سونامی مصرف کودهای شیمیایی سلامت مردم زنجان را تهدید می‌کند/ جای محصولات ارگانیک در سبد غذایی زنجانیها خالی است

به گزارش موج رسا; امنیت و سلامت غذایی جامعه از جمله موارد مهمی است که باید مورد توجه جدی مسئولان ذیربط قرار گیرد اما متاسفانه قیمت ارزان، کاربرد سهل و آسان کود شیمیایی در اراضی و در نتیجه درآمد کاذب کوتاه مدت برای کشاورزان به عنوان تولیدکنندگان اصلی سبب شده تا برخی از آنان به منظور افزایش میزان درآمد خود در مصرف این کودها زیاده‌روی کرده و در کنار افت کیفیت منابع خاکی، آلودگی آبهای سطحی و کشاورزی، سلامتی محیط زیست و جانوران و انسانها را به خطر بیاندازند.

نگهداری از خاک یکی از موثرترین روش برای رشد کشاورزی و تامین غذای مورد نیاز بوده که تحقق این امر به کاهش مصرف کودهای شیمیایی امکان‌‌پذیر است.

کودها و سموم شیمیایی اهمیت زیادی در ازدیاد محصول و تقویت حاصلخیزی خاکها دارند اما سبب آلودگی محیط زیست نیز می‌شوند که این مسئله پیامدهای بسیار مضری را در آینده‌ای نه چندان دور به وجود می‌آورد.

براساس اظهار نظر کارشناسان میزان استفاده از کودهای شیمیایی در برخی از اراضی کشاورزی استان و به ویژه طارم روند افزایش دارد به طوری که در صورت عدم ورود دستگاههای متولی به این موضوع وضعیت ناگواری را در مباحث مربوط به تولید و از همه مهمتر سلامت افراد جامعه در آینده مشاهده خواهیم کرد.

مسئولان جهاد کشاورزی نیز از برگزاری کلاسهای آموزشی خبر می‌دهند و معتقدند میزان مصرف کود‌های شیمیایی با برگزاری کلاس‌های آموزشی به کشاورزان کنترل می‌شود.

امروز مصرف کودهای شیمیایی به گونه‌ای شده است که در برخی از مناطق تقریبا می‌توان گفت دیگر اجتناب ناپذیر بوده و کشاورزان نیز کاملا وابسته به کودهای شیمیایی شدند و اگر مصرف کودهای شیمیایی در استان به طور کامل قطع شود بخش کشاورزی استان فلج می‌شود.

کمتر کشاورزی پیدا می‌شود که به مصرف کودهای ارگانیک و افزایش تولید با بهره‌وری بالا معتقد باشد و این نشان می‌دهد که در زمینه استفاده از کودهای ارگانیک هیچ اقدامی انجام نشده است.

شهرستان طارم که قطب کشاورزی استان زنجان بوده علاوه بر تولید محصولات کشاورزی مورد نیاز داخلی به خارج از استان نیز صادر می‌شود و در این شهرستان نیز تولید محصولات کشاورزی بدون کود تقریبا ناممکن است.

یک شهروند طارمی درباره تولید محصولات کشاورزی در این شهرستان می‌گوید کشاورزان در این شهرستان برای تولید محصولات کشاورزی کاملا وابسته به کودهای شیمیایی و سم‌های کشاورزی شدند و اگر کود شیمیایی در بین کشاورزان این منطقه توزیع نشود کار کشاورزان مشکل خواهد بود.

وی در مورد استفاده کشاورزان از کودهای حیوانی در تولید محصولات گفت: کمتر کشاورزی وجود دارد که در زمین‌ها خود از کودهای حیوانی استفاده کند و تقریبا استفاده از کودهای شیمیایی در این شهرستان نهادینه شده است.

استفاده از کودهای ارگانیک که در حال حاضر در بخش کشاورزی ما کمرنگ بوده می‌تواند جایگزین خوبی در تولید محصولات باشد.

*استفاده از کودهای ارگانیک سبب کاهش هزینه‌ها می شود

عباس حسنلو کشاورز نمونه ملی اهل شهرستان ایجرود متولد سال 1357 با تحصیلات لیسانس توانسته است بیش از 7 تن در هکتار محصول حبوبات آبی ارگانیک تولید کند.

وی محصولات خود را با استفاده از کود‌های ارگانیک تولید کرده است می‌گوید این امکان وجود دارد که بدونه استفاده از کودهای شیمیایی محصولات کشاورزی با بهره‌وری بالا تولید کرد.

این کشاورزی نمونه زنجانی با اشاره به اینکه جهاد کشاورزی در بحث کودهای ارگانیک وارد نشده است افزود: برای استفاده از کودهای ارگانیک باید کشاورز به صورت آزاد تهیه کند.

وی با بیان اینکه کودهای ارگانیک را خودم درست می‌کنم و با اینکارم نشان دادم که این کار شدنی است افزود: استفاده از کودهای شیمایی در مزارع کشاورزی را می‌توان به مرور زمان به کودهای ارگانیک تبدیل کرد.

حسنلو با اشاره به اینکه در حال حاضر 70 درصد از اراضی کشاورزی ما به صورت اجاره‌ای است افزود: کسانیکه زمین کشاورزی اجاره می‌کند تنها فکرش تولید انبوه است و به از بین رفتن خاک توجهی ندارد و تا می‌تواند از کودهای شیمایی در محصولات خود استفاده می‌کند و در نهایت محصول ناسالمی را به بازار مصرف عرضه می‌کند.

وی افزود: آلودگی‌های زیست محیطی برای این نوع از کشاورزان مهم نیست که با استفاده بیش از حد از کودهای شیمایی چه بلایی به سر زیست محیط خواهد آمد.

کشاورزی نمونه ملی افزود: استفاده از کودهای ارگانیک سبب کاهش هزینه‌ها در تولید محصولات می‌شود و همچنین هیچ گونه مخاطرات زیست محیطی نخواهد داشت و عملکرد بالایی نیز در سال‌های آینده دارد و این نیز به شرط استمرار در استفاده از کودهای ارگانیک در زمین کشاورزی بوده است.

وی افزود: استفاده از کودهای ارگانیک در تولید محصول با بهره‌وری بالا شدنی است و باید کشاورزان به این باور برسند که می‌توان محصولات زیادی بدون کود شیمیایی نیز تولید کرد.

حسنلو با بیان اینکه واحد ترویج کشاورزی می‌تواند به افزایش استفاده از کودهای ارگانیک در بین کشاورزان کمک کند گفت: باید جهاد کشاورزی خود به ترویج این امر در بین کشاورزان بپردازد.

وی افزود: کشاورزانی که در منطقه ما فعال هستند به این امر رسیدند که می‌توانند با کودهای ارگانیک نیز محصول تولید کرد.

کشاورزی زنجانی خاطر نشان کرد: کشاورزان بیشتر به دلیل ضررهای اقتصادی خود ریسک استفاده از کودهای ارگانیک را نمی‌پذیرند و برخی‌ها نیز به دلیل نداشتن دانش استفاده از کود ارگانیک را اصلا قبول ندارند.

وی افزود: امروز اعتماد نیز در بین مردم از بین رفته و اگر کسی هم واقعا در تولید محصولات خود از کودهای ارگانیک استفاده کند و در فروش محصولات خود ارگانیکی بودن محصولش را مطرح کند مردم باور نخواهند کرد.

حسنلو خاطر نشان کرد: در این رابطه نیز اعتماد عمومی از بین رفته است و اگر ارگان‌های زیربط وارد عمل شوند تا برخی از افراد که محصولات خود را بنام ارگانیک در بازار عرضه می‌کند جلوگیری شود شاید این اعتماد در بین مردم ایجاد شود.

استفاده بیش از حد سموم و کود‌های شیمیایی برای تولید محصول بیشتر در حالی در مزارع و باغات استان زنجان گسترش یافته که بقایای سموم و کود‌های شیمیایی در محصولات کشاورزی باعث بروز بیماری‌های خطرناک و شیوع سرطان‌های مختلف می‌شود.

این معضل در حالی رو به افزایش بوده که بسیاری از کارشناسان و مردم معتقدند بر نحوه میزان استفاده از این سموم در مزارع کشاورزی نظارتی انجام نمی‌شود.

*استفاده از کودهای شیمیایی معضل امروز بخش کشاورزی

مرتضی یک شهروند زنجانی در مورد استفاده از کودهای شیمیایی در تولید محصولات کشاورزی را یک معضل بزرگ جامعه امروز عنوان کرد و افزود: باید جهاد کشاورزی به این موضوع توجه کرده و برای کنترل استفاده از کودهای شیمیایی در مزارع استان وارد عمل شود.

وی جایگزین کردن کودهای ارگانیک را یکی راهکار مهم در تولید محصولات کشاورزی دانست و گفت: این کار می‌تواند محیط زیست و سلامت جامعه را تضمین کند.

این شهروند زنجانی با اشاره به اینکه امنیت غذایی و ورزش دو مقوله مهم در تامین سلامت جامعه هستند افزود: امروز در جامعه ما نه امنیت غذایی وجود دارد و نه ورزش. این دو مقوله مهم به فراموشی سپرده شده است.

وی افزود: امروز جای تعجب ندارد که همه مطب‌های و بیمارستان‌های ما مملو از بیماران هستند. چرا که مقوله امنیت غذایی به فراموشی سپرده شده و هر کشاورزی تنها به فکر تولید محصول خود به هر نحوی بوده است.

مرتضی عدم نظارت به عرضه محصولات کشاورزی در بازار در مورد اینکه این محصول چگونه تولید شده و چه میزان کود شیمایی در تولید محصول استفاده شده وجود ندارد افزود: تنها جهاد کشاورزی است باید با تغییر رویکرد خود در تامین کودشیمیایی مورد نیاز کشاورزان می‌تواند جلو این کار را بگیرد.

وی افزود: امروز هر غذایی که میخوریم قطعا در آن یک مشکلی وجود دارد و الان نیز حتی نان خالی نیز مصرف کنیم حاوی جوش شیرین و یا حتی جوهر قند است.

یکی دیگر از شهروند زنجانی به نام مهدی که نزدیک به 60 سال سن دارد می‌گوید امروز همه غذاهایمان صنعتی شده و هر چیزی که در زندگی روزمره‌مان مصرف می‌شود برای سلامت مضرر است افزود: الان می‌گویند در نانوایی‌ها اصلا از جوش شیرین استفاده نمی‌شود ولی من بارها استفاده از جوش شیرین در نانوایی‌ها را دیده‌ام.

وی در مورد استفاده از کودهای شیمایی در تولید محصولات کشاورزی گفت: امروز سیب زمینی که مصرف می‌کنیم اصلا طبیعی نبوده و در تولید آن از کود شیمیایی استفاده شده است.

وی می گوید سیب زمینی که الان مصرف می‌کنیم سیب زمینی‌های 30 سال گذشته نیست و الان کاملا غیر طبیعی بوده و استفاده از کودشیمایی در طعم و اندازه و رنگ سیب زمینی کاملا قابل مشاهده است گفت: این که چرا جامعه ما این گونه شده است جای سوال دارد.

رسول یک دانشجوی زنجانی در مورد افزایش مصرف کودهای شیمایی در تولید محصولات کشاورزی افزود: استفاده از کودشیمیایی قطعا افزایش یافته و این امر همچنان روند صعودی دارد.

وی افزود: استفاده از کودهایی شیمیایی در صادرات محصولات کشاورزی نیز تاثیر دارد و همین موضوع باعث برگرداندن محصولات کشاورزی صادر شده از ایران شد و این موضوع سبب از بین رفتن اعتماد بازار جهانی نسبت به ایران می‌شود و این خود ضربه مهلکی می‌تواند به بازار فروش محصولات کشاورزی وارد کند.

این دانشجوی زنجانی افزود: علاوه بر این کودهایی که در زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شود سلامت جامعه را به خطر می‌اندازد و باید بخش سلامت نیز در این رابطه وارد عمل شده و محصولات تولیدی مورد آزمایش قرار گیرد.

وی خاطر نشان کرد: تنها راه جلوگیری از استفاده کودهای شیمایی به جای توزیع کودهای شیمایی از کودهای ارگانیک استفاده شود.

*استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی سلامت جامعه را به مخاطره می‌اندازد

علی اسدی رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان زنجان نیز با اشاره به افزایش استفاده از کودهای شیمایی گفت: استفاده از کودهای شیمیایی به مرور زمان باعث آلودگی خاک و آب شده و مصرف بی رویه از کودهای شیمیایی آبهای زیرزمینی را نیز آلوده می کند.

وی گفت: بسیاری از کودهای شیمیایی حاوی کادمیوم هستند و استفاده از این کودها به مرور زمان سبب افزایش کادمیوم در خاک که از فلزات سنگین بوده افزایش می‌یابد.

رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان زنجان در مورد ریختن کودشیمیایی در داخل چاههای آب نیز گفت: چنین مواردی مشاهده نشده ولی اگر این اقدام انجام شود قطعا برای آبهای زیر زمینی خطرناک بوده و باید برخورد لازم انجام شود.

وی افزود: به دلیل ارائه یارانه که توسط دولت به کشاورزان در سالهای گذشته ارائه شد به نظر می‌رسد مصرف کودهای شیمیایی نیز بی‌رویه بوده است.

اسدی افزود: اگر این امکان وجود داشته باشد به جای استفاده از کودهای شیمیایی در بین کودهای ارگانیک توزیع شود هم در تولید محصول موثر بوده و هم آسیبی به محیط زیست وارد نمی‌شود.

وی با اشاره به اینکه اگر مصرف کودهای شیمایی زیاد باشد به ویژه کودهای نیتراته، ازت باقی مانده در محصولات تولیدی به ویژه محصولاتی که مصرف آنها در بازار زیاد است مانند سیب زمینی که ترکیبات نیتراته با این روش وارد مصرف غذایی شده و به دلیل سرطان زایی بالا این ترکیبات سلامت جامعه را به مخاطره می اندازد.

*افزایش 10 درصدی توزیع کودهای شیمیایی بهاره در استان زنجان

حسین عامری مدیر زراعت استان زنجان نیز از افزایش 10 درصدی مصرف کود‌های شیمیایی بهاره در زنجان خبرداد و افزود: نسبت به سال گذشته در توزیع کود شیمیایی در سطح استان زنجان ۱۰ درصد افزایش توزیع داشتیم.

وی از توزیع۲۸ هزار تن کود شیمیایی بهاره در استان زنجان خبرداد و افزود: 26 هزار تن  از این کود‌ها ازته و کود اوره٬ هزار و 300 تن کود فسفات و 350 تن کود پتاسیم در بین کشاورزان توزیع شد.

وی با اشاره به بیشترین نوع مصرف کود‌های شیمیایی در استان زنجان افزود: بیشترین نوع مصرف کود‌های شیمیایی کود ازته و اوره است و کشاورزان برای دریافت کود به عوامل توزیع مراجعه کرده و کود را دریافت می‌کنند.

عامری افزود: لیستی که برای دریافت کود در اختیار مراکز توزیع استان قرار می‌گیرد با توجه به سطح کشت و زیر کشتی که کشاورزان دارند میزان مصرف آنان به راحتی در اختیارشان قرار می‌گیرد و هیچ مشکلی از نظر تامین کود در استان نداریم.

وی با اشاره به میزان مصرف در هکتار کشاورزان از کود‌های شیمیایی گفت: میزان مصرف در هکتار برای کشاورزان توضیح داده شده و توصیه‌های لازم ارائه می‌شود.

وی همچنین در مورد حرف و حدیث‌هایی از ریختن کودهای شیمیایی در داخل چاه‌ها که امروز در بین مردم زنجان وجود دارد گفت: به کشاورزان تاکید می‌شود از این روش برای آبیاری خود استفاده نکنند و اگر مشاهده شود برخورد می‌شود و تا به امروز نیز هیچ گزارشی در این خصوص نشده است.

*تاکید امام جمعه زنجان بر افزایش مصرف کودهای شیمیایی در استان زنجان

امام جمعه زنجان نیز در مورد استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی در استان زنجان گفته است: هم اکنون یکی از تهدیدهای موجود استفاده بیش از حد از کود و سمی است که علاوه بر از بین بردن کیفیت خاک سفره‌های زیر زمینی را هم آلوده می‌کند.

حجت الاسلام خاتمی تاکید کرده است متاسفانه در این استان برخی مناطق زمین های کشاورزی را به کشاورزان دیگر استانها اجاره می‌دهند و آنان هم برای استفاده از نیروی کار کمتر اقدام به تخلیه سم و کود درون چاه‌های آب می‌کنند.

با اجرای طرح تحول سلامت بیشتر بیماران مورد حمایت این طرح قرار گرفته و از هزینه های درمان آنها کاسته شدن اما همین بی توجهی ها به مصرف کودهای شیمیایی و عدم نظارت کافی در این خصوص سلامت مردم را تهدید و هزینه های مادی و معنوی بیماری را متوجه مردم و دولت می کند و از طرفی با توجه به بحث محصولات تراریخته نگرانیها در خصوص سالم بودن محصولات چند برابر شده است.

گزارش از عباسی