مبارزه با استکبار از کودتای 28 مرداد تا 16 آذر/ آمریکا دشمن شماره یک ملت ایران

به گزارش موج رسا; 16 آذرماه در ایران به یاد 3 دانشجو به نام‌های مصطفی بزرگ‌نیا، احمد قندچی و آذر شریعت‌رضوی که هنگام اعتراض به دیدار رسمی ریچارد نیکسون (معاون رئیس‌جمهوری وقت آمریکا) و همچنین از سرگیری روابط ایران با بریتانیا در دانشگاه تهران کُشته شدند، گرامی داشته و به عنوان روز دانشجو نامگذاری شده است. این اتفاق در ۱۶ آذر ۱۳۳۲ یعنی حدود 4 ماه بعد از کودتای ۲۸ مرداد همان سال اتفاق افتاد.

پس از سقوط حکومت رضاشاه پهلوی و ایجاد فضای بازتر، فعالیت‌های سیاسی در بین دانشجویان دانشگاه تهران به تنها موسسه مدرن آموزش عالی آن زمان در ایران بسیار افزایش یافت و حزب توده در آن دوران از نفوذ بسیاری در بین دانشجویان برخوردار بود به طوری که بیش از نیمی از دانشجویان دانشگاه تهران، عضو یا هوادار این حزب بودند اما در دوران نخست‌وزیری محمد مصدق و افزایش محبوبیت جبهه ملی در اوایل دهه ۱۳۳۰محوریت این حزب در دانشگاه به چالش کشیده شد. پس از وقوع کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ سازمان‌های سیاسی تشکیل‌دهنده جبهه ملی برای دوره کوتاهی در یک ائتلاف ضعیف به نام «نهضت مقاومت ملی» دست به مقاومت سیاسی زدند و تظاهرات‌ها و اعتصاب‌های پراکنده‌ای در پاییز همان سال در دانشگاه تهران و همچنین بازار در تاریخ‌های ۱۶ مهر و ۲۱ آبان در اعتراض به محاکمه مصدق برگزار شد.

*‌ ورود نیکسون به ایران

چند هفته پس از این وقایع، اعلام شد که روابط ایران و بریتانیا که در زمان نخست‌وزیری مصدق، قطع شده بود از سر گرفته خواهد شد و ریچارد نیکسون (معاون رئیس‌جمهوری وقت آمریکا) برای دیدار رسمی به ایران خواهد آمد. این موضوع، بهانه لازم برای اعتراضات را فراهم کرد و در ۱۶ آذر به سفارش نهضت مقاومت ملی، دانشجویان فعال به سخنرانی در کلاس‌ها پرداخته و ناآرامی، تمام محوطه دانشگاه تهران را فرا گرفت.

دولت وقت برای پیشگیری از هرگونه اقدام بعدی، تصمیم به سرکوب اعتراضات گرفت و سربازان و نیروهای ویژه ارتشی پس از هجوم به دانشگاه به کلاس‌های درس، حمله کرده و صدها دانشجو را بازداشت و زخمی کردند. نیروهای امنیتی در دانشکده فنی، اقدام به شلیک تیر کردند که موجب مرگ این 3 دانشجو شد و فردای آن روز، نیکسون به ایران آمد و دکترای افتخاری در رشته حقوق را در دانشگاه تهران که در اشغال مشهود نیروهای نظامی بود، دریافت کرد.

*‌ گرامیداشت روز دانشجو

وقایع سال 1332 به‌ویژه 16 آذر آن سال، بیانگر و نمایانگر واکنش دولت کودتا به فعالیت‌های دانشجویی و از طرفی بیانگر اعلام انزجار دانشجویان به استکبار، استبداد و استعمار بود و توسط کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج از کشور که مرکز اجتماع و مباحثه مخالفان حکومت پهلوی در خارج از ایران بود به عنوان روز دانشجو نامیده شد و این روز تاکنون همه‌ساله به عنوان معیاری برای ارزیابی میزان نفرت از حکومت استبدادی و توانایی و نفوذ مخالفان در بین روشنفکران، گرامی داشته و اهمیت تاریخی برجسته‌ای در ایران دارد.

گرامیداشت روز دانشجو همواره رنگ سیاسی داشته و معمولاً به بیان دیدگاه‌ها و مطالبات دانشجویان از مسئولان دانشگاه‌ها و مدیران ارشد استان و کشور اختصاص می‌یابد و معمولا برنامه‌ها تا یک هفته نیز به طول می‌انجامد. با گذشت زمان و با تشکیل تشکل‌های مختلف دانشجویی، دانشجویان به عنوان جوانان مطالبه‌گر و آینده‌ساز نظام مقدس جمهوری اسلامی، هریک در جایگاه‌ها و تشکل‌های مختلف به اجرای برنامه پرداخته و ضمن گرامیداشت این روز، مطالبات و خواسته‌های خود را نیز مطرح می‌کنند.

امسال با وجود شیوع ویروس کرونا و حذف اکثر برنامه‌های تجمعی اما گرامیداشت مناسبت‌ها حذف نشده و فقط شکل برگزاری آن متفاوت شده و البته برخی برنامه‌ها نیز به صورت حضوری و با تعداد بسیار محدودی از افراد و با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی برگزار می‌شود. برای آگاهی از این برنامه‌ها به سراغ تعدادی از فعالان تشکل‌های دانشجویی استان رفتیم.

*‌ مسابقه یادداشت‌نویسی پیرامون جایگاه دانشجو در عصر حاضر

فاطمه‌سادات غمیلوی، دبیر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه زنجان (دفتر تحکیم وحدت) در گفت‌وگو با خبرنگار موج رسا؛ از برگزاری مسابقه یادداشت‌نویسی پیرامون جایگاه دانشجو در عصر حاضر خبر داد و گفت: فراخوان این مسابقه تلگرامی روز شنبه (15 آذرماه) از طریق کانال انجمن برای دعوت از اعضای دانشجویان دانشگاه زنجان، اطلاع‌رسانی می‌شود.

وی اظهار داشت: موضوع این مسابقه که در فضای مجازی برگزار می‌شود، جایگاه جنبش دانشجویی در عصر حاضر است یعنی اینکه دانشجویان امروز باید به دنبال استکبارستیزی یا استعمارستیزی باشند و یا شاخصه‌هایی از یک موضوع سومی را به عنوان هدف، دنبال کنند.

غمیلوی خاطرنشان کرد: هدف این است که دانشجویان، نظرات و دیدگاه‌های خود در رابطه با موضوع را در این یادداشت‌ها بیان کنند و یادداشت‌های برتر در کانال انجمن قرار می‌گیرد.

وی افزود: مهلت ارسال آثار در این مسابقه یادداشت‌نویسی از زمان اعلام فراخوان به مدت یک هفته خواهد بود که جرئیات آن در کانال انجمن، اطلاع‌رسانی می‌شود.

دبیر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه زنجان (دفتر تحکیم وحدت)، انتشار ویژه‌نامه مجازی در قالب نشریه دانشجویی را برنامه دوم انجمن به مناسبت روز دانشجو بیان کرد و گفت: این نشریه همراه با مصاحبه با برخی افراد صاحب‌نظر در حوزه عدالت‌خواهی و جنبش دانشجویی بوده و محتوای آن در قالب پست‌های اینستاگرامی و تلگرامی منتشر خواهد شد.

*‌ مجموعه برنامه‌های جامعه اسلامی دانشجویان

پویا محمودی، دبیر سیاسی جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه زنجان در گفت‌وگو با خبرنگار موج رسا؛ با اشاره به سخن شهید دکتر بهشتی مبنی بر اینکه دانشجو، موذن جامعه است و اگر خواب بماند، نماز ملت قضا می‌شود، گفت: در همین راستا با توجه به اینکه انتخابات ریاست جمهوری، بزرگترین رویداد سیاسی کشور در سال 1400 است، مجموعه برنامه‌ای را برای انتخابات در نظر گرفته‌ایم که همزمان با روز دانشجو، آغاز می‌شود.

وی اظهار داشت: این مجموعه برنامه که به عنوان جشنواره هم می‌توان نام برد، فقط منحصر به یک روز نبوده و می‌تواند به مدت یک هفته یا حتی یک دهه را شامل شود زیرا ماهیت برنامه‌ها نیاز به زمان دارند.

محمودی با بیان اینکه برنامه‌ها از طریق کانال‌های ارتباطی، اطلاع‌رسانی می‌شود، خاطرنشان کرد: ممکن است به صورت برگزاری مسابقه به شکل‌های مختلف یا انتشار نشریه اجرا شود.

دبیر سیاسی جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه زنجان گفت: آن بخش از مجموعه برنامه که برای هفته دانشجو است، ماهیت دانشجویی داشته و به مسائل دانشجویان می‌پردازد و هرچه به سمت جلوتر می‌رود، انتخاباتی‌تر می‌شود و آن چیزی که مد نظر تشکل است این است که بتوانیم معیار و شاخص‌های انتخاب به دانشجویان و حتی غیردانشجویان بدهیم زیرا جامعه مخاطب می‌تواند فراتر از دانشجو هم باشد.

وی با بیان اینکه هیچ وقت، دوست نداشته و نخواسته‌ایم که از شخصیت خاصی حمایت کنیم یا حمایتمان را محدود به یک شخص کنیم، تصریح کرد: آن چه که مد نظر و توجه تشکل جامعه اسلامی دانشجویان است این است که شاخص و معیار را ارائه دهیم تا افراد بتوانند انتخاب درستی داشته باشند.

محموی خاطرنشان کرد: به عبارت دیگر، یک جنبش دانشجویی سالم باید مثل ترازو عمل کند یعنی اینکه خوب و بد را نشان دهد تا مخاطب بتواند خودش انتخاب کند و هدف اصلی، روشنگری است.

وی با بیان اینکه طبق روال سال‌های قبل، انتشار نشریه روز دانشجو را خواهیم داشت، افزود: برگزاری مسابقات یادداشت‌نویسی و کتابخوانی هم می‌تواند در برنامه باشد که جزئیات آن به تناسب روزی که قرار است آغاز شود، اطلاع‌رسانی می شود.

*‌ رویکرد برنامه‌ها به دلیل شیوع کرونا تغییر یافته است

حسن خلیلی، جانشین حوزه بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان زنجان در گفت‌وگو با خبرنگار موج رسا؛ با بیان اینکه گرامیداشت روز دانشجو هرساله در ابعاد مختلف در فضای دانشگاه و به صورت حضوری برگزار می‌شد، گفت: امسال به دلیل شرایط کرونایی و مجازی شدن تمام فعالیت‌های دانشگاه‌ها، امکان برگزاری مراسم در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی سخت‌تر شده و در نتیجه، رویکرد فضای بسیج دانشجویی و علی‌الخصوص حوزه بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی برای اجرای برنامه‌ها تغییراتی دارد.

وی اظهار داشت: مجموعه بسیج دانشجویی استان، برنامه‌هایی را متناسب با سطح دانشجویان خودش از گفت‌وگو ها و برنامه‌ها و نشست‌های سیاسی گرفته تا برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی و طنز را در دانشگاه های مختلف برگزار خواهد کرد.

خلیلی با بیان اینکه برنامه‌های بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی زنجان به مناسبت روز دانشجو در 2 بُعد انجام خواهد شد، خاطرنشان کرد: بُعد اول، برنامه‌های مستقل توسط خود تشکل بسیج دانشجویی خواهد بود که شامل کُرسی آزاداندیشی با انجمن اسلامی دانشگاه در موضوع جنبش‌های دانشجویی و اثرگذاری آن بر جامعه توسط بسیج و انجمن اسلامی، گفت‌وگوی بین نمایندگان دانشجویان از بسیج دانشجویی و مسئولین دانشگاه اعم از ریاست، معاونت فرهنگی و معاونت آموزشی که طی این برنامه، قرار است سوالات و مطالبات دانشجویان از مسئولین مربوطه به صورت یک گفت‌وگوی زنده در قالب لایو اینستاگرامی و سایر بسترهای مجازی برگزار شود.

جانشین حوزه بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان زنجان گفت: برنامه دیگر که معاونت فرهنگی حوزه در نظر دارد ارائه دهد، مسابقه ارسال عکس، فیلم و خاطره‌ها بوده و هدف از اجرای این مسابقه این است که خاطرات دانشجویان در طول این مدتی که در زندگی دانشجویی می‌گذرانند در قاب کانال تلگرامی به اشتراک بگذارد تا هم در آنجا ثبت شود و هم اینکه برنامه‌ای را برای دریافت خاطرات دانشجویان در روز دانشجو ارائه دهد.

خلیلی افزود: چند برنامه دیگر هم هست اما این‌ها که بیان شد، مهمترین‌ها بودند.// آ