موزه شهدای زنجان گنجینه غنی از یادگارهای دفاع مقدس

به گزارش موج رسا;  زندگی روزمره هر روز با شلوغی و ازدحامی شروع می‌شود و بدنبال تامین نیازها و خواسته‌هایمان در ازدحام مردم شهر کوچه و بازار جاری می‌شویم و با رد شدن از هرکوچه و خیابان این شهر نشانی از مردمانی را می‌بینی که روزگاری نه چندان دور در این کوچه‌ها قدم برداشته و زندگی کرده‌اند.

هر کوچه و خیابان نشانی از این بزرگمردان دارد و پشت هر اسم و نام کوچه‌های شهر نام بزرگمردانی است که با جان خود آبروی محله بوده اند.

بزرگ مردمانی که در روزگاری که دشمن با تمام قوا به کشور هجوم آورد زندگی در این کوچه‌ها و خیابان‌ها برایشان تنگ آمد و زندگی را در جبهه‌ها دیدند و زندگی‌شان و هستی شان در جبهه‌ها خلاصه شد.

در این روزگار که غرق در تکنولوژی شده‌ایم و دنیای مجازی بخشی از زندگی ما را به خود مشغول کرده است گذر از یادگاری‎های این عزیزان ما را به مجازی از بهشت می برد که شاید هیچ دنیایی قادر به ثبت آن نباشد.  

در این بین نسل‌های جوان ما که عطر حضور شهیدان را حس نکرده‌اند و شاید حتی نامی از این عزیزان را نشنیده باشند تشنه دریافت معارف نابی هستند که می توان در تک تک آثار این مجموعه آنها را دید و حضور جوانان و دانش‌آموزان در این موزه بیشتر به چشم دیده می‌شود.

مسئول موزه حضور دانش آموزان و جوانان را در این موزه بسیار پررنگ می‌داند و می‌گوید: این موزه در مناسبتهای مختلف شاهد حضور نسل سومی ها وچهارمی ها در خود است و خوشبختانه استقبالشان هم بسیار خوب است و اینکه این نسل در یک موزه تمامی آنچه را که در طول دوران انقلاب اتفاق افتاده است برای بسیاری از آنان جالب است.

در گوشه‌ای از شهر ما با گذر از بافت تاریخی و قدیمی شهر در محله معروف به "غربیه بالا " گنجینه‌ای از یاد و خاطره شهدا نهفته است که یادگارهای ارزشمندی از شهدای دوران دفاع مقدس را در خود جای داده است.

خاطرات رشادتها و فداکاری‌های اینها شناسنامه‌ای از تاریخ ماست که اگر حفظ نشوند از حافظه‌ها و اذهان پاک می‌شوند و این شناسنامه و هویت ما در قلب موزه شهدای زنجان نهفته شده است محلی که امروز گنجینه ای از دل‌نوشته‌ها، مکتوبات و حتی روایات شفاهی فرهنگ کشور را در خود جای داده است.

 موزه ها یکی از مکان‌هایی است که بشر برای حفظ دستاوردها و داشته‌های فرهنگی خود از آن استفاده می‌کند و در واقع موزه به حفظ شناسنامه بشر و تقویت ارزش‌های فرهنگی دینی و تاریخی یک کشور کمک می‌کند.

موزه شهدای زنجان یکی از موزه‌های فرهنگی و تاریخی شهر زنجان است که زیر نظر بنیاد شهید استان در سال ۱۳۷۸ ایجاد شده و شناسنامه‌ای از هویت تاریخی و معنوی این مرز و بوم را به بهترین شکل ممکن حفظ کرده و خود را متعهد به روایتگری برهه ای ازتاریخ کشور می داند.

* ساختمان موزه شهدا از بناهای اواخر دوران قاجار است که به ثبت آثار ملی کشور رسیده است

ساختمان این موزه در بنای توفیقی است که از شمال غرب نزدیک به دروازه رشت و از جنوب نزدیک به دروازه قزوین است که از بناهای اواخر دوران قاجار و اوایل پهلوی بوده و به ثبت آثار ملی کشور رسیده است.
ایجاد این مجموعه در بنای توفیقی که از نقطه نظر سبک معماری از الگوی تقارن و رایج در اواخر قاجار و اوایل پهلوی است سبب همراهی بیشتر این فضا با بافتت تاریخی شده و به دور از ازدحام و هیاهوی شهرنشینان مکانی آرام را برای تفکر گذر تاریخ فراهم کرده است.

علاوه بر بافت تاریخی ساختمان موزه آثار ارزشمند بسیاری از شهدای استان در این مکان گردآوری و نگهداری شده است که شامل چفیه، لباس، پوتین، پلاک، کتاب، دفتر و ده‌ها مورد دیگر است که هر یک سرگذشت و شاید بتوان گفت سبک زندگی نسلی را بیان می‌کنند.

موزه شهدای زنجان در دو بخش مجزا شکل گرفته است که در بخشی از این مجموعه آثار و اسناد و فیلم‌های تهیه شده از خانواده‌های شهدا توسط بنیاد تهیه و در مخزنها نگهداری می‌شود.

در این بخش علاوه بر فیلمها و آثار به جام مانده از شهدا مانند دفترچه یادداشت، وسایل شخصی و لباس شهدا که برای جلوگیری از پوسیدگی گند‌زدایی شده است نگهداری می‌‌شود.

درقسمت مجزایی از این ساختمان تاریخی بخشی از آثار و  لباس‌ها، وصیت‌نامه‌‌ها و عکس‌های شهدا به نمایش درآمده است.

* موزه شهدا بانک اطلاعاتی از تاریخ انقلاب و جنگ

علی کاظمی مدیر کل بنیاد شهید و امور ایثارگران آثار جمع اوری شده در این موزه را بانک اطلاعاتی از تاریخ انقلاب و جنگ هشت ساله ایران می‌داند و بیان می‌کند : آثار بسیاری در این مجموعه وجود دارد که به علت محدودیت فضایی که با آن مواجه هستیم امکان ارائه همه آنها برای بازدیدکنندگان وجود ندارد و تنها بخشی از این آثار در این موزه در معرض دید قرار گرفته است و بخشی از این آثار نیز در هنگام برگزاری نمایشگاه‌ها در اختیار دستگاه‌ها و مدارس قرار می‌گیرد.

از دیگر بخش های موزه آثار شهدای زنجان اختصاص فضایی به عنوان کتابخانه موزه و مکان برگزاری نشستها در این مجموعه ارزشمند است

یکی از کارهای خوب در این موزه ثبت نظرات بازدیدگنندگان ازاین موزه فرهنگی و تاریخی است که  ورق زدن و خواندن این نوشته‌ها می تواند انعکاسی از عمق دلبستگی و اعتقاد و باور قلبی بازدید کنندگان را به شهدا نشان می دهد.

توجه به فرهنگ سازی و آشناسازی مردم با این موزه کار ضروری به نظر می رسد که کمتر در مورد آن انجام شده است و در این راستا می توان حتی با تهیه کتابچه‌ای کوچک از شهدای شاخص استان آنرا در اختیار بازدیدکنندگان موزه قرار داد.

عدم اطلاع رسانی در مورد این موزه علتی است که میزان بازدیدکنندگان را در مقایسه با سایر موزه‌های استان کاهش داده است که در این راستا  می‌توان در معرفی آثار و جاذبه‌های شهر زنجان این مجموعه را نیز گنجاند تا علاوه بر آشنایی شهروندان استان سبب حضور مسافران شد تا در کنار موزه‌هایی همچون رختشویخانه، مردان نمکی در اعتلای فرهنگ و ایثار هموطنان گام برداشت و انهم در مکانی ارزشمند همچون موزهی شهدای زنجان

*ارائه بروشور‌های راهنمای گردشگری در رابطه با موزه شهدای زنجان

 کاظمی نیز این موضوع را تاکید کرده و می‌گوید : این موزه می‌تواند نقش بسزایی در ارائه تاریخ ایثار و شهادت داشته باشد اما کمتر مورد توجه مردم و مسافران قرار گرفته است که می‌توان با نصب علائم راهنمایی و نیز ارائه بروشور‌های راهنمای گردشگری این اطلاع رسانی را با همکاری اداره گردشگری و میراث فرهنگی استان انجام داد.

محدودیت فضای مجموعه سبب شده است که بسیاری از این آثار در اتاقی که به عنوان مخزن تعریف شده خاک بخورد که راهکار آن انتقال این موزه به فضایی بزرگتر است که بر اساس اظهارات مدیر کل بنیاد شهید استان زنجان با ایجاد باغ موزه شهدا در زنجان این موضوع محقق می‎شود.

وی تاکید دارد: طرحی‌ برای ایجاد باغ موزه دفاع مقدس در استان در نظر گرفته شده است اما در کنار ایجاد باغ موزه می توان نمایشگاهی دائمی نیز از آثار شهدا را در طرح سبزه میدان که به عنوان یک طرح و پروژه برزگ شهری تعریف شده است، گنجاند.

ارائه بروشوری از زندگی نامه شهدای شاخص استان برای مراجعه کنندگان و بویژه دانش آموزانی که در این مرکز حضور می‌یابند و ایجاد فضایی برای مخاطبان جوان می‌تواند نقش موثری در کیفیت بخشی این موزه داشته باشد که امیدواریم در آستانه سال جدید شاهد این اقدامات در این موزه ارزشمند استان باشیم./ک