لزوم شفافیت در مورد فعالیت صنایع الکل سازی در استان اصفهان/ ورود مدعی العموم یکبار برای همیشه نگرانی‌ها را مرتفع خواهد کرد

به گزارش موج رسا; تأخیر در ترخیص غلات وارداتی و نگهداری غیر اصولی و نیز آلودگی سموم قارچی که منجر به تولید سم آفلاتوکسین ( سرطان زا بودن آن ) میشود یکی از موضوعات جنجالی مطرح شده در سنوات قبل بوده که در کنار اهدافی است که دولت بی تدبیر حسن روحانی به آنها دست پیدا کرد که باعث افزایش نگرانی مردم در بی کفایتی مدیریتی شده است.

در شرایطی که کشور در وضعیت دشوار اقتصادی مواجه است چنین خبری واقعاً دردناک بود اما در هر حال علم همواره در حال ارتقاء و صنعت همواره در حال رشد بوده و فعالان عرصه صنعت تلاش می کنند در مسیر تولید فاکتورهایی نظیر هزینه اولیه ، آلاینده های زیست محیطی و غیره را کاهش داده و فاکتورهایی همچون کیفیت، تنوع، سود دهی و غیره را افزایش و مد نظر قرار دهند.

گاه رشد و پیشرفت صنعت با اختراع  راهکارهای جدید تولید و عرضه محصولات جدید همراه بوده که در سطح بالاتری همچون سطوح ملی می تواند منجر به حل مشکلات کشور نیز شود.

*مشکل امحاء غلات آلوده

 آسپارژیلوس فلاووس نام قارچی است که در مناطق گرم و مرطوب به روی غلات رشد کرده و ماده ای را که از خود بجا می گذارد آفلاتوکسین می نامند که انواع مختلف داشته که نوع B1 آن سرطان زا است.

اکنون در چنین شرایطی امحاء اینگونه غلات هم تبعات زیست محیطی و هم تضییع بیت المال از بابت اختصاص ارز ترجیحی به همراه خواهد داشت، حتی شیرابه حاصله اینگونه غلات حاوی سم آفلاتوکسین بوده و هرگونه جابجائی غلات آلوده به دفعات می تواند در انتشار آلودگی به محیط اطراف برای انسان خطرآفرین باشد.

 خبر خوشی که در سال های اخیر به گوش رسید اختراع روشی برای استحصال الکل از اینگونه غلات بود که در این روش ساختار مولکولی سم آفلاتوکسین قبل از فرآوری تخریب و با استفاده از تکنولوژی هیدرولیز آنزیمی غلات فوق طی یک فرآیند تخمیری و تقطیر در خلأ به الکل تبدیل می شود؛ شهرام نخستین مرتضوی مدیر عامل شرکت جهان الکل اولین کارخانه الکل سازی در ایران بوده که با درک موضوع دست به این کار زده و با استفاده از این تکنولوژی توانسته تهدید بوجود آمده را به فرصت تبدیل  و غلات آلوده را در سطح کشور به الکل تبدیل کند.

*تولید الکل از غلات آلوده در استان اصفهان

رفته رفته با توجه به شرایط بوجود آمده برای محموله های وارداتی درخواست ها برای تبدیل غلات آلوده روز به روز افزایش یافته که یکی از این شرکت ها صنایع شیمیایی اصفهان در شهر لنجان اصفهان بوده که با همکاری شرکت نور زکریای رازی در شهرضا غلات آلوده را خریداری و به الکل تبدیل می شود.

اهمیت این مسأله موجب شد پایگاه خبری صاحب نیوز پیگیر موضوع شود. برای همین با رئیس اداره محیط زیست شهرضا تماس گرفتیم.

باقر یعقوبی در این رابطه اظهار کرد: کارخانه نور زکریای رازی تنها مراحلی از عملیات الکل سازی از غلات آلوده را انجام می‌دهد و به همین سبب فاقد پساب و آلایندگی زیست محیطی است.

وی گفت: سازمان حفاظت محیط زیست به طور مرتب بر فعالیت این کارخانه نظارت داشته و آخرین بار نیز دو هفته قبل از این مصاحبه با حضور کارشناسان استان، آلایندگی زیست محیطی آن بررسی و نداشتن هرگونه پساب حاوی سم افلاتوکسین در این کارخانه مورد تأیید ایشان قرار گرفت.

رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان شهرضا با اشاره بر حساسیت این سازمان بر تهدیدات زیست محیطی، گفت از هرگونه گزارشی در رابطه با آلایند‌ه‌های زیست محیطی در این شهرستان استقبال کرده و در اسرع وقت آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

در این رابطه معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز به خبرنگار صاحب نیوز گفت: مرحله تبدیل غلات آلوده در کارخانه مذکور صرفاً تا مرحله هیدرولیز، تهیه شربت و فیلتراسیون آن انجام می‌پذیرد که نظارت کامل بر تمامی این مراحل توسط کارشناسان کنترل مواد غذایی به همراه واحد حراست شبکه بهداشت و درمان شهرضا صورت می‌پذیرد.

ابوالفضل اصلانی عنوان کرد: با توجه به این که مراحلی که در اصفهان انجام می‌گیرد صرفاً هیدرولیز آنزیمی است و شربت حاصله بدون برجای گذاشتن پساب به کارخانه پارچین حمل می‌شود، موضوع آلودگی زیست محیطی آن در استان منتفی است.

البته این سخنان معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با واکنش شهرام نخستین مرتضوی، فعال علمی پژوهشی این عرصه، همراه بود.

وی به خبرنگار صاحب نیوز گفت: بر اساس دستورالعمل‌های سازمان غذا و دارو جابجایی غلات آلوده به‌کرات از محلی به محل دیگر ممنوع بوده و بایستی صفر تا صد عملیات تبدیل اعم از ذخیره‌سازی غلات آلوده و تخریب افلاتوکسین و هیدرولیز آنزیمی و تخمیر و تقطیر تحت خلا و تصفیه فاضلاب درون خود واحد انجام شود و برون سپاری این مراحل نیز ممنوع است.

*شبهاتی پاسخ داده نشده در مورد تخمیر غلات آلوده در شهرضا

غلاتی که به قارچ آسپارژیلوس فلاووس آلوده می باشد در صورت تخلیه آن در فضای آزاد و نگهداری غیر اصولی می تواند به محیط زیست اطراف و هوای محیط اطراف آسیب جدی برساند و همچنین عدم تخریب سم فوق قبل از فرآوری نیز می تواند شربت فوق حامل آلودگی سمی و جابجائی شربت نیز از ریسک بالائی برخوردار می باشد با توجه به اهمیت موضوع  سازمان غذا و دارو تاکید به انجام فرآیند تبدیل غلات الوده  صفر تا صد در صد داخل یک واحد الکل سازی می باشند بعبارتی نگهداری غلات آلوده در یک سیلوی مخصوص و داشتن سیستم تخریب آفلاتوکسین و نیز هیدرولیز انزیمی و تخمیر و تقطیر در خلأ و سیستم تصفیه فاضلاب جزء لاینفک یک فرآیند تبدیل می باشد همچنین سبوس بجا مانده نیز در صورت عدم رعایت تخریب سم افلاتوکسین قبل از فراوری می تواند برای مصرف دام خطرآفرین باشد.( داشتن آزمایشگاه مجهز و آنلاین )

مدیر عامل شرکت جهان الکل پیرامون تولید الکل در اصفهان این سؤال را مطرح کرد که اینکه شرکتی بدون تخریب سم افلاتوکسین اقدام به تهیه شربت نماید و آن را صدها کیلومتر آن طرف تر تخمیر و تقطیر کند، آیا با دستورالعمل‌های سازمان غذا دارو منطبق است؟

مرتضوی ادامه داد: برای تبدیل هر کیلو غلات به شربت ۵ لیتر آب نیاز است و اگر بخواهیم این شربت را به الکل تبدیل کنیم ۵ لیتر دیگر آب نیاز دارد در صورتی که استان اصفهان منطقه کم آبی بوده و از بی‌آبی رنج می‌برد و تأمین آب یکی از معضلات شهرک صنعتی اسفرجان شهرضا محسوب می‌شود، پس با چه توجیهی مسئولان اجازه چنین کاری را داده‌اند.

وی بیان کرد: حتی اگر در این شرایط، تأمین آب محقق شده باشد ارزش معنوی شربت بیش از محصول نهایی خواهد بود و من اطلاعی که از شهرک صنعتی اسفرجان دارم این شهرک فاقد زیرساخت‌های لازم و تصفیه‌خانه مجهز فاضلاب است.

این تولیدکننده الکل از غلات آلوده افزود: اگر غلات آلوده‌ای بدون تخریب افلاتوکسین به شربت تبدیل شود و اگر مقدار کمی از آن وارد فاضلاب و یا محیط‌زیست شود قطعاً سفره‌های آب زیرزمینی منطقه آسیب خواهد دید و اگر هم در حال انتقال شربت به سایر نقاط کشور به محیط اطراف نشت داشته باشد قطعاً مشکل آفرین خواهد بود.

مرتضوی خاطرنشان کرد: به خاطر این است که سازمان غذا و دارو تأکید دارد صفر تا صد فرآیند درون خود واحد صورت گیرد و بهتر این است میزان غلات خریداری شده در سال‌های 1396 الی 1399 توسط مدعیان مربوطه را استعلام کرده و آن را با میزان برق و آب و گاز مصرفی در همان زمان تطبیق دهیم تا بسیاری از این مسائل روشن شود.

مدیر عامل شرکت جهان الکل همچنین گفت: مسئله دیگر این‌که برج‌های تقطیر موجود در صنایع الکل‌سازی مخصوص تقطیر از ملاس بوده و با برج‌های تحت خلأ غلات آلوده متفاوت است و این سخن معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در وبینار مورخ 6/10/99 قابل توجه است که مطرح کردند پیشنهاد می‌دهیم غلات آلوده به شرکتی واگذار شود که صفر تا صد تجهیزات را داخل واحد خود داشته باشد.

مرتضوی با اشاره به این وبینار، ضمن بیان این که در جلسه فوق مدیرعامل صنایع شیمیائی اصفهان نه تنها به سؤالات مطروحه پاسخ نداد بلکه بی‌دلیل جلسه را ترک کرد، گفت: پس از وی یکی از مدیران غذا و دارو اصفهان از انتقال ذرت آلوده متعلق به یک شرکت توسط شرکت صنایع شیمیائی اصفهان به یک شرکت نشاسته سازی اصفهان پرده برداشت.

وی متذکر شد در صورتی که کارخانه مذکور جزء صنایع غذایی محسوب شده و اگر در فرآوری غلات آلوده به نشاسته و یا شربت دقت نشود و مقدار کمی از آن وارد بونکر ذخیره و تانک‌های ته‌نشینی شود مشکلات و عواقب خطرآفرینی به همراه خواهد داشت.

مدیران وزارت بهداشت برای جلوگیری از هرگونه تخلفات احتمالی 18 آذرماه سال جاری خواستار توقف واگذاری محموله های آلوده جهت بررسی بیشتر می شوند که هنوز نتیجه ای از سوی سازمان غذا و دارو حاصل نشده و سازمان غذا و دارو همچنان مجوز خرید غلات آلوده را صادر می کند.

*عدم همکاری مسئولان کارخانه شهرضا با خبرنگاران

فتحعلی فخیمی حمیدپور، عضو هیئت مدیره شرکت نور زکریای رازی، با اشاره به این که فعالیت‌های این شرکت کاملاً با هماهنگی سازمان غذا و دارو سازمان حفاظت محیط زیست انجام می‌شود، عنوان کرد اعضای شرکت از مصاحبه با مطبوعات منع شده‌اند و از ارائه توضیحات بیشتر در مورد نحوه فعالیت شرکت خودداری کرد.

امکان دسترسی و بازدید رسانه‌هایی که دغدغه سلامت مردم را دارند از این قبیل شرکت‌ها و حصول اطمینان از نداشتن تهدید برای جامعه، یکی از حقوقی است که ذیل قوانین کشور باید به آن توجه شود.

به ویژه در رابطه با موضوعات این چنینی و فعالیت چنین کارخانه‌هایی بر روی منابع آبی مردم، که سوای بحث اقتصادی آن، خطر برای سلامتی جمعیت زیادی از ساکنان منطقه مطرح است، باید اطمینان بخشی کافی و لازم به مردم داده شود و طبیعتاً باید پاسخ‌های خبرنگاران به عنوان چشم ناظر مردم پاسخ داده شود.

همچنین لازم است مسئولان شفاف در رابطه با عملکرد کارخانه‌های این چنین پاسخگو بوده و سلامت عملکرد آن را تضمین کنند به ویژه این که محل انجام فعالیت‌های مذکور نه در یک کویر خالی از سکنه بلکه در جوار شهرها و مناطق مسکونی و بر روی منابع آبی صورت می‌گیرد.

با ورود مدعی العموم به ماجرای تولید الکل از غلات آلوده در استان اصفهان و تعیین کارشناس خبره به منظور تعیین تکلیف وضعیت این کارخانه ها چه از لحاظ فناوری تبدیل غلات آلوده به الکل و چه از لحاظ عدم خسارت احتمالی به سلامت جامعه یک بار برای همیشه به نگرانی مردم منطقه خاتمه داده و در صورت بررسی موضوع به روشنگری و کشف حقایق در رابطه با سرنوشت غلات خریداری شده قبلی کمک خواهد کرد.

منبع: صاحب نیوز