شکوفایی صنعت ماهی‌پروری ماهنشان در انتظار صنایع تبدیلی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ شهرستان ماهنشان با وجود همجواری با رودخانه خروشان قزل‌اوزون و شرایط آب و هوایی مناسب، به یک مرکز بالقوه برای توسعه مزارع پرورش ماهی تبدیل شده است.
بیشتر بخوانید
این مزارع نه تنها باعث رونق اقتصادی منطقه شده‌اند، بلکه بستر اشتغال برای تعداد قابل‌توجهی از ساکنان شهرستان را نیز فراهم کرده‌اند.
ظرفیت‌های ماهنشان کاملاً شکوفا نشده است
با این حال، علی‌رغم وجود چنین پتانسیل‌های فراوان، هنوز این ظرفیت‌ها به‌طور کامل در ماهنشان شکوفا نشده و تحقیقات کافی برای بهره‌برداری از آن‌ها انجام نشده است.
ستون فقرات اقتصادی شهرستان ماهنشان، مزارع پرورش ماهی هستند اما صنایع تبدیلی و تولیدی مرتبط با این حوزه در شهرستان به شدت ضعیف و محدود است.
در حال حاضر تنها چند واحد صنعتی فعال و نیمه‌فعال در این زمینه فعالیت می‌کنند که قادر به پاسخگویی به حجم تولید ماهی در منطقه نیستند.
این شکاف در صنایع تبدیلی باعث شده است که ماهی ماهنشان هنوز به‌عنوان یک برند معتبر شناخته نشود و نتواند در سطح استان‌های دیگر و حتی در مقیاس ملی و بین‌المللی به‌عنوان نمادی از این شهرستان مطرح شود.
توسعه صنایع تبدیلی زمینه‌ساز اشتغال
از سوی دیگر، توسعه صنایع تبدیلی مرتبط با پرورش ماهی در ماهنشان می‌تواند به افزایش ارزش‌افزوده و زمینه‌سازی برای اشتغال بیشتر کمک کند.
تولید محصولاتی مانند ماهی دودی، ماهی شور، فیله ماهی، کنسرو ماهی و سایر فرآورده‌های دریایی علاوه بر افزایش درآمد تولیدکنندگان، می‌تواند باعث معرفی ماهنشان به‌عنوان قطب تولید ماهی با کیفیت در کشور شود.
برای تحقق شعار سال، که بر سرمایه‌گذاری برای تولید تأکید دارد، در حوزه پرورش ماهی ماهنشان، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اقداماتی فوری هستیم.
به‌طور خاص، تسهیل سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی از طریق ارائه تسهیلات مالی کم‌بهره و معافیت‌های مالیاتی می‌تواند سرمایه‌گذاران را به ایجاد واحدهای فرآوری و بسته‌بندی ماهی در ماهنشان ترغیب کند.
بازاریابی و برندسازی مورد توجه قرار گیرد
علاوه بر این، باید از واحدهای تولیدی موجود حمایت‌های مالی و فنی به عمل آورد. اعطای مشاوره‌های تخصصی، آموزش نیروی انسانی و کمک به بهبود بازاریابی محصولات می‌تواند به توسعه این واحدها کمک شایانی کند.
ایجاد خوشه صنعتی پرورش ماهی نیز می‌تواند ارتباطات بین تولیدکنندگان، فرآوری‌کنندگان و سایر فعالان این حوزه را تقویت و زمینه هم‌افزایی و تبادل تجربیات را فراهم کند.
بازاریابی و برندسازی نیز از دیگر نکات مهمی هستند که باید به آن‌ها توجه شود، برای معرفی ماهی ماهنشان به‌عنوان یک برند معتبر، باید برنامه‌ریزی دقیقی در سطح بازاریابی و تبلیغات صورت گیرد.
شرکت در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی، ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه محصولات در کنار استفاده از ظرفیت‌های فضای مجازی، می‌تواند به افزایش شناخت و فروش محصولات این شهرستان کمک کند.
همچنین، توجه به کیفیت محصولات تولیدی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در بازار محسوب می‌شود.
نظارت دقیق بر فرآیند تولید، استفاده از مواد اولیه مرغوب و رعایت استانداردهای بهداشتی و کیفیت می‌تواند به ایجاد اعتماد در مصرف‌کنندگان و جایگاه مناسب‌تری برای محصولات ماهی ماهنشان کمک کند.
با توجه به ظرفیت‌های ویژه شهرستان ماهنشان در زمینه پرورش ماهی، سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی مرتبط با آن می‌تواند سبب تحولی اساسی در اقتصاد این منطقه شده و زمینه رونق اقتصادی و اشتغال گسترده‌تری را فراهم آورد.
تحقق این اهداف نیازمند همکاری و عزم جدی مسئولان، مشارکت فعال بخش خصوصی و تلاش همه جانبه اهالی شهرستان است.
کمبود صنایع تبدیلی منجر به خام‌فروشی می‌شود
محمدحسین عجملو، پرورش‌دهنده نمونه ماهی سردآبی در استان زنجان، در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا، بر نقش حیاتی صنایع تبدیلی و بسته‌بندی در توسعه صنعت پرورش ماهی شهرستان ماهنشان تاکید کرد.
وی با اشاره به اینکه کمبود این صنایع که منجر به خام‌فروشی محصولات تولیدی می‌شود، اظهار داشت: اگر یک تن ماهی فرآوری و به مشتقات مختلف تبدیل شود، با قیمت چند برابر به فروش خواهد رسید در حالی که ماهی خام با قیمت بسیار پایین‌تری خریداری می‌شود.
پرورش‌دهنده نمونه ماهی سردآبی یادآور شد: حتی پاک‌سازی ماهی که در حال حاضر در شهرستان انجام می‌شود، اگر به‌طور کامل فرآوری شود، ماهی‌های تولیدی با قیمتی بسیار بیشتر به فروش خواهند رفت و وضعیت از نظر صرفه اقتصادی بهبود خواهد یافت.
وی با تاکید بر اینکه در برخی موارد، مجتمع‌ها و مصرف‌کنندگان، ماهی را به صورت آماده، پاک‌شده، بسته‌بندی شده و تکمیل‌شده درخواست می‌کنند، گفت: اما این امکان غالباً در شهرستان ماهنشان وجود ندارد و خریداران مجبور به خرید از سایر شهرستان‌های تولیدکننده ماهی می‌شوند.
مراکز بسته‌بندی موجود پاسخگوی نیاز شهرستان نیست
عجملو با بیان اینکه تولیدکننده گاهی ناچار است برای تکمیل فرایند تولید و بسته‌بندی و فرآوری به شهرهایی که این امکانات و واحدهای تولیدی را دارند مراجعه کند، گفت: این امر هزینه‌های جا به جایی را به تولیدکننده تحمیل می‌کند، در حالی که اگر صنایع تبدیلی و بسته‌بندی در شهرستان ماهنشان به‌طور کامل مستقر باشد، این شرایط وجود نخواهد داشت.
وی ادامه داد: در صورت وجود و تکامل واحدهای فرآوری، تولید و بسته‌بندی با قیمت کم‌تری انجام خواهد شد که قیمت تمام شده ماهی را کاهش می‌دهد.
پرورش‌دهنده نمونه ماهی سردآبی در ادامه تاکید کرد: در نتیجه ماهی تولید شده با قیمت مناسب‌تری به فروشنده عرضه خواهد شد و تمایل به خرید افزایش خواهد یافت.
وی با اشاره به وجود چند مرکز فرآوری و بسته‌بندی ماهی در شهرستان ماهنشان، اظهار داشت: این مراکز نیز با توجه به حجم تولید ماهی در شهرستان، پاسخگوی نیاز مزارع و تولیدات آن‌ها نیستند و اقدامات و فرایند تولید، بسته‌بندی و فرآوری به طور کامل انجام نمی‌شود.
رونق در تولید نیازمند اعطای تسهیلات
عجملو، راهکار رونق صنعت پرورش ماهی در ماهنشان را حمایت از مزارع پرورش ماهی از طریق بانک‌ها و شیلات دانست.
وی اظهار داشت: اگر این مزارع از طریق دریافت تسهیلات، دستگاه‌های لازم و پیشرفته مانند اوزون‌ساز خریداری کرده و فرایند تولید را افزایش دهند و بانک‌ها وام‌های با درصد پایین برای این اقدامات را در اختیار تولیدکننده قرار دهند و تولیدکننده را ملزم کنند که در همین راستا وام عرضه شده را به کار بگیرند، از طرف دیگر تولید افزایش پیدا کرده و به نوعی تحقق شعار سال اتفاق می‌افتد.
این فعال صنعت پرورش ماهی با تاکید بر لزوم استفاده از روش‌های نوین آبیاری و پرورش ماهی، بیان داشت: با وجود کم‌آبی‌های موجود، کشاورزان با این وام‌ها اقدام به خرید دستگاه‌های صنعتی کنند که در شرایط کم‌آبی علاوه بر مصرف آب کم، افزایش تولید داشته باشند، زیرا در روش صنعتی مصرف آب بسیار کم‌تر از روش سنتی است.
وی هشدار داد: اگر مزارع پرورش ماهی مکانیزاسیون نشود و با روش سنتی به پرورش ماهی ادامه دهند، با توجه به وجود کم‌آبی‌ها طی سال‌های اخیر، تمامی مزارع پرورش ماهی رو به تعطیلی گذاشته و از بین خواهند رفت.
عجملو در پایان ابراز امیدواری کرد که با حمایت‌های لازم و سرمایه‌گذاری‌های هدفمند، مزارع پرورش ماهی به سمت مکانیزاسیون پیشرفت کنند و تولید افزایش یافته و مصرف آب کاهش پیدا کند.
وجود ۸۲۲ مزرعه پرورش ماهی در ماهنشان
علیرضا رضائی، رئیس جهاد کشاورزی شهرستان ماهنشان، در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا به بیان وضعیت مزارع پرورش ماهی در این شهرستان پرداخت.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۸۲۲ مزرعه پرورش ماهی در ماهنشان وجود دارد، گفت: از این تعداد ۶۷۱ مزرعه فعال و ۱۵۱ مزرعه غیر فعال هستند.
رئیس جهاد کشاورزی شهرستان ماهنشان عنوان کرد: سالانه بیش از ۱۲ هزار تن ماهی توسط این مزارع تولید می‌شود و حدود دو هزار و ۵۰۰ نفر در این حوزه مشغول به کار هستند.
وی همچنین با بیان اینکه چندین مرکز بسته‌بندی ماهی در شهرک صنعتی ماهنشان فعالیت می‌کنند، گفت: با توجه به ظرفیت‌های موجود، می‌توان با ایجاد مراکز استاندارد برای قطعه‌بندی و فرآوری ماهی، صادرات این محصول را افزایش داد. رضائی بر لزوم همکاری با صنعت، معدن و تجارت و بخش خصوصی تأکید کرد و افزود: با ورود سرمایه‌گذاران به عرصه‌ی فرآوری و صادرات، می‌توان به رشد قابل‌توجهی در صادرات ماهی دست یافت.
تلاش در جهت تحقق شعار سال
رئیس جهاد کشاورزی شهرستان ماهنشان تصریح کرد: در حال حاضر ماهی‌های تولیدی به کشورهای همسایه صادر می‌شود که یک واسطه در این میان وجود دارد.
وی با تاکید بر اینکه با ایجاد شرایط مناسب و اخذ کد اقتصادی، می‌توان فرآیند صادرات را به‌طور رسمی آغاز کرد، ادامه داد: این امر می‌تواند درآمد ارزی شهرستان را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد.
رضائی همچنین تأکید کرد: با وجود درآمدهای ریالی از این طریق، اگر صادرات به‌صورت رسمی صورت گیرد، به‌طور مستقیم می‌توان از منافع ارزی آن بهره‌برداری کرد.
وی بیان کرد: تحقق شعار سال و توجه به سرمایه‌گذاری در تولید از جمله اهداف این شهرستان است و امیدواریم با تلاش در این زمینه بتوانند گام‌های مؤثری در جهت افزایش تولید و تحقق شعار سال و سخنان مقام معظم رهبری گام‌های محکمی برداریم.
وجود چندین واحد بسته‌بندی ماهی در ماهنشان
منصور حقی‌راد، مدیرامور شیلات وآبزیان استان زنجان، در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا، با اشاره به وجود چندین واحد بسته‌بندی، عرضه و تولید ماهی در شهرستان ماهنشان، بر اهمیت فرآوری ماهی و صادرات آن تاکید کرد.
وی اظهار داشت: در بحث فرآوری ماهی و صادرات آن به کشور روسیه حتماً باید کد رجیستر از طرف کشور روسیه به واحد فرآوری صادر شود، درراستای اخذ کد ریجستری برای یکی از واحد های استان که داراری کد IRدامپزشکی نیز است که پیگیری‌های لازم انجام گرفته.
مدیرکل شیلات استان زنجان با بیان اینکه در سال گذشته حدود یک هزار تن ماهی از استان زنجان به کشور های شمالی صادر شده است، افزود: چندین واحد عرضه و بسته‌بندی و فرآوری ماهی وجود دارد در شهرستان ماهنشان فعال هستند که روزانه مقادیر زیادی ماهی را براساس استانداردهای کشورهای مبدا ، بسته‌بندی، صادر و به بازاراهای داخلی عرضه می‌کنند.
محدودیت‌های آبی از چالش‌های موجود در عرصه تولید
وی محدودیت‌های آبی را یکی از چالش‌های پیش روی توسعه صنعت پرورش ماهی عنوان کرد و گفت: با توجه به خشکسالی‌های اتفاق افتاده در توسعه آبزی‌پروری استان هست، اما می‌توان با استفاده از تکنولوژی های روز و نصب سیستم‌های بازچرخانی و استفاده از انواع هواده‌های ودستگاه‌های اکسیژن‌ساز با افزایش بهره‌وری آب مزارع آبزی‌پروری موجود میزان تولید در واحد سطح عملکرد تولید را افزایش داد.
حقی‌راد گریزی به تحقق سرمایه‌گذاری برای تولید زد و تحقق این امر را مستلزم مهیا شدن شرایط و همکاری و توجه نهادهای مرتبط دانست.
وی با اشاره به وجود متقاضی برای سرمایه‌گذاری در حوزه تولید، اظهار داشت: بحث اصلی اصلاح حرایم بهداشتی و دستورالعمل‌های جاری است چندین سال است پیگیر اصلاح آن‌ها هستیم که تاکنون انجام نگرفته است.
مدیرکل شیلات استان زنجان عنوان کرد: اگر این اتفاقات بیفتد، زمینه برای سرمایه‌گذاری و تولید فراهم است و کافیست شرایط مهیا می‌شود.
وی محدودیت‌های موجود را موجب دشوارتر شدن فرآیند صدور مجوز برای سرمایه‌گذاران دانست و بر لزوم همکاری دستگاه های ذیربط آب تاکید کرد.
وی با اشاره به وجود شرایط خاص و خشکسالی‌های موجود، گفت: این نهاد تاکید بر مصرف بهینه آب دارد.
حقی‌راد، دشت‌های آزاد مانند دشت شهرستان ایجرود و خدابنده را مناسب برای توسعه صنعت پرورش ماهی با استفاده از منابع آب کشاورزی موجود و برداشت آب سطحی از رودخانه قزل اوزن با مجوز شرکت آب منطقه ای دانست.
وی پیش‌بینی تولید انواع آبزیان در استان را بر اساس برنامه هفتم توسعه نزدیک به 17 هزار تن ماهی برای سال جاری را اعلام کرد و گفت: بیشتر اولویت‌های ما در بحث فرآوری است تا بتوانیم ماهی تولیدی استان را با بهترین کیفیت به بازار‌های هدف ارسال کنیم که این امر درصادارت ماهی به کشور روسیه اتفاق افتاده چون روسیه سخت‌ترین پروتکل های بهداشتی واردات را اجرا می‌کند.
مدیرکل شیلات استان زنجان در پایان بر کیفیت و تولید و بسته‌بندی تاکید کرد تا بتوان محصولات را به نحو مطلوب به بازار عرضه کرد.
شهرستان ماهنشان با وجود داشتن مزارع پرورش ماهی، از کمبود صنایع تبدیلی و فرآوری رنج می‌برد این وضعیت باعث می‌شود تولیدکنندگان مجبور به خام‌فروشی شوند که نه تنها ارزش‌افزوده محصول را کاهش می‌دهد، بلکه فرصت‌های شغلی در این شهرستان را محدود می‌کند.
برای بهبود وضعیت اقتصادی منطقه، ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری می‌تواند به افزایش اشتغال و بهره‌وری کمک کند و ارزش محصولات را افزایش دهد.
انتهای خبر/