پیشتازی زنجان در اصلاح نژاد گوسفندان
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ استفاده از نژادهای گوسفند چندقلوزا، تحولی عظیم در صنعت دامداری ایجاد کرده است. این نژادها با توانایی تولید چند بره در هر زایش، به طور قابل‌توجهی بر افزایش تولید گوشت و شیر تأثیر گذاشته‌اند.
بیشتر بخوانید
مهم‌ترین مزیت این نژادها، افزایش قابل توجه تعداد بره‌های تولیدی در هر زایش است. این امر منجر به افزایش تولید گوشت و شیر و در نتیجه افزایش درآمد دامداران می‌شود.
با افزایش تعداد بره‌ها، هزینه‌های ثابت تولید مانند هزینه علوفه، نیروی کار بر روی تعداد بیشتری محصول تقسیم می‌شود. در نتیجه، هزینه تولید به ازای هر کیلوگرم محصول کاهش پیدا میکند.
با افزایش سرعت تولیدمثل، دوره برگشت سرمایه در دامداری کاهش پیدا کرده و سودآوری سریع‌تر می‌شود.
جلوگیری دولت از واردات بی‌رویه گوشت
صفر سرداری، دامپرور نمونه ابهری در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: بنده چند سالی در روستای عمیدآباد به شغل کشاورزی و گاوداری فعالیت داشتم و با توجه به اینکه تولید دام به روش اصلاح نژاد بسیار باصرفه بود گاوداری را جمع کرده و با روش اصلاح‌نژاد به کار دامداری پرداختم.
وی به مزایای اصلاح ژن اشاره کرد و افزود: اصلاح نژاد دام موجب افزایش تولید بره، کنترل و کاهش بیماری‌ها، قوچ‌های بهتر و مدیریت دام می‌شود. انتخاب بهترین نژاد دام منطقه از نظر‌های مختلف وزن‌گیری، شیردهی، مقاومت در برابر بیماری‌ها، مقاومت به آب‌وهوای منطقه، تیپ دام و تغذیه مورد بررسی قرار می‌گیرد و دام‌های برتر منطقه را شناسایی و عملیات ژن‌دار کردن و بازدهی بیشتر روی دام آغاز می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه در روش اصلاح ژن با تعداد کم، درآمد بیشتری خواهیم داشت، تصریح کرد: در دامداری سنتی چون دام آذوقه بیشتری مصرف میکند، بنابراین مراتع را تخریب میکند، در روش اصلاح ژن دامدار با تعداد کم می‌تواند راندمان بالا را به‌دست آورد.
این دامدار نمونه با اشاره به اینکه از نژاد قزل افشار استفاده میکند، یادآور شد: در این روش که از نژاد قزل افشار با قوچ هموزیگوت استفاده می‌شود، توانستیم ژن هترو و همو را به‌صورت علمی در مزرعه دامپروری تولید کنیم.
وی تصریح کرد: هترو به معنای این بوده که در گوسفند فقط یک ژن دوقلوزایی وجود دارد و فاقد ژن دوم است. تک ژن بودن گوسفند سبب می‌شود که حداقل بخشی از بره‌های متولد شده از این قوچ فاقد ژن باشند، اما میشی که خود دارای حداقل یک ژن (هترو) باشد، حتماً دوقلوزا خواهد بود و گوسفند حاوی ژن سالانه سه تا چهار بره به‌دنیا می‌آورد.
این دامپرور نمونه با توضیح اینکه استان زنجان مرکز گوسفند حاوی ژن گوسفند افشار است، متذکر شد: مشتری‌های خارج از استان با قیمت خوبی این گوسفندان را خریداری می‌کنند.
وی با تأکید بر اینکه همچنان به این کار ادامه خواهیم داد، خاطرنشان کرد: در کنار دامپروری کار کشاورزی و کاشت گندم، یونجه و لوبیا را نیز انجام می‌دهیم.
سرداری به عدم ثبات قیمت در بازار اشاره کرد و اظهار داشت: در دو سال اخیر مجبور شدیم گوسفندان چندقلوزا را به کشتارگاه تحویل بدیم چون با قیمت خوبی نمی‌خریدند و سال گذشته وضعیت خیلی بهتر شده است اما نگران هستیم این روند ادامه پیدا نکند و دوباره بازار راکد شود.
وی عنوان کرد: دولت با عدم واردات گوشت می‌تواند از تولیدکنندگان حمایت کند و اگر این روند درست ادامه پیدا کند دامداران هم سود خواهند کرد.
این دامپرور نمونه ابهری با توصیه به دامپروران سنتی گفت: دامداران به جای اینکه ۱۰۰ رأس دام داشته باشند، از این گوسفندان حاوی ژن استفاده کنند، در این روش نگه‌داری از گوسفندان راحت بوده، آذوقه کمتری مصرف می‌کنند و مراتع طبیعی تخریب نمی‌شود و این گوسفندان دو برابر گوسفند معمولی قیمت دارند.
حفظ ذخایر ژنتیکی با تثبیت ژن چندقلوزایی
مهدی ملکیان، مسئول امور دام جهاد کشاورزی شهرستان ابهر در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: گوسفند دوقلوزا می‌تواند باعث جهش تعداد جمعیت در یک گله دام سبک شود و جمعیت یک گله را به صورت تصاعدی رشد داده و علاوه بر این در هر زایمان دو بره به دنیا می‌آورد.
وی اظهار داشت: از آن‌جایی‌که این میش با یک قوچ اصلاح‌نژادی جفت‌گیری کرده است، بره‌های آن نیز همگی دارای ژن اصلاح شده و خاصیت دوقلو یا چند قلوزایی خواهند داشت. این ویژگی باعث می‌شود که سرعت رشد جمعیت گله یا مزرعه و سرعت افزایش سرمایه دامدار یا مزرعه‌دار شتاب زیادی به خود گرفته و سوددهی دامپروری را نسبت به حالت سنتی آن با گوسفندهای معمولی، چندین برابر کند.
مسئول امور دام جهاد کشاورزی شهرستان ابهر با بیان اینکه گوسفند دوقلوزا در دو دسته هتروزیگوت و هموزیگوت تقسیم می‌شوند، افزود: تنها تفاوت هتروزیگوت و هموزیگوت در نتایج بره‌های متولد شده است و قوچ‌های هترو ۵۰ درصد بره‌هایش هترو می‌شوند و قوچ‌های همو همه بره‌هایش هترو می‌شود.
وی یادآور شد: در واقع دو ژن در نژاد برولا (برولا نژادی از گوسفند است که زیرمجموعه نژاد مرینو بوده و ویژگی اصلی آن دارا بودن ژن چندقلوزایی و دو قلوزایی است) عامل دو قلوزایی است، عامل اصلی دوقلو و چندقلوزایی این‌گونه از گوسفند، داشتن ژنی به نام FecB است. بره‌های ماده هترو همگی دوقلوزا هستند و از بره‌های نر نیز اگر به عنوان قوچ استفاده شوند می‌توان ۵۰ درصد بره‌های متولد شده هترو بدست آورد. هترو به‌معنای این است که در گوسفند تنها یک ژن دوقلوزایی وجود دارد و فاقد ژن دوم است.
ملکیان با توضیح اینکه تک ژن بودن گوسفند سبب می‌شود که حداقل بخشی از بره‌های متولد شده از این قوچ فاقد ژن باشند، متذکر شد: میشی که خود دارای حداقل یک ژن (هترو) باشد حتما دو قلوزا خواهد بود، در صورتی‌که هر دو ژن در گوسفندی باشد به آن همو می‌گویند. گوسفند همو با هر نژادی که جفت‌گیری کند حداقل یک ژن را منتقل میکند و بدین‌ترتیب حتماً بره حاصله دو قلوزا خواهد بود. به عبارتی دیگر بره‌های حاصله هترو خواهند بود. حال با این توضیح شاید بتوان نحوه تشکیل همو را نیز پیش‌بینی کرد. در صورتی که قوچ هترو و میش هترو را با هم آمیخته‌گری کنیم در صورتی‌که هم میش و هم قوچ ژن دو قلوزایی خود را منتقل کنند، بره حاصله دارای دو ژن خواهد بود و بنابراین از آمیخته‌گری هترو با هترو می‌توان به همو دست پیدا کرد. قوچ همو ارزشمند است و میش همو از ارزش کمتری برخوردار است. البته طبیعی است که با ترکیب همو و هترو احتمال بره‌زایی همو بیشتر و در صورتی‌که از میش و قوچ همو استفاده کنیم احتمال آن بسیار بیشتر خواهد بود.
بازار فروش گوشت ثابت نیست
یک دامپرور به روش سنتی در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا گفت: ۱۰ سالی است که مشغول به فعالیت دامپروری هستم و این شغل دارای بازار کار ثابتی نیست و گاهی به‌دلیل واردات بی‌رویه‌ای که صورت گرفته قشر ما دچار آسیب‌‌های مالی زیادی شده است.
وی به مشکلات موجود در تهیه خوراک دام اشاره کرد و افزود: در بسیاری از مواقع مجبور شدیم که به‌دلیل وجود این مشکلات تعداد دام‌های خود را کاهش دهیم تا بتوانیم خوراک دام‌ها را تهیه و از عهده هزینه‌های آن‌ها بربیاییم.
این دامپرور یادآور شد: از دولت درخواست داریم در جهت پیشرفت و توسعه کار از دامپروران حمایت کند تا با روش‌های نوین این فعالیت را ادامه دهیم.
دولت با اعطای وام‌های کم‌بهره و بلندمدت، پرداخت یارانه برای خرید مولدهای چندقلوزا از نژادهای برتر، می‌تواند انگیزه‌ای قوی برای دامداران باشد تا از این نژادها استفاده کنند و هم‌چنین با واردات حساب شده گوشت به ایجاد بازار ثابت این محصول کمک کند.
انتهای خبر/