خطر سقوط آزاد جوانی جمعیت در کشور/ نرخ رشد جمعیت تا سال ۱۴۱۵ به صفر می‌رسد!
به گزارش موج رسا; رهبر معظم انقلاب در مرداد ماه سال ۱۳۹۰ طی سخنانی، رسمی و علنی به موضوع "جمعیت" و لزوم مقابله با سیاست‌های "تحدید نسل" اشاره و تأکید کردند که "هر اقدام و تدبیری برای کم کردن جمعیت باید پس از ۱۵۰ میلیون نفر صورت بگیرد."
ایشان همچنین در مرداد سال ۹۱ نیز بار دیگر در مورد "خطرات کاهش رشد جمعیت" کشور هشدار دادند و حتی از عبارت «خطا کردیم» استفاده کردند! به‌عبارتی خطر کاهش جمعیت برای نخستین بار، توسط مقام معظم رهبری مورد اشاره قرار گرفته وارد گفتمان عمومی کشور شد در حالی که پیش از آن با وجود هشدار برخی کارشناسان حوزه جمعیت درباره بحران کاهش جمعیت کشور، به‌طور جدی بحث‌های مربوط به کنترل و تحدید نسل در حال پیگیری بود!
مقام معظم رهبری از سال ۱۳۸۸ بیان دیدگاه‌های جمعیتی را آغاز کرده و میان مسئولان درباره لزوم تغییر سیاست‌های جمعیتی صحبت کرده‌اند و از آن زمان تاکنون هیچ‌گاه این مسأله را فراموش نکرده‌اند؛ ایشان با مشاهده برخی کم‌کاری‌ها و بی‌توجهی به مسئله مهم جمعیت کشور در مسئولان دولتی و لزوم بازنگری در سیاست‌های تحدید نسل، روی سخن‌شان را در جلسات عمومی به‌سوی جامعه تغییر داده‌اند.
ایشان در اردیبهشت سال ۹۳ با توجه به اهمیت مقوله جمعیت در اقتدار ملی و با توجه به جوانی جمعیت کنونی، سیاست‌های کلی جمعیت را ابلاغ فرمودند؛ این سیاست‌ها بر اساس بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است؛ ایشان با در نظر داشتن نقش مهم جمعیت در پیشرفت کشور، تأکید فرمودند که لازم است برنامه‌ریزی‌های جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور متناسب با سیاست‌های جمعیتی انجام گیرد.
بنابراین با توجه به فرموده‌های مقام معظم رهبری آنچه که مشهود است این موضوع می‌باشد که چنانچه برنامه‌ریزی و سرمایه گذاری‌های لازم در خصوص استفاده از ظرفیت نیروی انسانی موجود و همچنین افزایش آن در آینده نشود، نه تنها جمعیت به عنوان یک عامل اصلی توسعه عمل نخواهد کرد، بلکه خود به عنوان یک چالش فزاینده نیز خواهد بود. چراکه کنترل و بهره‌مندی از جمعیت نیازمند برنامه‌ریزی در بخش‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است تا کشور بتواند از سرمایه انسانی به نحو احسن در جهت پیشبرد اهداف داخلی و بین‌المللی استفاده بهینه کند.
با این حال مهمترین چالش جمعیتی کشور، کاهش سطح باروری و پیری جمعیت است چراکه چندین دهه با تبلیغ فرزند کمتر، زندگی بهتر شرایط به گونه‌ای تغییر کرد که نرخ باروری در مدت زمان کوتاهی به شدت افت کرد و به نحوی دچار سقوط شد و به کمترین میزان خود رسید.
از سویی دیگر بنا به گفته کارشناسان، باروری در ۳۰ سال آینده نیز روند کاهشی خواهد داشت و کشور را با بحران جدی جمعیتی مواجه خواهد کرد و تنها راه نجات از این بحران استفاده از فرصت ۲۵ ساله طلایی پنجره جمعیتی است.
از این رو مهمترین چالش جمعیتی کنونی کشور، کاهش سطح باروری است و پیری جمعیت موضوع جدی دیگر در آینده است، مولفه‌های ساختار جمعیتی کشور در حال تغییر است و چند سالی است که روند پیر شدن جمعیت ایران آغاز شده و با سرعت به این سمت در حال حرکت است در واقع در حال از دست دادن جوانی جمعیت هستیم، و ساختار جمعیتی کشور بهم خورده است و شاهد کاهش جمعیت هستیم.
این در حالی است طبق نظر کارشناسان اگر روند نرخ رشد جمعیت به همین روال ادامه‌دار باشد و بحران سقوط جمعیت ادامه‌دار باشد، نیروهای جوان و کار‌آمد جامعه در طول سال‌های پیشرو به شدت افت خواهد یافت و جای خود را به سالمندان خواهد داد، همین امر علاوه بر اینکه نیاز به نیروهای خدماتی را به هر لحاظ افزایش خواهد داد حتی می‌تواند امنیت کشور را در برهه‌ای از در معرض خطر قرار دهد.
با این وجود در استان کوچکی همچون زنجان نیز نرخ باروری در طول سالیان به شدت کاهش یافته و طبق اعلام مسئولان استانی در سال ۹۹ به ۱.۷۸ رسیده است این در حالی است که رقم مذکور تا سال ۶۷ معادل با عدد ۶ بوده است اما این امر خود به خاطر دلایلی رخ داده است.
عدم ازدواج و فرزندآوری ناشی از سوءمدیریت در حوزه اقتصادی
چندی پیش مسعود عالمی، رئیس مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور درباره «نجات ایران از پیری جمعیت، امکان یا امتناع؟» سخن گفت و تصریح کرد: وقتی از وادی پیش‌بینی به وادی سیاست‌گذاری وارد می‌شویم، اراده و امکان تغییر در جامعه مطرح میشود، لذا امکان‌ها و پتانسیل‌هایی وجود دارد که ما بتوانیم مسئله جمعیت را تا حدی حل کنیم؛ ماهیت مسئله جمعیت ایران به تجرد، ناباروری، سقط جنین و عدم فرزندآوری خانواده‌های موجود وابسته است.
وی گفت: در بحث تجرد طبق آخرین آمار ۱۱.۶ میلیون مجرد در سن ازدواج داریم، این عدد بسیار بزرگ است و همین بازه سنی انباشت عدم ازدواج‌هایی است که در سال‌های گذشته اتفاق افتاده است، اما ۸۸ درصد جوانان در سن ازدواج، تمایل به ازدواج دارند و ما با مسئله عدم تمایل به ازدواج مواجه نیستیم.
رئیس مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور ادامه داد: در بحث ناباروری براساس تخمین‌ها بین ۳ تا ۳.۵ میلیون زوج نابارور داریم که هر سال حدود ۲۹ درصد ازدواج‌ها را شامل میشود. ما در این سال‌ها با فقدان امکانات درمان ناباروری مواجه بوده‌ایم. ۶۰ مرکز درمان ناباروری داریم که اگر این تعداد بخواهند به این مراکز مراجعه کنند ۶ سال باید منتظر بمانند.
وی گفت: سالانه ۸۸ هزار زوج نابارور به این میزان اضافه می‌شوند که ۹۲۴۰۰ سیکل نیازمند هستند که الان فقط ۳۳ هزار سیکل در کشور انجام میشود؛ از سال ۷۱ که فلوشیپ نازایی تشکیل شده است فقط ۱۵۰ فارغ‌التحصیل داشته‌ایم که به‌نوعی انحصار ایجاد کرده است و ضرورت افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو را نشان می‌دهد.
عالمی تأکید کرد: در بحث سقط جنین تخمین وزارت بهداشت این است که ۲۲۰ هزار سقط قانونی و غیرقانونی داریم که به‌طور کلی ۱۹ درصد سقط جنین صورت می‌گیرد؛ وضعیت فرزندآوری نیز نامطلوب است که ۱۴ درصد خانواده‌ها فرزند ندارند و ۲۱ درصد هم یک فرزند دارند.
وی ادامه داد: شرایط ایران بیشتر به سوءمدیریت بازمی‌گردد و ما مثل دیگر کشور‌ها نیستیم که عدم ازدواج و یا عدم فرزندآوری، دلایل عمیق فرهنگی داشته باشد، مثلاً یکی از عوامل عدم فرزندآوری در ایران موضوع مسکن است. مسکن سهم بالایی در سبد هزینه خانواده دارد. عرضه زمین ما محدود است ولی تقاضا مرتب زیاد میشود و قیمت زمین و مسکن افزایش پیدا می‌کند.
رئیس مؤسسه تحقیقات جمعیت کشور گفت: چون انباشت عدم ازدواج و عدم فرزندآوری ناشی از سوءمدیریت است، فرصتی وجود دارد که این سوءمدیریت‌ها تغییر کند و بخشی از مسئله را حل کند.
وی با بیان اینکه نرخ باروری کل ۱.۷ و نرخ باروری نکاحی ۲.۷ است، گفت: این آمار یعنی اگر ازدواج صورت بگیرد وضعیت به‌مراتب بهتر خواهد شد. اگر آمار ۸۸ درصدی تمایل به ازدواج میان مجرد‌ها را در نظر بگیریم، اگر فرض کنیم ۵۰ درصد ازدواج کنند، می‌توان تخمین‌هایی در مورد موالید زد که عدد‌های معناداری به دست می‌دهد.
با این حال پس از مخالفت‌ها و سنگ‌اندازی‌های پیداوپنهان دولت حسن روحانی در طول ۸ سال گذشته و عدم تلاش حداقلی برای اصلاح شاخصه‌های جمعیتی کشورمان، مجلس شورای اسلامی یازدهم طرح جوانی جمعیت را تهیه کرد و در ادامه به تصویب رساند؛ این قانون به تأیید شورای نگهبان رسید و در ادامه از سوی رئیس جمهور برای اجرا به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ شد.
عمده برنامه این قانون برای فرزندآوری خانواده‌ها، ارائه مشوق‌های عموماً مالی است تا ترغیب و تشویقی برای زوج‌ها است؛ این قانون با استقبال اندیشکده‌ها و پژوهش‌گران مستقل حوزه جمعیت کشورمان مواجه شد و به اجرا در آمد.
با تمام این‌ها باید دید در استان کوچکی همچون زنجان چه اقداماتی در راستای جوان سازی جمعیت انجام شده و چه برنامه‌هایی برای رسیدن به هدف نهایی وجود دارد؟
*باید برای بقای نسل کشور تصمیمات و اقدامات جدی انجام شود
در این راستا محسن افشارچی، استاندار زنجان، با اشاره به اینکه یکی از مسائلی که به آن کمتر پرداخته شده و باید بر روی آن تمرکز شود، بحث فرزند آوری است اظهار داشت: در حال حاضر نرخ باروی به زیر سطح جایگزینی نزدیک میشود، با اینکه باید به ازای هر خانم ۲.۱ فرزند متولد شود اما شرایط اصلا چنین نیست. متاسفانه در کشور نرخ باروی به ۱.۷ تا ۱.۹ رسیده است.
وی با اشاره به اینکه ما از استراتژی رفع تحریم به استراتژی رفع تحریم و مقابله با تحریم گذر می‌کنیم گفت: اقداماتی که در حوزه یارانه‌ها و سایر امور انجام میشود به این دلیل است که ما می‌خواهیم روی پای خودمان با‌یستیم بنابراین نباید همیشه به فکر گره خوردن تصمیمات کشورمان به تصمیمات سایر کشور‌ها در سر دیگر دنیا باشیم.
استاندار زنجان با بیان اینکه در چند سال آینده گشایش‌هایی در هر امور در کشورمان رخ خواهد داد و وضعیت اقتصادی بهتر خواهد شد، تصریح کرد: بنابراین نباید مسائل اقتصادی را دلیلی برای عدم فرزندآوری گذاشت.
وی با بیان اینکه ضعف‌هایی در برخی حوزه‌ها وجود دارد و نمونه آن عدم تولید و تامین مواد اولیه کالایی همانند پوشک بچه هستیم، ابراز داشت: در برخی مواقع ما اصلا به فکر تامین مواد اولیه نبوده‌ایم و همیشه به فکر گشایش از طریق رفع تحریم بوده‌ایم.
افشارچی با تاکید بر اینکه ما نباید ۱۵ سال آینده را از حال حاضر تعطیل کنیم، خاطر‌نشان کرد: بیشتر افراد جامعه وارد دوره کهن‌سالی میشود اما باید گفت ایران همیشه هست و خواهد بود بنابراین باید برای بقای نسل کشور تصمیمات و اقدامات جدی انجام شود.
وی عنوان کرد: یک مسئله بسیار بدی که در کشور وجود دارد این است زمانی یک فردی در بدنه دولت اقدام به تصمیم خاصی می‌گیرد، فرد دیگر به خاطر منفعت حزبی تصمیم قبلی را پاک می‌کند، اما نکته‌ای که باید توجه شود این است که باید به منافع ملی بیشتر پرداخته شود.
استاندار زنجان گفت: در کشوری همانند روسیه در دوران بارداری معادل ۹ هزار دلار برای قرص‌هایی که در تقویت مادر و جنین موثر است سرمایه‌گذاری و هزینه میشود، در کل اتحادیه اروپا به دلیل اینکه ترس جذب مهاجر سیاه وجود دارد برای فرزندآوری جمعیتی که تابع کشورشان هستند اقدامات بسیار چشمگیری همچون افزایش مرخصی زایمان انجام می‌گیرد. در کشوری همچون ایرلند علاوه بر مادر که ۶ ماه مرخصی زایمان می‌گیرد به پدر نیز ۶ ماه مرخصی می‌دهند تا مادر و پدر در عرض ۶ ماه با هم در کنار فرزندشان باشند، بنابراین باید منافع ملی در کشور ما نیز جدی گرفته شود.
وی با اشاره به اینکه ما در ایران ۷۰ سال عمر می‌کنیم و نباید تصمیم‌گیری‌ها را طوری انجام دهیم که فرزندانمان در آینده با شرایط بدتری زندگی کنند، گفت: ما در حال جنگ اقتصادی هستیم و در این مسیر خوب پیش می‌رویم، با این حال امیدوارم گشایش‌های بسیار خوبی نیز انجام پذیرد.
افشارچی با بیان اینکه باید تولد در استان زنجان در دوسال بعدی رشد معنا دار داشته باشد، عنوان کرد: گزارش‌هایی که داده میشود درست است، اما باید نتایج این گزارش‌ها نیز اعلام شود باید با عدد و رقم پیش رفت و نسبت با این عدد و رقم سنجش را انجام داد، بنابراین باید افزایش آمار ازدواج و فرزندآوری، فرزند دوم و سوم را در سطح استان شاهد باشیم.
وی ادامه داد: در کشوری مثل کانادا دولت برای پذیرش ۴۰۰ هزار نفر مهاجر در سال ۲۰۲۲ برنامه‌ریزی می‌کند چراکه هدف این است تا تعداد افراد کشورشان را به ۱۰۰ میلیون نفر افزایش دهند.
استاندار زنجان افزود: در برخی کشور‌ها برای جذب مهاجر برنامه‌ریزی میشود تا مهاجران طبق سیاستی که این کشور‌ها در نظر گرفته‌اند رفتار کنند، و در این راستا یکی از برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شده فراخوان جذب در شغلی خاص از مهاجران داده شده است، تمام این امور نشان می دهد کل کشورهای دنیا حواس جمع آینده هستند ما نیز برای این امر باید برنامه‌ریزی درستی داشته باشیم.
*افزایش مجرد‌های سالمند ساختارهای اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده است
محمد مَحرمی، رئیس سازمان نظام پزشکی استان زنجان در گفت‌وگو با خبرنگار موج رسا; با بیان اینکه بحث نرخ رشد باروی یک بحران ملی است که در حال وقوع است، گفت: از مهمترین مسائل و مولفه‌های اثر گذار بر بحث جمعیتی نرخ باروی است که اخیرا بسیار افت داشته است، بنابراین بزرگترین بحران سقوط جانشینی جمعیت ناشی از سقوط میزان موالید است و این خطر بزرگی است.
رئیس سازمان نظام پزشکی استان زنجان با بیان اینکه امروزه افزایش مجرد‌های سالمند ساختارهای اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده است افزود: سیاست‌های جمعیتی که تصویب میشود بسیار خوب است اما کارآمدی و تاثیرگذاری و سرعت خوبی ندارد.
*نیروی مولد و تولید کننده رو به کاهش است
مشهود تقیلو، معاون بهداشت دانشگاه علوم‌پزشکی استان زنجان با اشاره به اینکه دستور مستقیم و موکد مقام معظم رهبری بر بحث فرزندآوری است، اظهار داشت: امیدواریم با سیاست‌های تشویقی که برای فرزندآوری در نظر گرفته میشود روند سقوط نرخ رشد جمعیت را متوقف کنیم.
وی با بیان اینکه از یک سو نیروی تولید‌کننده و مولد رو به کاهش است و از سویی دیگر افزایش قشر سالمندان و مصرف‌کنندگان را شاهد هستیم، افزود: با اینکه از سال ۹۳ قانون حمایت از خانواده ابلاغ شده اما عملا فرهنگ سازی درستی بر روی موضوع انجام نگرفته است، همین امر سبب شده تا خطر پیری جمعیت کشور را تهدید کند.
*افراط در کنترل جمعیت شکل گرفت
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان با بیان اینکه از سال ۵۵ تا سال ۶۷ نرخ باروی کلی(تعداد نوزدانی که یک زن می‌تواند به دنیا بیاورد) ۶ بود و جمعیت با سرعت بالایی رو به رشد بود گفت: اما افراط‌هایی در کنترل جمعیت شکل گرفت و شعار فرزند کمتر زندگی بهتر به یکی از اصلی‌ترین شعار‌ها تبدیل شد. با این حال در سال ۹۵ این نرخ باروی با تاکیداتی که شد به ۲.۱ رسید و این رقم هر سال کمتر شد و در سال ۹۸ میزان باروی کلی به رقم ۱.۷۴ کاهش یافت. این در حالی است که رقم نرخ باروی در استان زنجان نیز در سال ۹۹ به ۱.۷۸ درصد رسیده است.
*ممنوعیت پیشگیری از بارداری در مراکز بهداشت
وی ابراز داشت: در طول سالیان گذشته بر اساس سیاست عدم فرزندآوری و فرزند کمتر، اقلام پزشکی جلوگیری از بارداری به راحتی و حتی رایگان در مراکز بهداشتی و درمانی در اختیار مردم قرار می‌گرفت اما با ابلاغ سیاست فرزندآوری ارائه اقلام پیشگری از بارداری در این مراکز ممنوع است.
تقیلو همچنین با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته در صورتی که جنین دارای ناهنجاری بود باید پیگیری و منجر به سقط جنین می‌شد، خاطر‌نشان کرد: در حال حاضر این امر اختیاری است و بنا به صلاحدید پزشک متخصص سقط انجام میشود.
وی با بیان اینکه از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۲۰ سالمندان کشور به دو برابر خواهد رسید، گفت: سیر پیری جمعیت که در کشورهای دیگر در طول ۱۰۰ سال شکل می‌گیرد در کشور ما در ۲۰ سال اتفاق خواهد بود بنابراین ما در کشور با کهولت سن مواجه خواهیم بود.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان با بیان اینکه پیش‌بینی ما این است نرخ رشد جمعیت در سال ۱۴۱۵ به ۰.۳۶ و حتی کمتر برسد، عنوان کرد: باید راهکار‌هایی اندیشیده و اجرایی شود و مانع از افزایش سرعت رشد سالمندی و سقوط نرخ رشد جمعیت در کشور شود.
وی با بیان اینکه در استان زنجان قرارگاه جوان‌سازی جمعیت در دانشگاه علوم پزشکی تشکیل شده و سازمان‌های مختلف عضو این کمیته شده‌اند، گفت: مهمترین مصوبه‌ای که با اداره ورزش و جوانان، وزارت بهداشت داشتیم این بوده که شهریور ماه امسال نمایشگاه ملی جوان‌سازی جمعیت به میزبانی زنجان برگزار شود.
تقیلو با اشاره به اینکه حمایت از خانواده‌ها و زوجین نابارور و کمک به روند درمان آن‌ها نیز از جمله اقداماتی است می‌تواند در فرزندآوری کمک کند، بیان کرد: در استان زنجان نیز سالانه زوجین ناباروری مورد حمایت قرار می‌گیرند و درمان شده و موفق به فرزندآوری شده‌اند.
وی با بیان اینکه یک مرکز درمان ناباروری در بیمارستان آیت‌الله موسوی استان دایر شده است، اظهار داشت: تا سال گذشته یک پزشک متخصص درمان ناباروری در این محل مستقر بود.
تقیلو افزود: قبل از شیوع ویروس کرونا سالانه ۲۲۰ زوج نابارور در این مرکز مورد درمان قرار می‌گرفت اما بعد از شیوع ویروس کرونا تعداد به ۱۲۵ مورد کاهش یافت.
معاون بهداشت دانشگاه علوم‌پزشکی استان زنجان با بیان اینکه با ادامه تحصیل یکی از همکاران تعداد پزشک متخصص درمان ناباروری در این مرکز دو نفر شد گفت: به لطف خدا با اقدامات انجام شده زوجین نابارور برای درمان از استان‌های دیگر همچون قزوین، کردستان و آذربایجان نیز به استان زنجان مراجعه می‌کنند.
وی با بیان اینکه مرکز درمان ناباروری دیگری در یکی از بیمارستان‌های استان در حال راه‌اندازی است، گفت: مقدمات این امر فراهم شده و می‌تواند در آینده نزدیک کمک شایانی به درمان زوجین نابارور زنجان و استان‌های اطراف داشته باشد.
تقیلو خاطر نشان‌کرد: در سال گذشته رسیدگی به درخواست ۲۳۵ زوج نابارور جهت دریافت کمک هزینه درمان ناباروری، معرفی شده پیرو سفر رئیس جمهور انجام شد و راهنمایی لازم جهت دریافت خدمات بیمه‌ای توسط دانشگاه علوم پزشکی نیز صورت گرفت با این حال مقرر شده است تا این زوجین نابارور در صورت عدم تحت پوشش بودن بیمه، جهت دریافت وام کمک هزینه درمان ناباروی به نوبت به بانک معرفی شوند.
*درمان سالانه ۲۲۰ زوج نابارور استان زنجان
وی با اشاره به اینکه هزینه درمان ناباروری در گذشته بالغ بر ۵ میلیون تومان بود، تصریح کرد: جدیدا درمان ناباروی تحت پوشش بیمه قرار گرفته و میزان پرداختی مراجعان به یک میلیون تومان کاهش یافته است. با این حال به طور متوسط سالانه ۲۲۰ نفر از زوجین نابارور در استان درمان شده و موفق به فرزندآوری می‌شوند.
*نرخ پایین رشد جمعیت در کشور
فائزه موسوی، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری زنجان در گفت‌وگو با خبرنگار موج‌رسا؛ با اشاره به اینکه حضرت آقا اصولا در مسائل و مشکلات از کلمه نجات استفاده نمی‌کنند، اظهار داشت: اما در بحث قانون جوانی جمعیت ایشان از واژه "نجات از بحران پیری جمعیت" در کشور صحبت کرده‌اند و از سال ۹۱ نیز در ارتباط با نرخ رشد جمعیت و پیری جمعیت کشور هشدار داده‌اند اما متاسفانه آنطور که باید به این مسئله پرداخته نشده است و بحران پیری جمعیت و سقوط نرخ رشد جمعیت به یک ابر بحران تبدیل شده است.
وی با بیان اینکه در کشور با جمعیت ۳۲ میلیون نفری مواجه هستیم که بالای ۴۰ سال هستند، گفت: در کشورهای دیگر جمعیت جوان بالا است اما در کشور ما بحث پیری جمعیت مطرح است. این پیری جمعیت می تواند بیشتر امور از بهداشت و درمان تا امنیت را تحت تاثیر قرار دهد. با این اوضاع سربازی بانوان یکی از مسائلی که برای حفظ امنیت کشور مطرح می شود.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری زنجان با ابراز تاسف از اینکه آمار ناباروری در زوجین نیز بالا است، ابراز داشت: متاسفانه سقط جنین و عدم فرزندآوری نیز بالا بوده که می‌تواند نتایج ناگواری را در پی داشته باشد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه مقرر شده تا ستاد ملی جمعیت به شکل قرارگاه ایجاد شود، عنوان کرد: این قرارگاه در استان زنجان نیز به منظور حمایت از خانواده، جوانی جمعیت تشکیل شده و قوانین مربوط به آن نیز به دستگاه‌ها ارسال شده است.
موسوی با تاکید بر اینکه قوانین قرارگاه جمعیت باید اجرا شود و تمام دستگاه تابع قوانین باشد، گفت: با اینکه تعدادی از دستگاه‌ها اقداماتی انجام داده‌اند اما برخی از دستگاه‌ها نیز فعالیت و اقدام خاصی در این حوزه انجام نداده‌اند.
*نرخ رشد استان زنجان در یکسال گذشته یک درصد منفی است
با تمام این‌ها علی شفیعی، مدیرکل ثبت احوال استان زنجان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار موج‌رسا با اشاره به اینکه نرخ تعداد موالید در استان زنجان در سال ۱۳۹۹ به میزان ۱۵ هزارو ۱۴۶ نفر بود، گفت: این رقم در سال ۱۴۰۰ به تعداد ۱۵ هزارو ۲ نفر رسیده است، که دارای یک درصد کاهش است.
وی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۹ تعداد فوتی‌ها در استان ۷ هزارو ۴۶۸ نفر ثبت شده است، افزود: این رقم در سال ۱۴۰۰ به میزان ۳.۴۶ درصد منفی بوده و به ۷ هزارو ۱۶۸ نفر کاهش یافته است.
اما هر آنچه که ذکر شد نشان از نگرانی مسئولان استان زنجان ار کاهش نرخ رشد جمعیت و افزایش سالمندی داشت اما مسئولان استانی آیا راهکاری هم برای جوان سازی جمعیت به کار گرفته‌اند!
*اجرای سیاست افزایش مدت زمان مرخصی زایمان
در این خصوص محمد عزیزخانی، مدیرکل سازمان تامین اجتماعی استان زنجان اظهار داشت: در بحث حمایت از خانواده و قانون جوانی جمعیت ماده ۱۷ الزاماتی برای سازمان تامین اجتماعی وجود دارد.
وی افزود: طبق بند‌های ماده ۱۷، مرخصی زایمان با پرداخت تمام حقوق و فوق‌العاده‌های مرتبط از ۶ به ۹ ماه و در مورد فرزندان دو قلو به ۱۲ ماه افزایش یافته است و این قانون ۳ خرداد سال ۱۴۰۰ برای سازمان تامین اجتماعی ارسال شده و لازم الاجرا است.
مدیرکل سازمان تامین اجتماعی استان زنجان با بیان اینکه مادران باردار و دارای فرزند شیرخوار تا دو سال می‌توانند طبق قانون از مزایای نوبت کاری استفاده کنند گفت: این مادران می توانند در شیفت شب حضور نداشته باشند.
وی ادامه داد: بحث دورکاری برای مادران باردار حداقل به مدت چهار ماه در مشاغلی که امکان دورکاری وجود دارد اجباری است و سازمان باید به با درخواست متقاضیان موافقت کند. بحث کاهش سن بازنشستگی به ازای تولد هر فرزند نیز مطرح شده و قابل اجرا است.
عزیزخانی با اشاره به اینکه قبلا مادران باردار قبلا مجبور بودند برای مرخصی دریافت حقوق و مزایا و افزایش مدت زمان مرخصی زایمان نامه از دیوان عدالت به سازمان تامین اجتماعی ارائه کنند، بیان کرد: بعد از ابلاغ دستورالعمل جدید به صورت روتین حقوق و مزایای مرتبط توسط تامین اجتماعی پرداخت میشود.
وی گفت: مقایسه بیمه‌شدگان تا پایان اسفند سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد تعداد بیمه شدگان زن در استان زنجان ۴۰ هزارو ۳۲۶ نفر و در مردان ۱۵۸ هزارو ۴۵۲ نفر بوده که نرخ بیمه شدگان زن به بیمه شدگان اصلی ۲۰ درصد است.
مدیرکل سازمان تامین اجتماعی استان زنجان خاطر نشان کرد: اسناد موجود در خصوص پرداخت غرامت دوران بارداری به بیمه شدگان طبق الزام ماده ۱۷ تا پایان سال ۱۴۰۰ معادل با ۱۰۵ میلیارد ریال پرداختی انجام شده که نسبت به سال ۹۹ در حدود ۷۸ درصد افزایشی بوده که این امر نیز به دلیل افزایش مرخصی از ۶ به ۹ ماه بوده است که مبلغ پرداختی را بالاتر برده است.
وی با اشاره به اینکه عدم قطع مستمری بازماندگان در صورت ازدواج مجدد خانم‌ها، موردی است که رعایت میشود گفت: عدم وجود محدودیت برای استفاده از درمان برای فرزندان بالای ۲ نفر، کمک هزینه ازدواج برای زوجین تحت پوشش بیمه، طرح بیمه زنان خانه‌دار، پرداخت حق اولاد به سه فرزند از جمله مواردی است که در خصوص حمایت از خانواده انجام میشود.
عزیزخانی گفت: سازمان تامین اجتماعی تمام تلاش خود را به کارگرفته تا هر آنچه که می‌تواند در راستای رسیدن به اهداف فرزند آوری قدم بردارد، بلکه با همین اقدامات کوچک قدم‌های اساسی در افزایش نرخ رشد جمعیت نیز برداشته شود.
*عملیاتی شدن طرح وام فرزندآوری در استان زنجان
حسن دادگر، دبیر کمیسیون هماهنگی بانک‌های استان زنجان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار موج رسا; در خصوص جزئیات وام فرزندآوری و نحوه ثبت نام متقاضیان اظهار داشت: متقاضیان واجد شرایط برای متولدین بعد از یکم فروردین ۱۴۰۰ و حداکثر تا ۲ سال پس از تولد فرزند، می‌توانند نسبت به ثبت درخواست خود در سامانه مربوطه اقدام کنند.
وی با بیان اینکه در صورتی که حین دوره بازپرداخت تسهیلات تولد فرزند، فرزند دیگری از متقاضی به دنیا آمد، پرداخت تسهیلات طبق ضوابط به کودک بعدی امکان پذیر است، افزود: در مورد تولد فرزندان دوقلو و بیشتر به ازای هر فرزند یک وام تعلق می‌گیرد.
دبیر کمیسیون هماهنگی بانک‌های استان زنجان گفت: تسهیلات فرزندآوری نیاز به سپرده‌گذاری ندارد و با ۶ ماه دوره تنفس برای شروع اقساط و با کارمزد حداکثر ۴ درصد به صورت سالانه پرداخت میشود.
وی با بیان اینکه محدودیتی در ثبت نام‌ها وجود ندارد عنوان کرد: در استان زنجان از هفته گذشته ثبت نام وام فرزندآوری آغاز شده و با شرایطی که جهت دریافت تسهیلات وجود دارد پیش‌بینی ما این است که متقاضیان در استان از طرح مذکور استقبال کنند.
دادگر با اشاره به اینکه میزان تسهیلات پرداختی برای فرزندان متفاوت است، ابراز داشت: تسهیلات به ازای فرزند اول ۲۰ میلیون تومان، فرزند دوم ۴۰ میلیون تومان، فرزند سوم ۶۰ میلیون تومان، فرزند چهارم ۸۰ میلیون تومان و به ازای فرزند پنج به بعد ۱۰۰ میلیون تومان است و دوره تنفس نیز در تمام وام‌ها ۶ ماهه است.
با تمام آنچه که گفته شد، مسئله پیری جمعیت چه در استان زنجان و چه در کشور به یک ابر بحران تبدیل شده و تمام مسئولان امر را به چالش کشیده است و اظهار نظر‌‌های متفاوتی نیز ارائه شده است اما طبق نظر کارشناسان آنچه که می‌تواند شرایط نرخ رشد جمعیت را بهبود ببخشد اجرای دقیق و به موقع و بدون سنگ‌اندازی در مقابل سیاست‌هایی است که برای فرزندآوری و جوانی جمعیت ابلاغ میشود چراکه گاها با وجود تاکیدات فراوان باز هم این سیاست‌ها در نیمه مسیر اجرایی با مانعی مواجه شده و از هدف باز می‌مانند.
گزارش از زهرا بیات
انتهای خبر/