قلعه بهستان نگین ناشناخته ماهنشان

به گزارش موج رسا; شهرستان ماهنشان یکی از مناطق استان زنجان است که با قدمتی قریب به ۴ هزار سال در ۱۱۳ کیلومتری غرب زنجان قرار گرفته است. این شهرستان به لحاظ دارا بودن جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی همچون نگینی در استان زنجان می درخشد.

 قرار گیری در کنار رودخانه قزل خود یکی از مهمترین مزایای این شهرستان محسوب می شود و ماهنشان را به یکی از قطب های تولید برنج  و پرورش ماهی در سطح استان تبدیل کرده است.

کشتزار های دیدنی، دریاچه طبیعی، کوه های رنگارنگ معروف به آلا داغلار، قلعه بهستان با داستان عجیب و خارق العاده، دشت‌های گیاهان دارویی، برخورداری از نوع خاصی از لاله ها به نام لاله های واژگون، صنایع‌دستی همچون گلیم، باغات زردآلو، مزارع پر رونق پرورش ماهی و هزاران ویژگی بی بدیل دیگر سبب شده تا هر ساله این شهرستان میزبان مسافران و گردشگرانی باشد که دل در گرو زیبایی‌های این شهرستان داده اند و با حضور در روستاها و مناطق طبیعی و تاریخی این شهرستان را مقصد گردشگری خود برگزیده‌اند.

لاله‌های واژگون

ویژگی های طبیعی و تاریخی ماهنشان این منطقه را به یکی از زیباترین مناطق استان زنجان تبدیل کرده است؛ در یک مثال قلعه تاریخی بهستان در ۲۰ کیلومتری ماهنشان در جوار رودخانه قزل واقع شده است این قلعه تاریخی قدمت اش به دوره مادها بر می گردد و ظاهرش با تمام قلعه هایی که دیده ایم و در تصورات مان ریشه دوانده متفاوت است.

قلعه بهستان

 قلعه بهستان در زبان محلی قلعه دیو نام دارد چرا که مردم محلی معتقدند این قلعه عجیب توسط آنان ساخته شده و روزگاری محل زندگی دیو و پری بوده است از سوی دیگر دیواره های بیرونی این قلعه از تعدادی هود یا دودکش معروف به دودکش جن تشکیل شده و ظاهر این قلعه را بحث انگیز و البته جذاب کرده است و همین عامل سبب شده تا سالیان سال گردشگران برای دیدن زیبایی های این قلعه و البته پی بردن به ویژگی های عجیب و غریب این مکان را مقصد گردشگری خود انتخاب نمایند.

قلعه بهستان قلعه از جنس خاک فشرده است که در گذر زمان و در اثر فرسایش اشکال خاص به خود گرفته و جذابیتش هرچه بیشتر شده است. این قلعه تاریخی در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و آنچه که در مورد این قلعه بیشتر نمود دارد این است که به علت شرايط زماني خاص آن دوره، حاكمان جهت دفاع از خود و مردم، اقدام به ساخت اين قلعه كرده اند كه طبقات بالاي قلعه جهت دفاع و طبقات پايين‌تر به عنوان زاغه و محل نگهداري آذوقه مردم مورد استفاده قرار مي‌گرفته است.

سازندگان قلعه با در نظر داشتن طرح اوليه، اقدام به كندن كوه و تخليه خاك‌ها و سنگ‌ها كرده و اتاق‌ها را به وجود آورده و به ازاي هر اتاق، راه‌هاي ارتباطي آن‌ها به مجموعه نيز به صورت دالان‌هايي افزوده شده است.

در ابتدا باستان شناسان بر این باور بودند که قلعه متعلق به دوره ساسانیان است. اما کاوش های بعدی آن را از دوران هخامنشیان نیز پیش برد. اما امروزه بر این باورند که این قلعه متعلق به دوران مادها است. دلیل این ادعا وجود رودخانه قزل اوزن است که در ابتدا در مسیر مهاجرت آریایی ها قرار داشته است. وجود روستای کهن ماد آباد در همان نزدیکی نیز این گمان را تقویت می کند. با ظهور اسلام نیز این قلعه پابرجا و مورد استفاده بوده است. وجود محراب های حفاری شده در اتاق ها و همچنین کشف سفال ها و ظروف لعابی قرون ۵ تا هفتم هجری این ادعا را ثابت می کند.

با تمام این ها فضاي كلي قلعه به ۳ دسته شامل اتاق‌ها، دالان‌ها و راه‌پله‌ها تقسيم شده كه گاه داراي سقفي تيزه‌دار و داراي محل‌هايي به شكل مثلث يا مدور روي ديوارها براي قرار گرفتن پيه‌سوز بوده است.

قلعه بهستان، راه‌پله‌اي زيگزاگي در ضلع‌هاي غربي و شرقي دارد كه روزگاري از پاييني‌ترين قسمت ضلع شمالي آن شروع مي‌شده است. راه‌پله‌هاي ضلع شمال غربي قلعه به عنوان يكي از مناطق دست نخورده و سالم است كه بالاي اين پله‌ها، اتاقي به شكل طاق محراب‌هاي مسجد دوران اسلامي تزيين شده متعلق به دوره اسلامي وجود دارد و راه‌پله‌هاي زياد با عرض يك متر نيز اقتباس از اين سبك معماري است كه هم‌اكنون به دليل تخريب زياد تنها با عمليات كوهنوردي مي‌توان بر بالاي قلعه با تخته‌سنگ‌هاي عظيم و مسطح آن رسيد.

قسمت بالاي قلعه نيز با گچ، اندوده شده و داخل آن حوضي با ابعاد 7 در 3 متر و ا ز جنس سنگ و ساروج قرار دارد كه آب آن با استفاده از لوله‌هاي آب‌گِلي نيم‌متري به اسم گنگ، تأمين مي‌شده است.

قلعه بهستان با 64 اتاق کوچک و بزرگ، بقایای یک حوض، آثاری از سیستم لوله کشی منحصربفرد و ظاهر نامعمولش یکی از جذاب ترین قلعه های منطقه ماهنشان است که از لحاظ تاریخی نیز ارزش بالایی دارد.

کوه‌های‌ رنگی‌ یا‌ آلاداغلار

و اما یکی دیگر از خارق‌العاده ترین جاذبه‌های طبیعی شهرستان ماهنشان کوه‌های رنگی یا آلاداغلار است که یکی از عجایب طبیعت نیز به شمار می‌رود. به عبارتی میتوان گفت رنگین کمان زمینی ایران در شهرستان ماهنشان با آلا داغلار خود را رونمایی کرده و شامل رنگهای قرمز، زرد، سبز، نارنجی، قهوه ای و سفید است که هر کدام از این رنگ ها نشان دهنده وجود نوع ماده معدنی خاص در این خاک‌ها می‌باشد؛ چراکه شهرستان ماهنشان مملو از مواد معدنی و معادن است و همین امر سبب شده تا کارخانجات بالایی در این شهرستان فعال باشد.

با این حال یکی از بزرگترین معادن سرب و روی جهان نیز در این شهرستان قرار دارد و برای نخستین بار نیز گردشگری معدنی در استان زنجان برای این معدن مجوز اخذ کرده است.

مناظر طبیعی و تاریخی ماهنشان چنان چشم نواز است که می‌توان ساعت‌ها محو تماشای زیبایی های کوه‌های رنگی و ترکیب رنگ آن‌ها  شد، رنگ‌ها به قدری متنوع است که انگار در کره ای دیگر قدم گذاشته ایم، در یک نگاه دیگر این کوه‌ها نقاشی خداوند است که خالق با حوصله رنگین کمانی از جنس خاک را در این مکان ایجاد کرده است.

برای دیدن این مناظر و تماشای این زیبایی ها فقط کافیست پای در سرزمین شگفتگی ماهنشان بگذاریم مناظر به قدری زیبا و خیال انگیز است که ساعتها محو تماشای این همه عظمت خداوند خواهی بود. کوه های رنگی در جاده ماهنشان به میانه یا بهتر است بگوییم در آزاد راه زنجان به تبریز قرار داشته و خودنمایی می کند و زیبایی های خود را به رخ بینندگان می‌کشد.

 دریاچه خندقلو

با این حال یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی شهرستان ماهنشان دریاچه خندقلو یا پری است که در ۴۵ کیلومتری شهرستان ماهنشان قرار داشته و تنها دریاچه طبیعی استان زنجان نیز می باشد و در دشت وسیعی گسترانده شده است.

بنابه اعتقاد مردم محلی روزگاری در این محل پری دیده شده به همین دلیل نام روستا پری و نام دریاچه نیز به همین عنوان نام گرفته است. این دریاچه با گستره شمالی جنوبی دارای وسعتی در حدود نیم کیلومتر مربع است و علاوه بر زیبایی بی نظیر که در منطقه ایجاد کرده برای کشاورزان نیز بسیار حائز اهمیت است چرا که در تامین آب مورد نیاز کشاورزی بسیار اهمیت دارد و از سوی دیگر برای آبزی پروری نیز بسیار مهم است به نحوی تاثیر بالایی در پیشبرد اهداف اقتصادی مردم منطقه دارد.

با این حال به گردشگران پیشنهاد می‌کنیم برای دیدن رنگین کمان زمینی، قلعه وهم انگیز بهستان، دریاچه پری و چندین ویژگی و زیبایی بی‌نظیر دیگر قدم در شهرستان ماهنشان بگذارند و از شگفتی‌های بی‌بدیل این شهرستان بکر لذت ببرند.