قطع وابستگی‌ها با ملی شدن صنعت نفت
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ پس از تظاهرات عظیم و بی‌سابقه مردم ایران در 24 اسفند 1329 فشار اجتماعی و سیاسی به حدی رسید که مجلس شورای ملی تصمیم تاریخی خود را اتخاذ کرد و به اتفاق آرا اصل ملی شدن نفت را تأیید کرد.
بیشتر بخوانید
این تصمیم در پی اعتراضات گسترده مردمی که نسبت به استمرار سلطه شرکت‌های خارجی به‌ویژه شرکت نفت انگلیس و ایران، اعتراض داشتند اتخاذ شد و مردم با شعارهای مختلف و با حضور پرشور در خیابان‌ها نشان دادند که خواستار قطع وابستگی کشور به قدرت‌های خارجی و استقلال اقتصادی هستند.
در این شرایط بحران محمد مصدق که یکی از اصلی‌ترین حامیان ملی شدن نفت بود توانست حمایت عمومی و سیاسی زیادی جلب کند و مصدق که در آن زمان در رأس دولت قرار داشت با حضور در مجلس و رهبری دقیق این حرکت نقش حیاتی در این پیروزی تاریخی ایفا کرد.
او با استناد به حقوق ملی و استفاده از ابزارهای قانونی توانست نظر اکثریت نمایندگان مجلس شورای ملی را جلب کند و تصویب این قانون به معنای قطع دست‌های شرکت نفت انگلیس از منابع عظیم نفت ایران و آغاز فرآیندی جدید در تاریخ اقتصادی و سیاسی ایران بود.
این اقدام شجاعانه نه‌تنها باعث افزایش محبوبیت مصدق در میان مردم ایران شد بلکه واکنش‌های منفی و تهدیداتی از سوی قدرت‌های خارجی به‌ویژه بریتانیا را نیز به همراه داشت.
در آخرین روز اسفند 1329 و پس از تصویب مجلس شورای ملی مصدق توانست این قانون را در مجلس سنا نیز به تصویب برساند. مجلس سنا که بیشتر تحت تاثیر سلطنت و نفوذ انگلیس قرار داشت و در ابتدا مخالفت‌هایی با این تصمیم مواجه شد و اما فشار عمومی و حمایت قاطع مردم از مصدق در نهایت باعث شد که سنا نیز با تصویب این قانون موافقت کند.
تصویب این قانون نه‌تنها به معنی قطع وابستگی ایران به قدرت‌های خارجی در عرصه نفت بود بلکه نشان از قدرت و اراده مردم در تغییر شرایط سیاسی و اقتصادی کشور داشت.
در این زمان ایران به یک قدرت نفتی مستقل تبدیل می‌شد و مصدق با توانمندی‌های دیپلماتیک خود توانست در برابر تهدیدات خارجی ایستادگی کند. این روزها که در تاریخ ایران به عنوان روز ملی شدن صنعت نفت شناخته می‌شود همچنان به‌عنوان نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران باقی خواهد ماند.
تصویب این قانون تحولی اساسی در تاریخ ایران ایجاد کرد و زمینه‌ساز تغییرات بزرگ در عرصه‌های مختلف کشور شد.
۲۹ اسفند نقطه عطفی در تاریخ کشور است
امجد باقری رئیس حزب همدلی مردم تحول‌خواه استان زنجان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری موج‌رسا با بیان اینکه نفت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع انرژی جهان همواره نقشی حیاتی در اقتصاد و سیاست بین‌المللی ایفا کرده است، اظهار کرد: کشورهایی که دارای ذخایر عظیم نفتی هستند اغلب در مرکز توجه قدرت‌های جهانی قرار دارند.
وی با بیان اینکه این موضوع به‌ویژه درباره کشورهای نفت‌خیز خاورمیانه صدق می‌کند، افزود: چراکه کنترل بازار نفت تأثیر مستقیمی بر اقتصاد جهانی دارد.
رئیس حزب همدلی مردم تحول‌خواه استان زنجان با اشاره به اینکه در این میان کشورهای غربی به‌ویژه آمریکا همواره به‌دنبال اعمال نفوذ بر منابع نفتی این کشورها بوده‌اند و از راه‌های مختلف از جمله تحریم‌ها، فشارهای سیاسی، و حتی در برخی موارد دخالت‌های نظامی، سعی در دستیابی به منافع خود داشته‌اند، بیان کرد: یکی از شگردهای دشمنان ایجاد بحران در جامعه است.
وی با تأکيد بر اینکه آن‌ها با استفاده از روش‌های مختلف از جمله تحریم اقتصادی، تحریک ناآرامی‌های داخلی و حتی ایجاد جنگ‌های نیابتی، سعی در بی‌ثبات‌سازی کشورهای نفت‌خیز دارند، ادامه داد: سیاست‌های تحریمی آمریکا علیه برخی کشورهای تولیدکننده نفت نمونه‌ای از این استراتژی‌هاست.
رئیس حزب همدلی مردم تحول‌خواه استان زنجان اضافه کرد: این تحریم‌ها نه‌تنها اقتصاد کشورهای هدف را تحت فشار قرار می‌دهد، بلکه باعث نوسانات شدید قیمت نفت در بازار جهانی می‌شود.
وی اضافه کرد: ۲۹ اسفند سالروز ملی شدن صنعت نفت ایران است که نقطه عطفی در تاریخ معاصر کشور به شمار می‌آید و این روز در سال ۱۳۲۹ توسط محمد مصدق به تصویب مجلس شورای ملی رسید و باعث شد که صنعت نفت ایران که در آن زمان در اختیار شرکت‌های خارجی به‌ویژه بریتیش پترولیوم بود که به طور کامل ملی شود.
رئیس حزب همدلی مردم تحول‌خواه استان زنجان با اشاره به اینکه این اقدام نه‌تنها استقلال اقتصادی ایران را تأمین بلکه موجی از امید و اعتماد به نفس در مردم ایجاد کرد که می‌توانند منابع طبیعی خود را تحت کنترل داشته باشند، بیان کرد: توطئه‌های استعمارگران در این دوران برای حفظ منافع خود در ایران به‌شدت فزونی گرفت.
باقری تأکید کرد: بریتانیا که به‌شدت از ملی شدن صنعت نفت آسیب دیده بود در تلاش برای حفظ تسلط خود بر منابع نفتی ایران با همکاری آمریکا طرح‌های مختلفی را برای براندازی دولت مصدق به اجرا گذاشت و
از جمله این توطئه‌ها تحریم نفت ایران فشار بر دولت برای عقب‌نشینی و استفاده از گروه‌های ضددولتی برای بی‌ثبات نشان دادن کشور بود.
وی گفت: کودتای ۲۸ مرداد در نهایت باعث سقوط دولت مصدق و بازگشت دوباره صنعت نفت ایران به دست شرکت‌های خارجی شد. این واقعه نشان‌دهنده چگونگی دخالت قدرت‌های جهانی در امور داخلی ایران بود و نشان داد که استعمارگران حاضرند از هر وسیله‌ای برای حفظ منافع خود استفاده کنند.
کاهش وابستگی‌ها با ملی شدن نفت
در ادامه سید اعلاء موسوی کارشناس علوم سیاسی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری موج‌رسا با بیان اینکه ۲۹ اسفند، ملی شدن صنعت نفت ایران در سال ۱۳۲۹، یکی از مهم‌ترین اقدامات تاریخ معاصر ایران بود که فواید فراوانی برای کشور داشت، اظهار کرد: اما در مقابل منافع اقتصادی ایران از سوی استعمارگران به‌ویژه بریتانیا و آمریکا تحت فشار و تهدید قرار گرفت.
وی با بیان اینکه در ابتدا ملی شدن صنعت نفت باعث شد که ایران کنترل کامل بر منابع نفتی خود پیدا کند و درآمدهای نفتی به جای آنکه در اختیار شرکت‌های خارجی مانند بریتیش پترولیوم باشد به خزانه کشور وارد شود، افزود: این اقدام موجب تقویت اقتصادی ایران شد و امکان سرمایه‌گذاری در پروژه‌های عمرانی و صنعتی را فراهم آورد.
کارشناس علوم سیاسی با اشاره به اینکه همچنین این تصمیم موجب تقویت روحیه خودباوری در میان مردم و دولتمردان شد که می‌توانند منابع خود را بدون دخالت بیگانگان مدیریت کنند، ابراز کرد:
وی با تأکید بر اینکه این اقدام با واکنش‌های منفی و توطئه‌های گسترده از سوی قدرت‌های بزرگ مواجه شد، گفت: بریتانیا و آمریکا که نگران از دست دادن منافع نفتی خود در ایران بودند، بلافاصله فشارهای اقتصادی و سیاسی سنگینی به دولت ایران وارد کردند.
کارشناس علوم سیاسی ادامه داد: تحریم نفت ایران و قطع روابط تجاری همراه با اقداماتی همچون کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ نشان‌دهنده تلاش این کشورها برای بازپس‌گیری منابع نفتی ایران و تسلط دوباره بر آن بود.
موسوی با اشاره به اینکه در این دوران منابع طبیعی ایران عملاً به تاراج رفت و بسیاری از سیاست‌های اقتصادی کشور تحت تأثیر منافع کشورهای استعمارگر قرار گرفت، اضافه کرد: هرچند ملی شدن صنعت نفت ایران در کوتاه‌مدت فواید اقتصادی و تقویت هویت ملی را به دنبال داشت اما در بلندمدت فشارها و دخالت‌های خارجی باعث شد که ایران نتواند به طور کامل از منافع این منابع طبیعی بهره‌برداری کند.
وی اضافه کرد: این وضعیت منجر به ضعف در استقلال اقتصادی و سیاسی کشور شد و در نهایت، باعث شد که منافع نفتی ایران دوباره در اختیار شرکت‌های خارجی قرار گیرد.
ملی شدن صنعت نفت موجب کنترل ثروت ملی توسط ایران شد و استقلال اقتصادی را تقویت کرد و این اقدام وابستگی به شرکت‌های غربی را کاهش داد و زمینه‌ساز توسعه صنعتی و اقتصادی کشور شد. با این حال تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی نیز چالش‌هایی برای کشور به همراه داشت.
انتهای خبر/