چرا امام حسین(ع) با علم به خیانت کوفیان راهی کوفه شد؟/ شعار، کلام و حرکات امام حسین(ع) سیاسی بود

به گزارش موج رسا; حجت‌الاسلام حسن بیگدلی مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه انصارالمهدی(عج) استان زنجان است. بیان شیوا و برگرفته از منطق و استدلال علمی این استاد حوزه باعث شده تا همیشه عمق مطالب‌شان هر خواننده و شنونده‌ای را به خود جذب کند.

با توجه به قرار داشتن در ایام محرم بر آن شدیم تا گفت‌وگویی را با این کارشناس مسائل دینی داشته باشیم. حجت‌الاسلام بیگدلی با تحلیل واقعه کربلا، معرفی ابعاد شخصیتی کوفیان، دلیل حضور اهل بیت امام حسین(ع) در واقعه کربلا، نقش سقیفه در بروز اتفاقاتی همچون واقعه کربلا به موضوعات روز عزاداری‌ها نیز پرداخته است.

در ادامه مشروح گفت‌وگوی موج رسا با حجت‌الاسلام بیگدلی را می‌خوانید:

موج رسا: ماه محرم امسال متفاوت‌تر از سال‌های گذشته است، برای اینکه شور حسینی در کنار شعور حسینی کمرنگ نشود، چه کار کرد؟

حجت‌الاسلام بیگدلی: به اعتقاد من زیبایی محرم به عزاداری آن است چرا که وجه عمومی آن با عزاداری و سینه زنی معرفی می‌شود، در عزاداری‌های گذشته حقیقت ماه محرم مغفول می‌ماند و مطرح نمی‌شد و فضا بیشتر به سمت شور می‌رفت، ایام انتشار ویروس کرونا بهترین فرصت برای معرفی شعور حسینی است که در کنار اینکه شور را دوست داریم می‌توانیم شعور حسینی و علوی را به جامعه جهانی معرفی کنیم.

" امسال می‌توانیم نشان دهیم که ماه محرم صرفا عزاداری و سینه زنی نیست، ماه محرم یعنی کمک و مساعدت، مطالعه تاریخ، عبرت گرفتن از تاریخ، ماه محرم یعنی ما دشمن را خوب شناخته و جریان‌شناسی و دشمن‌شناسی خوبی داشته باشیم که می‌تواند محور تاثیرگذار برای دانشگیاهان، حوزویان، بازاریان، کسبه و مردم عادی باشد، اگر در این زمینه گام برداریم هر چه برنامه‌ریزی و کار کنیم بازهم برای رسیدن به شعور حسینی کم است.

در سال‌های گذشته نذورات به شکل‌های مختلف جمع‌آوری و میلیاردها تومان پای کار می‎آمد، امسال مومنین، شیعیان و وفاداران به فرهنگ علوی به این دلیل که امکان توزیع به شکل سال‌های گذشته وجود ندارد، می‌توانند به رزمایش مواسات، همدلی و کمک مومنانه سوق داده و هر کس در نزدیکی محله، شهر و روستای خود نیازمندان را شناسایی کرده و آنها را یاریگر باشد.

امروز در جامعه بسیاری از افراد مشکل تهیه و تامین جهیزیه دارند، خیلی‌ها در تامین معاش زندگی دچار مشکل هستند که می‌توان در قالب رزمایش کمک مومنانه مشکلات این افراد را حل کرد، محرم سرمایه‌ای است که می تواند زمینه پرداخت زکات، خمس و مال امام را مهیا کرده و برای رفع محرومیت و آلام جامعه از این فرهنگ کمک گرفت.

ماه محرم صرفا عزاداری تجمعی نیست همانگونه که در زمان ائمه اطهار(ع) تجمعی برای محرم برگزار نمی‌شد و در چند دهه اخیر این حرکت‌ها گسترش یافته است، اگر امسال امکان عزاداری به دستور ستاد  کرونا و امر ولی فقیه و نظر متخصصان به شکل سالهای گذشته فراهم نیست می‌توان این مراسم‌ها را در شعاع کوچکتر در محله، منزل و فضای مجازی و ... با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار کرد.

در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی، شب عاشورا مردم از بام‌های منازل خود یکصدا ندای "الله اکبر" سر می‌دادند، امسال هم می‌توانیم با شعارهای "یا حسین"، " یا مهدی" و "یا فاطمه: شور و شعور حسینی دیگری را به نمایش بگذاریم.

با توجه به وضعیت سفید برخی شهرها و روستاها، برنامه‌های ماه محرم می‌تواند با حضور مادحین مشهور و سخنرانان سخنور در چنین مکان‌هایی برگزار شود، همچنین صدا و سیما و فضای مجازی می‌تواند خلاهای موجود در برنامه‌ها را پر کرده و برنامه‌ها با شور بیشتری پیگیری شود، آخرین مطلب اینکه نباید اجازه داد برنامه‌ای سلامت مردم را به خطر بیندازد.

موج رسا: حضرت اباعبدالله به خاطر اسلام از همه چیزشان گذشتند و حتی اهل بیت خود را به کربلا بردند، این موضوع را چگونه تحلیل می‌کنید؟ آیا حضور شخصیت‌های بزرگی همچون حضرت زینب (س) در واقعه کربلا برای این بود شاهد و ناظر ماجرا باشند؟

حجت‌الاسلام بیگدلی: اگر بخواهیم واقعه عاشورا را در قالب بحث بشری معنا کنیم که در سیستم بشری اتفاق افتاده است، بله یک واقعه بشری است اما آنچه که از بیان امام حسین(ع) می توان نتیجه گرفت از جمله این فرموده: خدا می‌خواهد ما را شهید ببیند و فرزندان ما را اسیر ببنید و یا در روایتی دیگر که منادی می‌گوید: این کاروان به سمت قتلگاه می‌رود.

این روایات نشان می‌دهد این حرکت از حرکت بشری و عمومی خارج است و چرای آن نیز به این دلیل است که خداوند می خواهد دین اسلام زنده بماند و برای حفظ این دین گاهی دستان بشری نیاز است، گاهی ملائک به کمک می‌آیند و گاهی امدادهای غیبی موجب ماندگاری دین می‌شود، در مقطع واقعه کربلا که بنی‌امیه تصمیم گرفته بود تا نهضت پیامبر گرامی اسلام به سمت گمراهی هدایت شود، صلاح این بود که امام حسین (ع) برای اصلاح دین اقدام کند چرا که کار اسلام به جایی رسیده بود که با افراد عادی، سخنرانی، کتابت و تبلیغ حفاظت از دین اتفاق نمی‌افتد و نیاز بود شخصیتی مثل امام حسین (ع) پای کار بیاید و خون خود را اهدا کند تا اطلاحات ایجاد کند.

اینکه اهل بیت را همراه خود می‌برد برمی‌گردد به ظاهر آن، کسی که با فرزندان و اهل بیت (ع) راهی می‌شود، دنبال جنگ و درگیری نیست و اگر بانوان امام را همراهی می‌کنند به این معناست که مردان در جنگ شهید می‌شوند و بانوان رسالت رساندن پیام عاشورا را برعهده می‎گیرند.

در نگاه دیگری حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) نقشه راهی را ترسیم کرده بودند تا افرادی شاهد این ظلم بوده و ظلم یزید را در طول مسیر برای انسان‌های مختلفی آشکار کنند، اگر تا به امروز عاشورا غنی و ماندگار مانده است و صحنه‌ای از  مقابله ظلم ستیزی را به نمایش گذاشته است به دلیل تدبیر امام حسین(ع) است.

موج رسا: رفتار کوفیان را چگونه تحلیل می‌کنید؟ با توجه به اینکه به امام نامه نوشتند اما آن حضرت را همراهی نکردند. اهل کوفه دارای چه ویژگی هایی بودند؟  

حجت الاسلام بیگدلی: برای پاسخ به این سئوال باید به کلام حضرت امیر(ع) مراجعه کنیم جایی که خطاب می‌کند "ای مردان نامرد" یعنی کسانی که به ظاهر مردند اما در واقع مرد نبودند، باید برای پیروی از امام زمان خود امام شناس، ولایت مدار و دین مداری عمیقی داشت، اگر این عمق شناخت وجود نداشته باشد، انسان به هر بهانه‌ای می‌لرزد که در زمان حضرت امیر(ع) و امام حسن(ع) این عدم امام شناسی وجود داشت و در دوران امام حسین(ع) به اوج رسید.

بصیرت و شناخت مردم کوفه از امام شناخت ظاهری بود و عمق نداشت چرا که آنان بین منافع خود و امامشان منافع خود را انتخاب کردند.

موج رسا: چرا امام از دعوت مردم کوفه استقبال کرد با اینکه کوفیان در گذشته نیز حضرت علی(ع) را تنها گذاشتند؟

حجت‌الاسلام بیگدلی: اگر امام حسین (ع) به 18 هزار نامه جواب نمی‌داد و استقبال نمی‌کرد امروز ما می‌گفتیم امام حسین(ع) خطا کرد اما امروز تاریخ به حرکت امام حسین (ع) قانع شده است وگرنه امام حسین (ع) پشت صحنه را می‌دید و می‌دانست که این نامه‌ها به معنای پشتبیانی از دین خدا نیست، امثال مردم کوفه در تاریخ بیشمار بوده است و در زمان‌های آینده می‌تواند اتفاق بیفتد.

موج رسا: برخی از علما معتقدند که ضربه را از سقیفه به اسلام زدند و این ماجرا مقدمه‌ای بر واقعه کربلا شد، نظر حضرتعالی در این خصوص چیست؟

حجت‌الاسلام بیگدلی: بحث سقیفه از غدیر شروع شد زمانی که پیامبر گرامی اسلام(ص) با یک حرکت راهبردی، در چهاراه غدیر خم امیر المومنین (ع) را به عنوان جانشین خود معرفی کرد، برخی از آنهایی که در همان روز علی(ع) را ولی خود خطاب کردند، همان‌ها سقیفه را به وجود آوردند و همانجا به دنبال این بودند که با رحلت پیامبر گرامی اسلام(ص) این عهد و پیمان خود را بشکنند، آنها با چشم خود نزول آیه را دیدند و در مقابل حضرت امیر ایستادند و مقابله کردند.

سقیفه شکل گرفت چون آن دوران ارتباطات شهرها با یکدیگر بسیار کم بود و تا مردم متوجه موضوع شوند عده‌ای سقیفه را شکل دادند و حضرت امیر(ع) هم به وصیت پیامبر که فرموده بود هر گاه بین حکومت و دین و اسلام قرار گرفتی، دین را نگه دارد، عمل کرد.

موج رسا: چه سری در روضه و گریه کردن برای امام حسین (ع) وجود دارد که برای پیامبران الهی روضه امام حسین(ع) را خوانده‌اند؟

حجت‌الاسلام بیگدلی: خلقت عالم هستی یک ظاهر و باطنی دارد و ظاهر آن همان متولد شدن، زندگی کردن و از دنیا رفتن است، اما خداوند متعال برای عالم هستی محل اتصال و لنگرگاهی در نظر گرفته است. این لنگرگاه و ارتباط عالم هستی با عالم واجب الوجود به وسیله افراد خاصی همچون پنج تن آل عبا قرار داده است.

در تاریخ مشاهده می‌کنیم که حضرت آدم ، حضرت نوح و حضرت عیسی برای امام حسین (ع) گریه کرده‌اند و یا در بیانی دیگر می‌بنیم خداوند به وسیله این اشک آتش جهنم را خاموش می‌کند یا قطره‌ای اشک برای امام حسین (ع) برای انسان نجات است که این قضایا باید در درون دین بحث شود.

کسانی که 100 درصد دین را پذیرفته و لمس و احساس می‌کنند، می‌توانند این موضوع را درک کنند وگرنه این موضوع برای کسانی که دنیا را در مسائل مادی می‌بیند قابل هضم نیست.

موج رسا: جمله معروف کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا را خیلی شنیدیم، تحلیل‌تان از این جمله در شرایط امروز چیست؟

حجت‌الاسلام بیگدلی: اگر عاشورا را تعریف کنیم کل یوم عاشورا تعریف می‌شود عاشورا این بود که با ظالم دست بیعت نمی‌دهیم و برای دفاع از دین از همه چیز می‌گذریم. اگر بین دین و دنیا تقابل ایجاد شد دین را انتخاب می‌کنیم، امام حسین (ع) برای عاشورا اهدافی را ترسیم کرد که این اهداف مختص یک روز نیست هر روزی که با ظالمان در بیفتیم،  روز عاشورا بوده و هر جایی که با ظالمان درگیریم شویم سرزمین کربلا است.

همانگونه که امام راحل فرمود:" این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است، یا انقلاب اسلامی بدون عاشورا معنا ندارد و با عاشورا زنده است" و یا مقام معظم رهبری رهبری فرمودند: اگر بنا باشد عاشورایی تکرار نشود یزیدیان پیروز نمی‌شود و حسینیان پیروز می‌شوند، امروز عاشورای ما فلسطین، لبنان، سوریه و یمن و هر جا که ظالمان سربلند کرده‌اند، است.

تفکر عاشورایی و حسینی است که امروز شهید قاسم سلیمانی‌ها، شهید حججی‌ها و بزرگانی همچون امام و رهبری و سید نصر الله را داریم.

موج رسا: برخی‌ اعتقاد دارند هیئت و مجلس اباعبدالله الحسین(ع) نباید سیاسی باشد، این موضوع را چگونه می‌توان با حرکت آن حضرت در یکجا جمع کرد؟

حجت الاسلام بیگدلی: این نوع تفکر سادلوحانه و عوامانه و بی‌مطالعه بوده و کسانی که در جهل هستند چنین شعارهایی را سر می‌دهند اما واقعا اگر کسی امام حسین(ع) را بشناسد می‌فهمد که شعار، کلام و حرکات امام حسین(ع) سیاسی بود و نگاهی به وقایعی همچون عدم بیعت امام، خروج از مدینه، پاسخگویی به 18 هزار نامه کوفیان نشان می دهد امام با حرکت‌های سیاسی موجب شد تا عاشورا امروز هم باقی بماند، مکتب امام حسین(ع) موجب شد تا دین اسلام زنده بماند و امروز هم سرافراز باشد.

برخی ها با عوام فریبی می‌خواهند هیئت را از سیاست جدا کنند تا کار آنها ماندگار نشود و هر جا که به نفعشان هست سیاست را وارد هیئت می‌کنند و هر جا که به نفعشان نیست دست از سیاست برمی‌دارند، امام حسین(ع) برای جناح و گروه خاص نیست بلکه هدف و مکتب این امام ادامه دهنده راه رسول الله است.

موج رسا: در گذشته دیدیم که برخی چهره‌ها بحث مذاکره امام حسین(ع) با یزید را مطرح می‌کنند این افراد به دنبال چه موضوعی هستند؟

حجت‌الاسلام بیگدلی: مذاکره‌های امروزه به معنای برد برد است، امام حسین(ع) هیچ گاه مذاکره‌ای نکرد بلکه در حد گفت‌و‌گو پیش رفت تا ظالمین به اهداف خود نرسند و یا اینگونه نباشد که بعدا تعریف کنند حسین(ع) از ما نخواست که برود وگرنه ما او را رها می‌کردیم، امام حسین (ع) گفت‌و‌گو کرد تا هر گونه نقشه و برنامه آنها را خنثی کند و حتی در یک مرحله حضرت عباس را فرستاد که بگوید زمان بدهند برای نماز خواندن، گفت‌و‌گوی آن روز امام با آنچه که امروزه به عنوان مذاکره تعبیر می‌شود در مقابل هم هستند، امروز برخی ها می خواهند با کدخدای دنیا ببنیدند تا ذلت را به کشور تحمیل کنند.

امروز دشمن می‌خواهد ما با مذاکره همه ظرفیت‌ها و توانمندی‌های موشکی، اقتصادی و ذخایر خود را کنار بگذاریم و تسلیم شویم که این مذاکره نیست بلکه تسلیم است.

موج رسا: چه توصیه‌ای برای مادحین و شعرا دارید؟ با توجه به اینکه جوسازی‌هایی علیه شیعه توسط وهابیت و صهیونیست‌ها انجام می‌شود تا شیعه تحریف شود.

حجت‌الاسلام بیگدلی: با برخی مادحین جلسه برگزار کرده و گفته‌ام که تاکیدات مقام معظم رهبری مورد توجه باشد و فضای مداحی بیشتر به سمت شعور برود که این شعور را یا می‌توان با سخنرانان جبران کرد یا در شعر و در عمل دید.

 مداحی که وجه اسلامی خود را نداشته باشد، تاثیرمنفی خواهد داشت، مداحی که به گفته خودش عامل نیست تاثیرخود را از دست می‌دهد و در دورنما، آن حرکت و دین را تضعیف می‌کند.

مداحی که یا مولا یا مولا می‌گوید اما مولای زمان خود را نشناسد و همراهی نکند، در واقع تزلزل می‌یابد. مداحی نباید منحصر به چند روز دهه اول ماه محرم شود ، امام حسین (ع) برای طول سال است چرا که گفته‌ایم کل یوم عاشورا و حالا که برای طول سال است باید افراد در بحث شور در شعور حسینی بیشتر تلاش کنند.

نمی شود هیئتی فقط مراسم برگزار کند و به فکر تامین معیشت همسایه خود نباشد، امروز باید هیئات مذهبی، مادحین و شعرا برای یاری رساندن به نیازمندان جامعه در صحنه بوده و اگر یک روز نیاز به شور در مراسم حسینی داریم امروز نیازمند به نمایش گذاشتن شعور حسینی هستیم که رزمایش کمک مومنانه راهکاری مطلوب برای کمک به نیازمندان واقعی جامعه است.

مادحین باید اجتماعات قوی داشته و تنها موعظه گر نباشد بلکه باید گاهی هم شنونده بود که انتظار داریم مادحین بزرگ پای کار بیایند و جلساتی برگزار کنند. مادحین باید گوش به فرمان ولی بوده و برای کنترل بیماری و کاهش هزینه برای کشور تلاش کنند تا فاجعه ای رخ ندهد چرا که خواسته دشمن ضربه زدن به نظام اسلامی است.

گفت‌وگو از حسین عباسی