تأثیر نمرات نهایی بر نتایج کنکور
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ تأثیر نمرات نهایی بر نتایج کنکور یکی از موضوعات مهم در نظام آموزشی است که همواره مورد توجه دانش‌آموزان، والدین و مسئولان آموزشی قرار دارد. نمرات نهایی به‌عنوان ارزیابی‌های کلیدی در طول دوره تحصیل، نقش بسزایی در تعیین آینده تحصیلی و شغلی دانش‌آموزان ایفا می‌کنند.
بیشتر بخوانید
نخستین تأثیر نمرات نهایی بر نتایج کنکور، اعتبار و وزن این نمرات در فرآیند پذیرش دانشگاه‌هاست. در بسیاری از کشورها نمرات نهایی به‌عنوان یکی از معیارهای اصلی برای پذیرش در رشته‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین، کسب نمرات بالا در این ارزیابی‌ها می‌تواند شانس قبولی در رشته‌های مورد علاقه را افزایش دهد. این نمرات معمولاً به‌عنوان بخشی از سوابق تحصیلی دانش‌آموزان در نظر گرفته می‌شوند و می‌توانند تأثیر مستقیم بر انتخاب رشته و دانشگاه داشته باشند.
دومین تأثیر مربوط به فشار روانی و استرس ناشی از رقابت برای کسب نمرات بالا است. با توجه به افزایش تعداد داوطلبان کنکور و محدودیت‌های موجود در پذیرش دانشگاه‌ها، رقابت برای کسب نمرات عالی شدت یافته است. این رقابت می‌تواند باعث ایجاد فشار روانی بیشتری بر دانش‌آموزان شود و احساس نیاز به برتری نسبت به دیگران ممکن است منجر به اضطراب و استرس شود، این فشارها می‌توانند منجر به کاهش عملکرد تحصیلی و ایجاد مشکلات روانی در دانش‌آموزان شوند.
علاوه بر این نمرات نهایی می‌توانند بر انگیزه و روحیه دانش‌آموزان تأثیر بگذارند. نمرات مثبت معمولاً به افزایش اعتماد به نفس و انگیزه برای ادامه تحصیل منجر می‌شوند، در حالی که نمرات منفی ممکن است احساس ناامیدی و عدم کفایت را تشدید کنند. این مسئله می‌تواند بر روی کیفیت مطالعه و آمادگی برای کنکور تأثیرگذار باشد.
استعدادهای نهفته دانش‌آموزان باید بارور شود
در این رابطه امیر قرجه‌لو عضو گروه آموزشی ریاضی استان زنجان در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا با بیان اینکه در نظام آموزشی کشور هدف اصلی از آموزش در مقاطع متوسطه اول و دوم باید به وضوح مشخص شود، گفت: اگر هدف ما تنها آماده‌سازی دانش‌آموزان برای کنکور باشد، این امر به طور جدی اهداف کلی آموزشی را زیر سئوال می‌برد.
وی افزود: آموزش باید به گونه‌ای طراحی شود که استعدادهای نهفته دانش‌آموزان را بارور کرده و آن‌ها را به جایگاه مطلوبی برساند تا بتوانند در موقعیت‌های مختلف به‌خوبی عمل کنند.
عضو گروه آموزشی ریاضی استان زنجان با اشاره به اینکه در برخی موارد به نظر می‌رسد که دانش‌آموزان باید تنها از غول کنکور بترسند و تمام تلاش خود را صرف آماده‌سازی برای این آزمون کنند، تصریح کرد: این رویکرد باعث می‌شود که اهداف آموزشی و سرفصل‌های درسی به درستی پوشش داده نشود و فرایند یادگیری به جای اینکه عمیق و معنادار باشد، به سطحی از حفظیات و تست‌زنی تقلیل پیدا کند.
وی ادامه داد: در سال‌های اخیر، متولیان آموزش و مسئولان بالادستی تصمیم به برقراری امتحانات نهایی در مقاطع دهم، یازدهم و دوازدهم گرفته‌اند تا تسهیل‌گری‌هایی در مقوله کنکور ایجاد کنند.
قرجه‌لو با بیان اینکه این تصمیم ممکن است به این امید باشد که دانش‌آموزان در این سه سال تحصیلی درس‌ها را جدی‌تر بگیرند و فرآیند آموزش برای آن‌ها شکل دیگری پیدا کند، ابراز کرد: اما باید توجه داشت که این رویکرد ممکن است دانش‌آموزان را با فشار مضاعفی مواجه کند؛ به‌گونه‌ای که آن‌ها ناچار شوند در طول سه سال تحصیلی امتحانات نهایی را پشت سر بگذارند.
وی افزود: اگر هدف ما این است که کنکور را با روش‌های جدید تطبیق دهیم، باید توجه کنیم که صرفاً افزایش تعداد امتحانات نهایی نمی‌تواند راه‌حل مناسبی باشد. بلکه این موضوع می‌تواند منجر به ایجاد اضطراب و استرس بیش از حد برای دانش‌آموزان شود و کیفیت یادگیری را تحت تأثیر قرار دهد.
عضو گروه آموزشی ریاضی استان زنجان با اشاره به اینکه حذف دروس عمومی و تمرکز بر دروس تخصصی نیز به هیچ وجه منطقی نیست و هر درسی اهمیت خاص خود را دارد، خاطرنشان کرد: باید به‌طور متوازن مورد توجه قرار گیرد. دروس عمومی نه‌تنها در شکل‌گیری شخصیت و تفکر انتقادی دانش‌آموزان نقش دارند، بلکه باید در کنکور نیز لحاظ شوند تا از اهمیت آن‌ها کاسته نشود.
وی اذعان کرد: سازمان سنجش و وزارت آموزش و پرورش باید همکاری نزدیکی داشته باشند تا اهداف آموزشی در مقطع متوسطه دوم به درستی دنبال شود. هدف ما نباید تنها آماده‌سازی دانش‌آموزان برای کنکور و تست‌زنی باشد، بلکه باید تلاش کنیم تا فرآیند یادگیری عمیق و معنادار باشد که در نهایت موجب پرورش فردی خلاق و توانمند شود.
استرس کنکور عملکرد دانش‌آموز را مختل می‌کند
در این راستا حجت رستمی مدیر یکی از دبیرستان‌های زنجان در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا با بیان اینکه امتحانات نهایی به‌طور طبیعی می‌توانند منجر به ایجاد استرس در دانش‌آموزان شوند، گفت: یکی از اهداف اساسی آموزش ایجاد فضایی است که دانش‌آموزان از تحصیل و مطالعه لذت ببرند و در محیطی آرام و بدون تشویش برای آینده تحصیلی خود تلاش کنند. این امر نه تنها به یادگیری عمیق‌تر کمک می‌کند، بلکه به سلامت روانی و اجتماعی دانش‌آموزان نیز اهمیت می‌دهد.
وی افزود: استرس ناشی از امتحانات نهایی می‌تواند آسیب‌زننده باشد اما در صورتی که به‌طور معقول مدیریت شود، می‌تواند به کیفیت‌بخشی آموزشی نیز کمک کند.
مدیر دبیرستان با اشاره به اینکه مقدار معینی از فشار روانی می‌تواند انگیزه‌ای برای تلاش بیشتر و ارتقاء عملکرد باشد، ابراز کرد: با این حال، بزرگ‌نمایی استرس‌های امتحانی به‌ویژه در مقاطع حساس تحصیلی می‌تواند عواقب جدی برای سلامت روان دانش‌آموزان به همراه داشته باشد.
وی ادامه داد: این فشار می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی نظیر اضطراب، افسردگی و کاهش انگیزه برای یادگیری شود. در چنین شرایطی فرصت‌های پرورش استعدادها و مهارت‌های اجتماعی از محیط آموزشی گرفته می‌شود و دانش‌آموزان تنها بر روی کنکور متمرکز می‌شوند.
رستمی خاطرنشان کرد: این تمرکز شدید بر روی آزمون‌ها نه‌تنها مانع از توسعه مهارت‌های فردی و اجتماعی می‌شود، بلکه می‌تواند به عدم توانایی در شناسایی و پرورش استعدادهای واقعی آن‌ها منجر شود.
وی با اشاره به اینکه سابقه تحصیلی باید به‌عنوان یک مفهوم جامع‌تر از معدل در نظر گرفته شود، اذعان کرد: هرگونه عملکرد مثبت در فرایند یادگیری باید بخشی از سابقه تحصیلی محسوب شود، زیرا این امر می‌تواند نشان‌دهنده پیشرفت‌های واقعی دانش‌آموز باشد. تأکید صرف بر نمرات ممکن است فرصت‌های پیشرفت را از دانش‌آموزان بگیرد و آن‌ها را به سمت یادگیری سطحی و حفظیات سوق دهد.
مدیر دبیرستان با بیان اینکه نیاز است که نظام آموزشی به‌گونه‌ای طراحی شود که نه تنها بر روی نتایج آزمون‌ها تمرکز نکند، بلکه زمینه‌های یادگیری عمیق و پرورش توانمندی‌های فردی را نیز فراهم آورد، گفت: این رویکرد می‌تواند به ایجاد محیطی سالم‌تر و پربارتر برای دانش‌آموزان منجر شود و آن‌ها را برای مواجهه با چالش‌های آینده آماده کند.
نمرات نهایی و کنکور کمک‌کننده عدالت آموزشی است
در این رابطه سید مهدی آقامیری مدیر آموزش و پرورش سلطانیه در گفتگو با خبرنگار موج‌رسا با بیان اینکه نمرات نهایی و نتایج کنکور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند، گفت: این دو عنصر نه‌تنها بر آینده تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارند، بلکه می‌توانند بر عدالت آموزشی نیز اثرگذار باشند.
وی افزود: نمرات نهایی معمولاً شامل امتحانات پایان سال تحصیلی بوده که نشان‌دهنده عملکرد کلی دانش‌آموز در طول سال تحصیلی است. این نمرات به‌عنوان یک معیار برای سنجش توانایی‌های علمی و یادگیری دانش‌آموزان به کار می‌روند.
مدیر آموزش و پرورش سلطانیه با اشاره به اینکه از سوی دیگر کنکور به عنوان یک آزمون سراسری فرصتی برای ورود به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی را فراهم می‌کند، عنوان کرد: نمرات کنکور به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده در انتخاب رشته و دانشگاه مورد نظر محسوب می‌شوند.
وی ادامه داد: تأثیر این دو عامل بر عدالت آموزشی به چندین جنبه بستگی دارد. اولاً اگر نظام آموزشی به گونه‌ای طراحی شده باشد که نمرات نهایی و کنکور به طور عادلانه و بدون تبعیض بین دانش‌آموزان ارزیابی شوند، می‌تواند به ارتقاء عدالت آموزشی کمک کند. به عبارت دیگر اگر تمامی دانش‌آموزان صرف نظر از وضعیت اقتصادی، اجتماعی یا فرهنگی خود، به منابع آموزشی یکسان دسترسی داشته باشند و بتوانند با تلاش و کوشش خود نمرات خوبی کسب کنند، این امر می‌تواند به تحقق عدالت آموزشی منجر شود.
آقامیری با اشاره به اینکه اما در واقعیت بسیاری از دانش‌آموزان به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی یا اجتماعی، دسترسی محدودی به منابع آموزشی دارند، تصریح کرد: این موضوع می‌تواند تأثیر منفی بر نمرات نهایی و کنکور آن‌ها بگذارد و در نتیجه عدالت آموزشی را زیر سئوال ببرد. به عنوان مثال، دانش‌آموزانی که از خانواده‌های کم‌درآمد هستند ممکن است نتوانند از کلاس‌های تقویتی یا مشاوره‌های آموزشی بهره‌مند شوند، در حالی که همکلاسی‌های آنان که از نظر مالی در وضعیت بهتری قرار دارند، می‌توانند از این امکانات استفاده کنند.
وی اذعان کرد: این عدم توازن در دسترسی به منابع آموزشی می‌تواند باعث شود که نمرات نهایی و کنکور برخی از دانش‌آموزان نسبت به دیگران غیرعادلانه باشد. از سوی دیگر تأثیر نمرات نهایی و کنکور بر روند پذیرش در دانشگاه‌ها نیز قابل توجه است. اگر دانشگاه‌ها تنها بر اساس نمرات کنکور اقدام به پذیرش دانشجو کنند، ممکن است استعدادهای واقعی دانش‌آموزانی که در شرایط نامساعدی قرار دارند نادیده گرفته شود.
مدیر آموزش و پرورش سلطانیه با تأکید بر اینکه لازم است که دانشگاه‌ها به جای اتکا صرف به نمرات کنکور، معیارهای دیگری مانند فعالیت‌های فوق‌برنامه، پروژه‌های علمی و مصاحبه‌ها را نیز در نظر بگیرند تا بتوانند عدالت بیشتری را در فرآیند پذیرش برقرار کنند، بیان کرد: برای تحقق عدالت آموزشی لازم است که سیاست‌گذاران و مسئولان نظام آموزشی اقدامات مؤثری انجام دهند.
وی گفت: از جمله این اقدامات می‌توان به افزایش دسترسی به منابع آموزشی برای تمامی دانش‌آموزان، ارائه برنامه‌های حمایتی برای دانش‌آموزان کم‌برخوردار و تغییر در شیوه‌های ارزیابی و پذیرش در دانشگاه‌ها اشاره کرد. تأثیر معدل نمرات نهایی و کنکور بر عدالت آموزشی امری پیچیده و چندوجهی است که نیازمند توجه دقیق و اقدام‌های جامع است.
آقامیری خاطرنشان کرد: با ایجاد شرایط عادلانه‌تر برای همه دانش‌آموزان، می‌توانیم به سمت تحقق عدالت آموزشی حرکت کنیم و فرصت‌های برابر برای همه فراهم کنیم.
در نهایت، ارتباط میان نمرات نهایی و کنکور نشان‌دهنده اهمیت توجه به کیفیت آموزش و فراهم کردن شرایط عادلانه برای تمامی دانش‌آموزان است. با بهبود نظام آموزشی و افزایش دسترسی به منابع آموزشی، می‌توانیم به ارتقاء عملکرد دانش‌آموزان و تحقق عدالت آموزشی کمک کنیم.
انتهای خبر/