گرفتاری صنعت مس زنجان پس از احیا/ افزایش 35 درصدی قیمت مس در زنجان

به گزارش موج رسا; بعد از حدود 20 سال رکود مسگری در استان زنجان، نبض این صنعت از چند سال پیش در زنجان دوباره به تپش افتاده است و 450 هنرمند در این زمینه روزانه 4 تن شی و ظروف مسی تولید و به بازار عرضه می کنند .

در دهه 50 حدود 3 هزار مسگر در راسته مسگران زنجان فعال بود و کم تعداد مسگران فعال استان کاهش یافت بطوریکه در سال های اخیر کاهش تعداد مسگران استان به 16 نفر رسیده بود .

این صنعت که در سال 89 و 90 تنها 16 هنرمند پاره وقت داشت اکنون رتبه اول میزان تولید و فروش صنایع دستی زنجان را به خود اختصاص داده است .

 با ممنوعیت استفاده از طلا و نقره برای ساخت ظروف، روند استفاده از فلزاتی چون مس افزایش یافت. زیرا فلزی چکش خوار، شکل پذیر، با قابلیت تورق و مفتول شدن و اجرای تزئینات مختلفی چون مشبک کاری، قلمزنی، حکاکی، فلزکوبی، ترصیع و کنده کاری و ... ، است. در طول تاریخ درکنار دیگر کاربردهای مس از این فلز برای ضرب سکه نیز استفاده شده است.

اوج هنر فلزکاری دوره اسلامی مربوط به سلجوقیان است که در این دوره زنجان در کنار مراکزی چون خراسان، موصل، همدان قرار داشت.

در زمان حاضر خوشبختانه صنعت مس زنجان پس از یک رکود چند ساله دوباره احیاء شده است و مسگری های سنتی در کنار صنعتی شدن به این امر مشغول هستند.

ظروف مسی به عنوان ظرف های بهداشتی و همچنین حافظ آهن غذا و بسیاری از خصوصیات مثبت دیگر، باید مورد تبلیغ و توجه قرار گیرد.

شنیدن واژه ی مس و مسگری در دوران معاصر و اندکی قبل از این دوران، در اذهان عموم تداعی کننده شهر زنجان و بازار مسگران آن بوده است.

هنگامی که بشر بعد از سنگ و گل، برای رفع سایر نیازهای خود به فلز روی آورد، در بین فلزات، "مس" زودتر از دیگر فلزات بکار رفت چراکه این فلز بصورت خالص در طبیعت یافت می شد و استخراج و بهره برداری از آن ساده بود.

درخشش و جلای فلز مس خالص و رنگ جالب توجه سنگهای معدنی این فلز از دیگر علل کاربرد آن در طول اعصار گذشته بوده است

راسته بازار مسگرهای زنجان یکی از راسته های پر سرو صدا است از دور که نزدیک این راسته می شوی صدای چکش های مسگران به شدت حواست را متوجه آن می کند، صداهای منظم و بلندی که بر مس زده می شود تا آنچه استاد کار می خواهد بسازد، درست شود، تولید مس اگر چه چند سالی بود از رونق افتاده بود اما این روزها حال این صنعت در زنجان خوش است و برخی از استادکارانی که دست از کار کشیده بودند با رونق این صنعت بازهم فعالیت می کنند.

صدای آشنای چکش زدن راسته بازار مسگرهای زنجان را متفاوت کرده است و این راسته نقش عمده ای در تحقق اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل که به عنوان شعار سال از سوی مقام معظم رهبری تعیین شده است،دارد.

مسگران زنجانی با شعار "ما می توانیم" توانسته اند امروز مس زنجان را بیشتر از آنچه در گذشته مطرح بود جایگاه داده و موجب گسترش این صنعت در استان زنجان شوند، امروز جوانان زنجانی نیز علاقه مند به کار در این عرصه شده و به همراه استادکاران خود که عمدتا از آشنایان هستند مشغول فعالیت در این صنعت پر سرو صدا اما آتیه دار هستند.

ورود نسل های جوان جامعه به این صنعت می تواند جایگاه واقعی آن را در جهان رونق بخشد، مس زنجان مورد توجه گردشگران بوده و حتی هنرمندان کشور نیز علاقه مندان به خرید مس از زنجان هستند، بسیاری از میهمانان کشوری زنجان از بازار زنجان به ویژه راسته مسگرها بازدید و خرید می کنند.

صنعت مس زنجان به عنوان تولید داخلی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و می توان به راحتی از این تولید داخلی برای ظرفیت سازی در راستای اقتصاد مقاومتی استفاده کرد گر چه فاصله زیادی بین تولید تا صادرات و رونق کامل این صنعت در زنجان وجود دارد اما اهمیت دادن به تولید داخلی موجب شده تا حال و هوای راسته مسگرهای زنجان خوب باشد و صدای چکش استادکاران بیشتر از گذشته به گوش برسد.

اما از ابتدای سال جاری با بروز نوسانات شدید ارزی، قیمت مس نیز افزایش یافته و تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به دلیل افزایش قیمت، با مشکلاتی مواجه شده اند.

این صنعت که تازه به سال های رونق خود رسیده است با نوسانات ارزی دچار مشکلات عدیده ای شده است و فعالان این عرصه گله مندی هایی در این زمینه دارند.

مغانلو یکی از فعالان عرصه مس زنجان در گفت و گو با خبرنگار موج رسا، اظهار داشت: وضعیت صنعت مس در سال جاری مطلوب نیست و بسیاری از فعالان این عرصه کارگاه های خود را جمع کرده و برخی ها تعدیل نیروی دارند.

وی نوسانات بازار را موجب افزایش قیمت مس عنوان کرد و گفت: به همین دلیل فعالیت در این عرصه برای تولید کننده سودی ندارد.

این فعال عرصه مس خاطرنشان کرد:  در حال حاضر 50 درصد کارگاه های این صنعت تعطیل شده و 50 درصد بقیه به زور خود را با شرایط وقف می دهند.

مغانلو با اشاره به افزایش 35 درصدی قیمت مس در کشور، بیان داشت: نوسانات ارزی موجب چنین گرانی در این صنعت شده است.

وی گفت: در حالی که مس در ایران تولید می شود اما قیمت آن با قیمت جهانی تعیین می شود  تاجایی که قیمت آن به بیش از 7 هزار دلار در هر تن هم رسیده است.

این فعال عرصه مس با بیان اینکه قیمت گرده و ورقه مسی در اوج قیمت است و با بالاترین قیمت خریداری می کنیم،ادامه داد: حمایت های لازم از این صنعت نمی شود و نامه هایی که از دو سال پیش برای مسئولان نوشته ایم موجود است، اما هیچ حمایتی نشده است.

وی با اشاره به حضور این گروه صنعتی در یکی از نمایشگاه ها خارج از کشور،گفت: قرار بود بخشی از هزینه را تقبل کنند اما متاسفانه هیچ حمایتی نشد.

مغانلو ارائه تسهیلات با درصد پایین را یکی دیگر از وعده های مسئولان به این گروه صنعتی عنوان کرد و گفت: حتی به اخذ تسهیلات نیز راضی شدیم که آنهم ابتر باقی ماند.

"محمد رضا جرجیسی" نائب رئیس اتحادیه چاقو فروشان و چاقو سازان استان زنجان در این زمینه با اشاره به نوسانات ارزی پیش آمده در کشور، اظهار داشت:قیمت صنایع مس با نوسانات جهانی دلار تعیین می شود.

وی با بیان اینکه در حال حاضر قیمت مس در زنجان افزایش یافته است، افزود: به دلیل افزایش قیمت جهانی مس، این کالای ایرانی نیز با افزایش قیمت مواجه بوده است.

این مسئول خاطرنشان کرد: در شش ماهه اول سال جاری نرخ مس طبق نوسانات ارائه می شود.

نائب رئیس اتحادیه چاقو فروشان و چاقو سازان استان زنجان با بیان اینکه در حال حاضر ما به صورت رندمی بازار را رصد می کنیم، افزود: برخی از واحدها افزایش بیشتری داشته و برخی نیز با قیمت کمتری ارائه می کنند.

جرجیسی بیان داشت: در حال حاضر گرده مس خام در بازار با قیمت های متفاوت 46 و 500 و 43 و 48 هزار تومان ارائه می شود.

وی با بیان اینکه عدم نظارت بر بازار موجب تغییر قیمت از کارگاهی به کارگاه دیگر شده است، گفت: باید نظارت بر قیمت های ارائه شده انجام شود.

گفتنی است،قدمت استفاده از مس بر اساس مدارک و شواهد باستانشناسی به 9500 ق.م می رسد و تا قبل از هزاره 5 ق.م(کشف ذوب مس) به صورت خالص بکار رفته و از شیوه چکش کاری سرد برای شکل دادن به آن استفاده می شده است.

 امروزه با استناد به مدارک غیرقابل انکار که از گوشه کنار ایران یافت شده است،می توان شمال و مرکز ایران را جزء  قدیمی ترین مراکز فلزکاری جهان و نیز فلزکاران ایران از پیشگامان کشف ذوب مس در جهان باستان دانست که فراوانی معادن مس در ایران، مؤید این نکته است.

با توجه به کشف کوره ذوب مس در سگز آباد قزوین واقع در "تپه قبرستان" ، توسط "دکتر مجدزاده"  و نزدیک بودن این منطقه از لحاظ جغرافیایی به زنجان، که احتمالاً اولین کوره ذوب مس است و نیز وجود معادن بزرگ مس در منطقه نظیر معدن مس "رشید آباد" می توان به قدمت استفاده از این فلز در زنجان پی برد.

 با ممنوعیت استفاده از طلا و نقره برای ساخت ظروف، روند استفاده از فلزاتی چون مس افزایش یافت. زیرا فلزی چکش خوار، شکل پذیر، با قابلیت تورق و مفتول شدن و اجرای تزئینات مختلفی چون مشبک کاری، قلمزنی، حکاکی، فلزکوبی، ترصیع و کنده کاری و ... ، است. در طول تاریخ درکنار دیگر کاربردهای مس از این فلز برای ضرب سکه نیز استفاده شده است.

اوج هنر فلزکاری دوره اسلامی مربوط به سلجوقیان است که در این دوره زنجان در کنار مراکزی چون خراسان، موصل، همدان قرار داشت.//ن