالا می‌رفت لذا جوجه‌ریزی کم شد و سبب کاهش مرغ در بازار شد.
وی با بیان اینکه نکته بعدی این است که در بعضی کالاها اختلاف قیمت در بین کشورهای همسایه سبب قاچاق شده است، خاطرنشان کرد: در بعضی کالاها با سیاستی که دولت دارد و مجلس می‌خواهد که ارز 4200 تومانی را از بودجه جمع کند اما دولت قبول نکرد، عملا به شهرها و استان‌های اطراف کشور، قاچاق داده می‌شود و جمعیت ما در برخی مواد غذایی و حتی دارویی بیش از 80 میلون نفر است.
طاهری تصریح کرد: تا زمانی که این اختلاف قیمت وجود دارد یا باید به اندازه‌ای ارز 4200 از منابع ارزی باشد که هم مصرف و هم قاچاق را جبران کند و یا اینکه منابع محدود باید مدیریت شود زیرا نمی‌شود به اسم بگوییم با ارز 4200 تومانی اما در عمل با قیمت آزاد عرضه کنیم.
نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه متاسفانه این سیاست تکراری بوده و تجربه شده که هر بار هم کلی خسارت به کشور وارد کرده است، گفت: البته این سیاست در این دوره، حادتر و شدیدتر شد و سال‌های قبل هم اتفاق افتاده بود که وقتی قیمت کالایی گران است با ارز پایین وارد شد اما در عمل به دست تولیدکننده و مصرف‌کننده نرسیده و به دلال می‌رسید که این اشتباهات نباید تکرار شوند.
وی در خصوص عدم توانایی دولت در کنترل قیمت‌ها، اظهار داشت: نظارت در بازار، هوشمند و متناسب با سامانه نبوده و این فقط مربوط به دولت کنونی نیست.
طاهری خاطرنشان کرد: نظارت بر بازار متناسب با چند کارمند و استفاده از ظرفیت بسیج است در حالی که سامانه جامع انبارها و سامانه جامع تجارت و سامانه نظارت هوشمند باید فعال شوند وگرنه خطاهای نظارت دستی و سنتی، زیاد است و تاثیری ندارد و متاسفانه کم به این موضوع پرداخته شده و نظارت‌ها باید بر اساس سامانه‌های هوشمند باشد یعنی باید حمل بار، موجودی انبار، تولید، واردات از مرز ورودی تا جایی که کشاورز، تولید کرده و به دست مصرف‌کننده می‌رسد باید کنترل شود.
وی تصریح کرد: بازار باید با چشم باز، مدیریت شود اما اکنون با چشم بسته است و این فایده نمی‌کند.
نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی در خصوص اظهارات رئیس‌جمهوری مبنی بر خلاء وزارت بازرگانی در توزع اقلام اساسی، گفت: این موضوع را قوبل ندارم.
وی اظهار داشت: امور بازرگانی چه به صورت یک وزارتخانه و چه به صورت معاونت در یک وزارت دیگر باشد، همان کار را انجام می‌دهد و در نهایت، بهانه‌ای بیش نیست.
طاهری ابراز کرد: ممکن است وزارت بازرگانی ایجاد شود، شرایط بدتر از این هم شود و بودن یا نبودن وزارت بازرگانی، ربطی به کنترل بازار ندارد.// آ
انتهای خبر/