لزوم کنترل فضای مجازی برای جلوگیری از شایعات کرونا/ ساخت فیلم و مستند از شرایط امروز، موجب افزایش روحیه ملی می‌شود
کارشناس رسانه گفت: کنترل فضای مجازی از بروز شایعات در خصوص کرونا تاثیرگذار بوده و می‌تواند به اطلاع‌رسانی درست منجر شود.
علی قشمی امروز در گفت‌و‌گو با خبرنگارموج رسا; در خصوص این سئوال که کنترل فضای مجازی چقدر می‌تواند در عدم گسترش شایعات در خصوص بیماری کرونا کمک کند؟ اظهار داشت: چه بپذیریم و چه نپذیریم، ماهیت فضای مجازی به گونه‌ای کنترل ناپذیر است به این معنا که ماهیت سیال، ناشناخته، مبتنی بر شخصیت‌های مجازی و نیز آیدی‌های پنهان به گونه‌ای به این فضا جذابیت می‌دهد که در مواقع بسیاری، خبر ناصحیح و غلط بیشتر جریان یافته و فرآیند شایعه سازی تقویت می‌شود.
وی افزود: پس بر این اساس نمی‌توان انتظار داشت که فضای مجازی به تمام معنا کنترل شود، اما این نکته را نیز نباید فراموش کرد که فضای مجازی و البته رسانه‌ها باید کنترل شوند اما این کنترل در دو وجه کنترل درونی توسط افراد و فعالان این عرصه که از طریق آموزش سواد رسانه‌ای و سواد فضای مجازی امکان‌پذیر است و دوم کنترل بیرونی است که از طریق نهادهای قانونی صورت می‌گیرد.
این کارشناس رسانه خاطرنشان کرد: آنچه که در خصوص شایعات مطرح شده در فضای مجازی می‌تواند مورد بحث باشد این نکته است که قطعا باید برای مقابله با ایجادکنندگان شایعه اقدام شود و البته این نیز قابل طرح است که هر کس ادعایی مطرح می‌کند باید آن را ثابت کند و پاسخگو بودن در قبال اطلاعات منتشره باید جدی گرفته شود.
قشمی تصریح کرد: از سوی دیگر نیز اطلاع‌رسانی مستمر، متمرکز و مبتنی بر آمار دقیق می‌تواند مانع گسترش شایعه شده و صدور جوابیه‌های بموقع نیز می‌تواند اثرات منفی و نادرست شایعه را خنثی سازد.
وی با اشاره به کنترل فضای مجازی در چین، خاظرنشان کرد: اگر چه شخصا تحقیقی از نوع مواجهه چین با بیماری کرونا نداشته‌ام اما با مطالعه مطالبی که برخی از کارشناسان انجام داده‌اند به این نتیجه می‌توان رسید که چین، مواجهه خوبی با موضوع کرونا داشته است و حداقل اتخاذ دو رویکرد در فضای رسانه‌ای چین، به آنان کمک کرده است.
این کارشناس رسانه خاطرنشان کرد: تعیین یک نظام اطلاع‌رسانی در خصوص کرونا از یک مرجع دولتی و همزمان با آن استفاده از تمام ظرفیت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تحت نظر یک مدیریت واحد بود که توانست مدیریت مناسبی در افکار عمومی چین و حتی جامعه جهانی ایجاد کند؛ هرچند در فضای بین‌الملل، چین به دلیل منشا ویروس کرونا بودن، بیشتر تحت فشار روانی قرار گرفته است.
قشمی گفت: آنچه چین در مواجهه رسانه‌ای انجام داد این بود که توانست بازنمائی رسانه‌ای خوبی از فعالیت‌های حوزه دولتی و درمان انجام دهد و برای مثال انتشار تایم لپس ساخت بیمارستان 1000 تختخوابی در 10 روز در "هوشنشان ووهان چین"، یک نمونه از اقدامات بود که بلافاصله در جهان نشر یافت و قدرت بهداشتی و عمرانی چین را به رخ دنیا کشید.
وی افزود: البته از یک نکته درباره چین نیز نباید غفلت کرد شیوع ویروس سارس در سال ۲۰۰۳ در چین، درس‌های بسیاری به چینی‌ها داده بود و در حقیقت چینی‌ها، قبلا یک تجریه اینچنینی هر چند محدود را داشته و از آن بهره گرفتند. این کارشناس رسانه گفت: برای مثال در حوزه رسانه، تبلیغات گسترده برای نشان دادن توانمندی سیستم پزشکی و فداکاری پرسنل پزشکی موجب تقویت روحیه مردم در مبارزه با شیوع این بیماری شد، درست شبیه به آنچه که بعد از شیوع کرونا در ایران هم شاهدش بودیم.
قشمی افزود: اما در همین میان این نکته را هم نمی‌توان در نظر نگرفت که چین در اطلاع رسانی برای شیوع ویروس کرونا کمی تاخیر داشت و تا اواسط ماه ژانویه ۲۰۲۰ کسی از تولد این ویروس چینی خبر نداشت. اما منابعی ادعا کرده‌اند که نشانه‌های این ویروس ناشناخته از اواسط دسامبر ۲۰۱۹ خودش را آشکار کرده بود.
وی با بیان اینکه یکی از نقاط قابل توجه سیاستگذاران رسانه‌های چینی برای تقویت روحیه ملی، نمادسازی بود که شعار «ووهان، قوی باش! چین قوی باش!»، یکی از این مصادیق است، افزود: قدرت شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی هم چیزی بود که مسئولان چینی از آن چشم‌پوشی نکردند و اعتماد مردم را به توانمندی سیستم پزشکی جلب کردند و به همان میزان مردم را با خدمات و فداکاری‌های کادر درمان از طریق انتشار کلیپ و فیلم آشنا کردند.
این کارشناس بیان داشت: آنچه که در ایران می‌توان گفت این نکته است که در ابتدای ورود کرونا در ایران، اطلاع‌رسانی منسجمی صورت نگرفت اما به مرور، با ایجاد ستاد مقابله با کرونا و تعیین سخنگوی رسمی، توانستیم مدیریت خوبی را در فضای رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی شاهد باشیم. همچنین طراحی شعارهای مختلف در قالب هشت‌گهای مختلف از جمله "کرونا را شکست می‌دهیم"، "جهادگران سلامت" و نظایر آن، اقداماتی در راستای روحیه بخشی به بیماران و نیز کادر پزشکی و درمانی بود هر چند انتخاب یک عنوان و تمرکز بر آن، بیشتر می‌تواند در فضای رسانه‌ای نشر داشته و امیدآفرین و اثرگذار باشد.
قشمی ادامه داد: آنچه مهم است اینکه فضای رسانه‌ای هم اکنون باید به دنبال "روحیه بخشی به بیماران"، "تقویت امید به آینده در مردم" و "اعلام هشدارهای بهداشتی و مراقبتی" باشد اما فرصت تولید فیلم "مستند" از رویدادهای امروز ایران بخصوص فعالیت کادر پزشکی و درمانی - که انصافا یک همت و عزم بسیار زیبایی را به نمایش گذاشتند.
وی بیان داشت: نباید فراموش شود و در آینده ساخت سریال و فیلم سینمایی از شرایط امروز ایران، می‌تواند در ابعاد قهرمان سازی و افزایش روحیه ملی اثرات ماندگاری داشته باشد و آنچه به لحاظ سیاستگذاری کلان باید در دستور کار قرار گیرد "مستندسازی" و "ثبت و ضبط فعالیت‌های رسانه‌ای" است که در مواجهه و به عبارت بهتر در مبارزه با این ویروس انجام شده است.
این کارشناس رسانه گفت: این مستندات می‌تواند تجربیات گرانسنگی را در ابعاد "دانش رسانه" و "مدیریت رسانه" در حوزه‌های مختلف و بخصوص در حوزه "ارتباطات سلامت" به دنبال داشته باشد.//ن
انتهای خبر/